img063

2. Dokonać oceny zdolności wydojowej dwóch krów na podstawie wielkości indeksu wymienia i średniego udoju na minutę.

Zdolność wydojowa Zdolność wydojowa krów oznacza stopień łatwości oddawania mleka w czasie doju. Jest ona wrodzoną właściwością krowy opartą na podstawach genetycznych oraz określona jest przez morfologiczny i fizjologiczny stan wymienia. Istotną sprawą jest także pojemność czynna wymienia Pojemność ta powinna być tak duża. aby krowa była zdolna osiągnąć wysoką wydajność przy 2-krotnym doju w ciągu dnia Przy doju maszynowym nie bez znaczenia jest odpowiednia pojemność poszczególnych ćwiartek wymienia i procentowy ich udział w całości udojonego mleka. Czas doju i działanie kubków udojowych jest takie samo na każdym strzyku. Dlatego w hodowli preferuje się wymiona o zbliżonej wydajności poszczególnych ćwiartek.

Ocena zdolności wydojowej krów przy kwalifikacji do doju maszynowego może być przeprowadzona podczas doju ręcznego lub za pomocą aparatu udojowego (bańkowego). Podstawowym kryterium oceny zdolności wydojowej jest indeks wymienia i szybkość oddawania mleka.

Indeks wymienia (Ipt) określa się tylko u krów z nierównomiernie rozwiniętym wymieniem, u których może wystąpić pustodój, tj. dojenie opróżnionych już ćwiartek. Określenie indeksu - przednia : tylna połowa wymienia wykonuje się jednorazowo, dojąc krowę ręcznie do dwóch wiader. Indeks wymienia oblicza się wg wzoru:

Ipt (%) = ^llość rnleka z poprzednich ćwiartek (kg) x 100 ilość mleka z całego wymienia (kg)

Kryteria oceny: Ipt w granicach 30-58% świadczy o dobrej przydatności krowy do doju maszynowego, niższy od 34 i wyższy od 65% - krowę z takiego doju eliminuje.

Szybkość oddawania mleka określa się za pomocą średniej ilości mleka udojonego w czasie jednej minuty. Znając czas dojenia i ilość udojonego mleka oblicza się średni udój na minutę wg wzoru:

Średni udój na minutę <kg/min)=    udojonego mleka .(kg)_

czas doju (minut)

Dokładność pomiaru tego wskaźnika zależy od ścisłego ustalenia czasu doju maszynowego, który mierzy się od chwili nałożenia ostatniego kubka udojowego do całkowitego ustania spływu mleka z wymienia

Szybkość, z jaką krowa oddaje mleko, zależna jest od wielkości rozwarcia strzyka, siły mięśni zwierających strzyki, czynników neurohormonalnych oraz od techniki dojenia. Średni udój na minutę wynosi przeciętnie od 1.5 do 2,0 kg/min. W Polsce za nieodpowiednią uznaje się szybkość oddawania mleka poniżej 1.0 kg/min.

i Omówić przyczyny, skutki występowania oraz sposoby zwalczania stanó\ upalnych wymion.

(kona zdrowotności wymion Normalne zdrowe wymię powinno być wolni -i wi elkich zmian klinicznych, przy czym uzyskane z mego mleko me możi

•    i. u* drobnoustrojów chorobotwórczych, jak również zwiększonej liczby ko

Mutfiłk somatycznych.

(.mc/ol mlekowy jest najbardziej wrażliwym i podatnym na infekcję organen hm wy Posiada on szereg przeciwzakażnych mechanizmów obronnych Do icl l*i/"łamania dochodzi m in. na skutek:

■    •'.lubienia sił obronnych organizmu.

■    Iliiyotrwalego narażenia na infekcję (niski poziom higieny zwierząt i ich śro

< łowiska),

lopmowego osłabiania napięcia mięśni zwieracza strzyków.

N.i|Większym zagrożeniem dla stanu zdrowotnego wymion jest niesprawne

•    "Mnie aparatu udojowego i naruszenie zasad doju maszynowego (pustodoje)

......... mastitis mogą wtargnąć do wymienia podczas trwania doju albo w czasie

l*i riłtwy między poszczególnymi dojami To sprzyja powstawaniu klmicznycł iM.iwnżalnych) i subklinicznych (utajonych) postaci mastitis.

Wyraz mastitis pochodzi od greckich słów mastos (wymię) i itis (zapalenie)

•    i|'i» różnych form mastitis wykonuje się wg klasyfikacji Międzynarodowej Fede ■ ii Mleczarskiej (IDF, 1967): wymiona zdrowe, bezobjawowe mastitis, nłospe

•    yl*i /no mastitis, subkliniczne i kliniczne mastitis oraz nieczynne ćwiartki

/.ipalenie wymion powoduje obniżenie mleczności, unieczynnieme ćwiartek Wymienia objętych długotrwałym procesem zapalnym, obniżenie wartości biolo-r /tnij i technologicznej mleka i jego przetworów, zmniejszenie ogólnej odporno-*' l na choroby oraz skrócenie okresu użytkowania krów

Występowanie mastitis spowodowane jest najczęściej inwazją drobnoustrojów

O ■ Imbnoustroje zaraźliwe - Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactiae; piirwotnym źródłem zakażenia - są najczęściej zainfekowane krowy, wtórnym przenoszenie bakterii przez aparat udojowy w czasie doju; h) •Imbnoustroje środowiskowe - Eschericha coli, Streptococcus uberis są one |ir/yczyną zakażeń klinicznych powstałych w wyniku niedostatecznej dbałości o higienę zwierząt i ich środowisko; najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniom wymienia jest dezynfekcja strzyków po udoju; metoda ta nu? może być subsytutem prawidłowej higieny zwierząt i środowiska, a jedynie |«| uzupełnieniem,

•) mikro!lora strzyków - Staphylococcus hyicus, Staphylococcus epidermidis, ( orynobacterium bovis, są one rzadko przyczyną stanów zapalnych wymion tltwJium podkliniczne mastitis może się rozwijać w trzech kierunkach: może przejść w stadium kliniczne, jeżeli me zostanie podjęte leczenie; nastąpi stan równowagi między rozwojem choroby a siłą obronną organizmu, wówczas choroba me rozwija się. ale także me ustępuje.