Image225 (2)

slajdami i obejrzeć stworzony tak efekt. Po ukończeniu należy wybrać z menu Plik opcje Generuj kod. Wtedy w okienku „kod ” pojawi się ciąg znaków będący zakodowanym efektem. Należy skopiować go do schow'ka i w pliku „efekty.h” odnaleźć linię z danym efektem (tzn. z takim samym numerem) i zastąpić ją nowym kodem. Po wykonaniu tej czynności należy ponownie skompilować projekt i wgrać go do uK. Do napisania oprogramowania dla 89c2051 wykorzystałem darmowy kompilator c: SDCC, który można znaleźć w Internecie. Pragnę jeszcze zauważyć, iż generowane pliki mają rozszerzenie *.ihx (trzeba zmienić na *.hex) i nie są posortowune

Wykaz elementów

R1-R14....................... 39012

C1 C2.........................39pF

C3...........................lOOnF

C4C5 ...........................lOpF

D1-D14...........LED czerwona sjperiasna

U1 ...................AT89c2051

U2.........................LM78L05

01 ......................... 11.0592MHz

S1..........................mlkroswitcL - niektóre programatory nie będą działać... W celu skompilowania projektu należy wydać polecenie: sdcc main.cpp.

UWAGA! Podczas generowania kodu aktywny rekord jest traktowany jako ostatni! Po tym procesie powrót do tworzenia efektów jest możliwy tylko poprzez wybranie z menu Plik opcji Wyczyść wszystko

Program dla 89c2051

Kilka słów o oprogramowaniu sterującym pracą mikrokontrolera. Rozpoczyna się on dołączeniem pliku z zapisanymi efektami. Dalej następuje deklaracja tablicy umieszczonej w pamięci programu. Jest ona wypełniana (instrukcje Pdefine) danymi z pliku efekty.h. Dla ułatwienia pracy stworzyłem dwie funkcje: Waiti) — do generowania opóźnienia. PrezentujO - zajmuje się wyświetlaniem efektu, jako parametr podaje się tu numer efektu. Następuje obliczenie jego umiejscowienia w tablicy i rozpoczyna się wyświetlanie. Dobrym rozwiązaniem byłaby tablica wielowymiarowa, jednakże nie udało mi się zmusić kompilatora do jej przyjęcia.

Wykonywanie programu rozpoczyna się od włączenia przerwania zewnętrznego. Dalej następuje odczekanie chwili (czy nastąpi powtórne hamowanie przed upływem 5 se-kuna), ustawienie się na początku następnego efektu i przesunięcie wskaźnika na następny efekt. Teraz uK wchodzi w stan uśpienia.

Wystąpienie przerwania powoduje uruchomienie funkcji prezentującej efekty, wybierany jest efekt pokazywany przez wskaźnik. Po zaniku sygnału niskiego nastąpi wyłączenie wszystkich diod, wyzerowanie zmiennej ‘zwłoka’ (odpowiedzialnej za generowanie 5-sekundowego opóźnienia). Układ odczckujc 5 sekund, przestawia wskaźnik i wchodzi w stan Idle-modc.

Montaż i uruchomienie

Układ można zmontować na płytce uniwersalnej. Montaż jest klasyczny, należy zacząć od elementów najmniejszych, kończąc na największych. Pod układ scalony Ul należy dać podstawkę, najlepiej precyzyjną. Poprawnie zmontowany układ z właściwie zaprogramowanym procesorem powinien działać od razu.

Warto zwrócić uwagę na interesujący sposób mocowania układu na szybie z przyssawkami, co widać na fotografii tytułowej.

Jakub Bor/.dynski

jolbeageCą), interia.pl

Ciąg dalszy ze strony 54.

Diodę LED i fotorczystor lutujemy w płytkę tak, aby soczewka diody była skierowana w stronę powierzchni światłoczułej fotorezys-tora. Inaczej mówiąc, fotorezystor musi „widzieć’' światło diody. Oznacza to. że oba :e elementy muszą znajdować się w pewnej odległości od powierzchni płytki (nie skracać nadmiernie końcówek, aby było to możliwe).

