img051 (50)

do myślenia lub wyobrażenia sobie stanu umysłu innej osoby. Frith (1993) uważa, iż trzy współistniejące cechy autyzmu — upośledzenie porozumiewania się, wyobraźni i kontaktów' z ludźmi —mogą być konsekwencją jednego, biologicznie uwarunkowanego defektu mechanizmu poznawczego, który dotyczy rozwoju „teorii umysłu

Uta Frith, Alan Leslie i Simon Baron-Cohen (Baron-Cohen, 1992a) wspólnie postawili hipotezę, że dzieci autystyczne mogą mieć deficyty w zdolności wyobrażania sobie stanów umysłowych, takich jak: przekonania, pragnienia, intencje itp., które są elementem rozwoju „teorii umysłuOkreślenie „teoria umysłu” wprowadzili Premack i Woodruff (1978, s. 515), którzy zdefiniowali ją następująco: „Mówiąc, że jednostka posiada »teorię umysłm, rozumiemy przez to, że jednostka przypisuje sobie i innym pewne stany umysłowe. System wniosków tego typu jest rozpatrywany jako teoria, ponieważ takie stany nie są bezpośrednio obserwowane oraz że system ten może być użyty do przewidywania zachowań innych organizmówBaron-Cohen (1992a) uważa, iż rozwój „teorii umysłu” jest osiągnięciem rozwojowym w pierwszym roku życia, a jego złożoność wzrasta we wczesnym dzieciństwie. „Teoria umysłu” jest niezbędna do rozumienia i przewidywania większości ludzkich zachowań. Baron-Cohen (ibidem) uważa, że jeżeli ktoś nie posiada Jeorii umysłu^?\ społeczny św iat wyda mu się chaotyczny, a nawet przerażający. W najgorszym przypadku prowadzi to do stanu całkowitego wycofania lub traktowania ludzi jak przedmioty. Deficyt Jeorii umysłu” wydaje się szczególnie upośledzać komunikację, w której jednym z warunków jej normalnego przebiegu, jest branie pod uwagę intencji, założeń innej osoby.

Frith i Baron-Cohen (Baron-Cohen, 1992a; Frith 1993), aby przetestować hipotezę o deficycie w zakresie Jeorii umysłu” przeprowadzili badanie, które nazywane jest próbą „Sally-Ann^:\ Stanowi on adaptację eksperymentu stworzonego przez Wimmcra i Feinera, którzy zajmowali się psychologią rozwojową.

Ta historyjka przedstawiona przez kukiełki została pokazana dzieciom autystycznym wyżej funkcjonującym, dzieciom z zespołem Downa oraz grupie dzieci w normie. Aby prawidłowo wykonać ten test, dziecko musi osiągnąć wiek umysłowy na poziomie 4 lat. Zaletą tego testu jest fakt, że nie wymaga on ekspresji werbalnej. Prawidłowej odpowiedzi tzn., że Sally będzie szukała kulki tam, gdzie ją zostawiła (tzn. w koszyku), udzieliło 86% dzieci z zespołem Downa i 85% dzieci w' normie. Natomiast 80% dzieci autystycznych wskazało błędnie, że Sally będzie szukała kulki w pudełku (czyli tam, gdzie się rzeczywiście znajduje), mimo iż w^r grupie tej, wiek umysłowy był wyższy niż w grupie z zespołem Downa i w grupie z normą. Kontrolne badania wykazały, że dzieci autystyczne nie mają trudności w odpowiadaniu na pytania, które angażują pamięć i nie dotyczą atrybucji stanów

M

Saify bas a basket.

Anoe has a bo*.

	J

Satty has a mamie. Sbe puts tfte mamie tnto her basket

Annę takes the marnie out ot trve basket and puts It mto the box.

Now Saity comes back

She wants to piay with her mamie

where will Sany look tor hec mamie⁷

Ryc. 2. Eksperyment „Sally-Ann" (l-rilli, 19%, s. 160)

()f>