img07401 djvu

12. Mnożenie i formuła mnożenia

15. III. 1944 r. Jacek liczy kółeczka na tabliczce setkowej Kiih-nela. Zauważył ją w mojej książce i zagarnął dla siebie. Są tam na tej tabliczce kółeczka ułożone dziesiątkami. Po przeliczeniu tych kółeczek Jacek odzywa się:

—    Tatusiu, 10 i 10 jest 100.

—    Jakże — protestuję — przecież 10 i 10 jest 20.

Równocześnie wskazuję na dwa rzędy po 10 kółeczek na tabliczce.

—    No tak, ale ja mówię 10 i 10 wszędzie — podtrzymuje swoją tezę Jacek i dla lepszego wyjaśnienia wskazuje okrągłym ruchem ręki całą płaszczyznę tabliczki Kiihnelowskiej.

—    To się mówi 10 razy 10 — podsuwam mu formulę, której potrzebował.

Następna jego wypowiedź jest dowodem, że podsunięta mu przeze mnie formuła trafiła na przygotowany już grunt i zaraz znalazła zastosowanie.

Jacek ogląda grę Człowiecze, nie irytuj się i stwierdza:

—    Tu jest 6 razy 10.

Każde dziesiąte kółeczko tej gry jest kolorowane i jest rzeczywiście 6X10 tych kółek.

—    Ile to jest 6X10 — pytam dla pewności.

—    100 — odpowiada Jacek.

Podsuwam mu tabliczkę Kiihnela dla porównania i sprawdzenia.

—    Jest 60 — poprawia się rychło.

Tabliczka okazała się pomocna. Może zresztą poprzednie był nastawiony na sformułowanie mnożenia, a nie na wynik.

Przy okazji poćwiczyłem z Jackiem na tej tabliczce różne przypadki mnożenia po 10: 2X10, 4X10, 6X10, 8X10 itd. w ten sposób, że ja odsłaniałem odpowiednie układy, a Jacek ujmował to w formułę mnożenia i podawał wynik. Po chwili takiego ćwiczenia na konkrecie ćwiczę to samo w wyobraźni:

—    Widzisz 3X10?

—    Widzę.

—    Ile to jest?

-—• 30 — odpowiada Jacek poprawnie — itd.

73