Na końcu w punkty lutownicze oznaczone jako „X" i „W” lutujemy cztery odcinki izolowanych przewodów (najlepiej sieciowych) i łączymy je z wyłącznikiem w sposób widoczny na schemacie. W razie potrzeby zastosować miniaturowe kostki elektrotechniczne z tworzywa sztucznego lub ceramiczne.

Układ wyłącznika czasowego nie ma jakiejkolwiek obudowy, gdyż jest montowany bezpośrednio w plastykowej puszce podtynko-wej wraz z normalnie przykręconym do niej wyłącznikiem. Wyłącznik ścienny stanowi jednocześnie dla fotorezystora zasłonę przed światłem zewnętrznym. Tym samym dodatkowe zasłanianie tego ostatniego jest bezcelowe.

Sposób włączenia powoduje, że w razie uszkodzenia wyłącznika czasowego bezpiecznik w instalacji elektrycznej nie zadziała, gdyż w najgorszym razie (zwarcie) żarówka będzie świeciła w sposób ciągły.

Przy mocach żarówki (lub zespołu żarówek, np. w żyrandolu) powyżej I00W tyrystor trzeba wyposażyć w niewielki radiator aluminiowy.

Układ nic powinien sprawiać jakichkolwiek problemów w działaniu pod warunkiem zastosowania sprawnych podzespołów i prawidłowego podłączenia.

Możliwości zmian

Chcąc zmienić czas opóźnienia, wystarczy wymienić kondensator na inny. Ważne jest tylko, aby zmieścił się na płytce. Wartość rezystora Rl nie powinna być mniejsza niż I80kfl Zamiast wyłącznika dwuklawiszuwego, w miejsce wyłącznika „2” można zastosować jednoklawiszowy, a wyłącznik „l” zastąpić zworą. W takiej sytuacji tuż po podłączeniu

Wykaz elementów

R1 .................................220

C1 ........................220jiF/16V

D1 ...........LED superjasnć, rp. niebieska 5nrn

D2....................dowolna 7enera 12...15V

3R1 .....pionowy" mostek GreeLa min. 2A400

np RS405

Ty1 .............................BTP128/55C

(Umax=550V/lmax=5A/lg=40mA) luo poćobny F1..............RFP131 (RPP121) lub zamiennik

Radiator do tyrystora (opcja)

układu i włączeniu bezpiecznika odcinającego napięcie żarówka zaświeci się samoczynnie, po czym zgaśnie po ustalonym pojemnością Cl czasie. Jej włączenie „na stale'’ nastąpi po zwarciu wyłącznika jednoklawiszowcgo Rozwarcie wyłącznika spowoduje kilkudzicsięcio-sekundową zwłokę, zanim żarówka zgaśnie. Rozwiązanie z wyłącznikiem jednoklawiszo-wym ma tę zaletę, że jest prostsze. Wadą jest „pierwsze włączenie”, co może być niekiedy uciążliwe po zaniku prądu, związanym z awarią sieci elektrycznej nagłe pojawienie się prądu i połączone z tym chwilowe włączenie żarówki o trzeciej nad ranem nic musi być przyjemne dla śpiącego. Drugą wadą jest to. że każde rozwarcie wyłącznika będzie powodowało opóźnienie w wyłączaniu żarówki. Niemniej jednak nad rozwiązaniem icdnokla-wiszowym warto się zastanowić.

Dariusz Knull

dar i usz. kn idl@edw. com.pl

UWAGA: W układzie panuje wysokie napięcie sieci 230V/50llz. W związku z tym jego podłączanie powinno się wykonywać zawsze przy wyłączonym (wykręconym) bezpieczniku! Nieletni i nicdoświadczcni elektronicy mogą wykonać i uruchomić układ wyłącznie pod kierunkiem wykwalifikowanego opiekuna, na przykład nauczyciela!

56 Październik 2005 Elektronika dla Wszystkich