Image238 (2)

(TOnSILj

G6tawy Hi-fi

głośni k i

www.e-tonsil.pl

Rys. 71

obrazów ruchomych. W ciągu ostatnich 40 lat zademonstrowano szereg większych i mniejszych wyświetlaczy tego typu, między innymi na wystawie Expo w Osace w roku 1970. Po jawiły się rozmaite realizacje tego rodzaju trójwymiarowych ekranów telewizyjnych. W niektórych warstwa lentikulamych soczewek umieszczona była wewnątrz lampy kineskopowej, w innych na zewnątrz, a jeszcze inne wykorzystywały lampy projekcyjne, a lentikulamy ekran umieszczony był między projektorem a widzem.

Idea wykorzystania jest nieskomplikowana, jednak dodatkowy problem w tym, że w wyświetlaczach lentikulamych oraz dalej opisywanych pokrewnych, przestrzenny obraz uzyskuje się tylko przy określonej pozycji głowy względem ekranu. Szczegóły są złożone, a w największym uproszczeniu można stwier-

Fot. 110 dzić: czym drobniejsze są rowkowane soczewki i mniejsze piksele, tym lepiej. Należałoby zwiększać liczbę rowków i zmniejszać rozmiary pikseli, nawet do 2000 na cal (wtedy jednak rowek i punkt ekranu miałyby około 12 tysięcznych milimetra, co przy dzisiejszym stanie techniki jest nierealne, a przynajmniej zdecydowanie zbyt kosztowne). Zmniejszanie wymiarów pikseli oraz co bardzo ważne, precyzyjne wykonanie mikrosoczewek i ich po zycjonowanie względem pikseli to w sumie bardzo trudne zadania, nad którymi od lat pra cują różne grupy badawcze. Zgłoszono setki patentów w tej dziedzinie, a intensywne prace zaczynają owocować modelami o interesujących parametrach. Na przykład już w roku 1994 firma Sanyo przedstawiła prototypy „lentikulamego” telewizora z tylną projekcją. Fotografia 110 pokazuje taki telewizor. Jednak 50-calowy od biornik 3D, oferowany po 50 tysięcy dola rów za sztukę, nie zapewniał wysokiej ja kości obrazu. Lepszej jakości obrazy zapewniły późniejsze systemy projekcyjne z zastosowaniem warstwy folii lentikulamej, jednak były one jeszcze droższe i też miały istotne wady. Jednak trwają prace w różnych laboratoriach eu-

ropejskich, japońskich i amerykańskich i widać ich efekty. W ubiegłym roku Philips poinformował o prototypach z ekranem znacznie większych rozmiarów' - patrz idealizowany rysunek 72. Choć w informacji prasowej nie podano szczegółów,

wygląda na to, że i ten ekran wykorzystuje warstwę soczewek lentikulamych.

Wyświetlacze z barierą paralaksy. Zastosowanie soczewek lentikulamych nie jest jedynym sposobem realizacji wyświetlacza autostereoskopowego. Pokrewną metodą jest wykorzystanie tzw. bariery paralaksy. Mówiąc najprościej, przypomina to patrzenie na czyjś ogródek przez płot zbudowany z wąskich sztachet. Sztachety zasłaniają część widoku, ale przez przerwy między mmi widać ogród. Jeśli sztachety są wąskie i przerwy między nim też, to patrząc z daleka, mamy wrażenie, iż widzimy pełny obraz. Ściślej biorąc, zęby zobaczyć wszystko, należy przesunąć się wzdłuż płotu na niew ielką odległość, by zobaczyć to. co wcześniej zasłonięte było przez sztachety.

I tu już widać zasadę działania tego rodzaju ekranów trój wymiarowych. Otóż jeśli prawidłowo zostaną dobrane szerokości „sztachet'* i przerw, to do jednego oka dotrze ,jedna połówka” całego obrazu, a do drugiego druga. W tego rodzaju ekranie wystarczy odpowiednio rozmieścić piksele, żeby „sztachety” zasłaniały piksele, które mają być widoczne drugim okiem. Ilustruje to w' uproszczeniu rysunek 73a. W przypadku ekranów LCD można to zrealizować odwrotnie, umieszczając „sztachety” za ekranem, pomiędzy lampą podświetlającą a ekranem LCD, jak pokazuje rysunek 73b

Idea bariery paralaksy była znana już w' XVII wieku, potem przypomniano ją pod koniec wieku XIX, a już w latach 40. wieku XX zaprezentowano prototypy ekranów ją

wykorzystujących. Między innymi w Związki

Radzieckim wykorzystywano ważący sześć ton autostereoskopnwy wyświetlacz obrazów ruchomych, zapewniający przeslrzetuiy obraz 250 widzom. Nie był to jednak system telewizyjny, tylko odmiana kina. Fotem po fali wzlotów i upadków powrócono do tej idei i w roku 1995 firma Sanyo zaprezentowała prototypy 8-calowych wyświetlaczy przestrzennych z panelem LCD i barierą paralaksy. Na omawianej zasadzie, pokazanej na rysunku 73h, działa trójwymiarowy ekran dostępnych już od roku 2003 notebooków Sharp Actius

Rys. 72

61

Elektronika dla Wszystkich Sierpień2006

l