50
X =
3. Badania podstawowych właściwości fizycznych i identyfikacja tworzyw sztuc: m7 —m
-100, %wag.
(3.26)
Oznaczanie w wodzie wrzącej tworzyw zawierających substancje rozpusz-czalne w wodzie. Postępuje się analogicznie jak powyżej z tą różnicą, że po zważeniu próbek nasyconych wodą ponownie się je suszy w takich samych warunkach jak przed zanurzeniem w wodzie, a następnie waży. Wynik oblicza się ze wzorów wg normy [ 10]
X=m2-m3, mg (3.27)
gdzie: m2 - masa próbki po wyjęciu z wody, mg; m2 - masa próbki po wyjęciu z wody i powtórnym wysuszeniu, mg, lub w procentach wagowych, gdy próbka jest wysuszona przed zanurzeniem w wodzie
X =———100, % wag. (3.28)
gdzie: m\ - masa próbki po wysuszeniu, mg; m2 - masa próbki po wyjęciu z wody, mg; my - masa próbki po wyjęciu z wody i powtórnym wysuszeniu, mg.
Jeśli zgodnie z normą przedmiotową dla poszczególnych wyrobów jest zalecane wyrażanie chłonności wody w mg/cm2 powierzchni, to chłonność wody określa wzór
X = ———, mg/cm2 (3.29)
s
gdzie: m\ - masa próbki po wysuszeniu, mg; mi - masa próbki po wyjęciu z wody, mg; S - powierzchnia próbki, cm2,
a w przypadku tworzyw ulegających wymywaniu w wodzie wzór ma postać
gdzie: m2 - masa próbki po wyjęciu z wody, mg; niy - masa próbki po wyjęciu z wody i powtórnym wysuszeniu, mg, S - powierzchnia próbki, cm2.
Można również chłonność wody wyrażać w procentach objętościowych, operując nazwą nasiąkliwość objętościowa
nn =
_ w2 —m
kl 00, % obj.
(3.31)
adzie: m\ - masa próbki po wysuszeniu, g; m2 - masa próbki po wyjęciu z wody, g; v - objętość próbki, cm3.
Nasiąkliwość objętościową oblicza się również, mnożąc nasiąkliwość wagową przez gęstość pozorną danego tworzywa wg wzoru
nQ = ndp = d 100, % obj. (3.32)
m\
gdzie: dp - gęstość pozorna, g/cm3; rti\ - masa próbki po wysuszeniu, g; m2 - masa próbki po wyjęciu z wody, g.
Oznaczanie ilości substancji rozpuszczalnych w wodzie. Ilość substancji rozpuszczalnych w wodzie oblicza się ze wzoru
r = m,-m3, mg (3.33)
lub w procentach wagowych dla próbki wysuszonej przed zanurzeniem w wodzie wg wzoru
r = ~ ~mi 100, % wag. (3.34)
m,
gdzie: m\ - masa próbki po wysuszeniu, mg; m2 - masa próbki po wyjęciu z wody i powtórnym wysuszeniu, mg.
Jeżeli masa próbki po wyjęciu z wody i powtórnym wysuszeniu jest mniejsza od masy próbki wysuszonej przed zanurzeniem, oznacza to, że badane tworzywo zawiera substancje rozpuszczalne w wodzie.
3.6.1. Znaczenie praktyczne badania
W wydaniu I książki opisano metody identyfikacji dostosowane do ówcześnie spotykanych materiałów. Obecnie spotyka się tworzywa kolejnych generacji zawierające nowe polimery, zwłaszcza kopolimery, a ponadto mieszaniny (tzw. blendy). Obecnie stosowane tworzywa sztuczne wymagają uzupełnienia dawniej stosowanych metod identyfikacji materiałów na podstawie zachowania się ich w płomieniu i pod działaniem rozpuszczalników.