image 79

160

Wyjątki z III tablicy praw.

§ 3.Jeżeli ktoś kupca z Chattusas w jego posiadłości zabije,daje /.../? min srebra,a majątek zwróci potrójnie. Jeżeli niczego nie.ukiedł,a zabił w gniewie, daje 6 min srebra. Jeżeli zgrzeszyła tylko jego ręka, daje 2 miay srebra.

§ lO.Jeżełi ktoś rękę lub nogę człowieka wolnego złamie,a ten pozostanie kaleką,daje 20 szekli srebra, jeśli nie będzie kaleką,zapłaci 10 szekli.

§ 35««Jeżeli ktoś rzecz,albo wołu, owcę, koni a lub osła znajdzie,dostarczy właścicielowi.Jeżeli właściciela nie ma w domu, o świadków się postara,a właściciel, gdy rzecz odnajdzie,żabierze,co zgubił.Jeżeli znalazca nie będzie miał świadków,a właściciel rzecz odnajdzie,będzie złodziejem,! zwróci potrójnie.

§    36.Jeżeli ktoś posiada pole jako dar od panującego,

wypełnia "luzzi".Jeśli władca jego zwolni,nie będzie pełnił "luzzi".

Przypisy

1 /. Jest to równowartość 4- niewolników.

2/. Południowa część Azji Mniejszej.

3/. Teren.bliżej nieznany.

V* Obowiązek służby wojskowej wynikający z dzierżawy określonych gruntów.

5/. Obowiązek wykonywania pewnych prac społecznych, związany z użytkowaniem gruntów gminnych. Działka była ściśle określona i jedynie użytkownik "całej

działki" zobowiązany był wykonywać "luzzi". Pewna kategorie społeczne uzyskali zwolnienia z obowiązku pracy społecznej.

6/. Termin niejasny.

7/. święte miasta państwa Hetytów} posiadały prawdopodobnie samorząd.

8/. Widocznie plantacje należące do gminy.

9/. Termin nie zupełnie jasny. Być może,ii w ten sposób określano najbardziej urodzajne grunty.

b/ Urywki z praw asyryjskich

Grupa glinianych tablic₍ które zostały znalezione w Assur.w ruinach gmachu sądu położonym między świątyniami bogów Anu i Adad oraz starym pałacem. Dalsze fragmenty zostały znalezione w archiwach świątyń oraz w prywatnych domach mieszkalnych. Fragmenty w większości odnoszą się do czasów panowania Tiglatpilesara I., jakkolwiek powstanie praw datować należy nie później.niż na przełom XV/XIV w. p.n.e. Poszczególne prawa są usystematyzowane tak. że każdemu z działów prawodawstwa odpowiada jedna tablica. Tablic było dziewięć,lecz znaczne zniszczenia pozwoliły zrekonstruować jedynie trzy.ro-szta znana jest z nielicznych fragmentów. Napisane są w średnio-asyryjskim dialekcie językaekkadyjakiego.

Publikacje: O.SchrBder - Keilsohrift tezte a u s Assur werschiedenen I n h a 1 t s 1920} E.Weidner - Des Alter

■ Ł    •    i ,^a iLti li