Image151 (2)

■ Szkoła Konstruktorów

[V

-Ib

l_c

R3=Ro prądy będą wyglądać jak na rysunku

J.    Gdy R3»Ro prądy będą jak na rysuuku

K.    Wnioski mogą być dla początkujących trudne do intuicyjnego pojęcia, w każdym razie potwierdza się, że czym większa wartość R3, tym większa część prądu kolektora wykorzystywana jest w obciążeniu Ro. Potwierdza się wcześniejszy wniosek., że warto zwiększać wartość R3. Wtedy składowa zmienna i3 jest coraz mniejsza w stosunku do stałego prądu spoczynkowego kolektora I?. Tu informacja dla najbardziej dociekliwych -gdybyśmy w roli R3 zastosowali nieskończenie wielką rezystancję, czyli idealne źródło prądowe o wydajności 0,2mA, to oczywiście składowa zmienna ij byłaby równa zeru, jak pokazuje rysunek L. My nie będziemy stosować źródła prądowego, tylko rezystor R3 o jak największej wartości. I teraz juz doszliśmy

do problemu napięć: otóż prąd stały i niewielka składowa zmienna, jak na rysunku K, wywołają na R3 znaczący spadek napięcia stałego - dużo większy niż występująca tam amplituda napięcia zmiennego! Czym większe będzie napięcie zasilania, tym większy może być ten spadek napięcia na R3, jak obrazowo pokazuje rysunek M.

Madmieme zwiększanie R3 doprowadziłoby do nasycenia tranzystora. Już tu widać, że przy danym prądzie kolektora, czym wyższe napięcie zasilania, tym większą wartość R3 można zastosować, a zwiększając w ten sposób wartość wypadkowej oporności Rc, można trochę zmniejszyć prąd spoczynkowy kolektora.

W naszym praktycznym układzie sprawa jest nieco bardziej złożona, ponieważ minimalne napięcie zasilania wynosi 7,5V, a dodatkowo wchodzą w grę dwa czynniki:

-    dla zachowania sensownej stabilności cieplnej napięcie stałe na R4 powinno wynosić około 0,5... 1V.

-    dla zapewnienia prawidłowej pracy tranzystora, najniższe chwilowe napięcie kolektor-emiter nie może być mniejsze niż 2V. Amplituda napięcia zmiennego na kolektorze wynosi 0,4V, na emiterze jest czterokrotnie mniejsza - dochodzimy do rysunku N. Jak widać, dla minimalnego napięcia zasilania 7,5V możemy ustalić spoczynkowy spadek napięcia na R3 co najwyżej 4V.

W sytuacji według rysunku O musimy wy znaczyć właściwy spoczynkowy, stały prąd kolektora Ic. Dla przebiegów zmiennych szczytowa wartość prądu obciążenia i₀ to wyliczone wcześniej 0,2mA (0,4V/

2kQ), natomiast składowa zmienna i3 płynąca przez R3 to: i₃ = 0,4V/R3

Czyli składowa zmienna prądu kolektora to: i_c= 0,2mA + 0,4V/R3

napięcie na R3

na można zastosować doża] wartość R3

38 Listopad2006 Elektronika dla Wszystkich