img149

6. Opracowanie wyników pomiarów

6.1.    Wprowadzenie

Analiza wyników pomiarów jest jednym z zasadniczych etapów badań doświadczalnych. Informacja ilościowa o przebiegu obserwowanego zjawiska jest wtedy przetwarzana do postaci umożliwiającej wyciągnięcie wniosków o charakterze poznawczym lub aplikacyjnym. Na etapie badań wstępnych wspomagać może podjęcie decyzji o dalszym ich kierunku. Analiza wyników pomiarów przebiega zazwyczaj dwuetapowo. Etap pierwszy obejmuje przeprowadzenie analizy statystycznej, której wykonanie jest stosunkowo dobrze opisane w dostępnej literaturze [1,2]. Jej zakres oraz sposób realizacji zależy od przyjętego celu badań. Najczęściej obejmuje oszacowanie niepewności pomiarów, wyznaczenie zależności pomiędzy obserwowanymi wielkościami oraz ocenę zgodności wspomnianej zależności z wynikami pomiarów. Bardziej zaawansowane opracowania obejmują również ocenę istotności wpływu poszczególnych wielkości wejściowych na przebieg obserwowanego zjawiska oraz optymalizację [3], Opracowanie statystyczne stanowi zazwyczaj podstawę do drugiego etapu oceny uzyskanych wyników - analizy merytorycznej, która pozwała odpowiedzieć na pytania dotyczące przyczyn występowania zaobserwowanych związków. Sposób przeprowadzenia analizy merytorycznej jest ściśle związany z tematyką badań doświadczalnych i znacznie wybiega poza obszar tego opracowania.

Dalsza część rozdziału poświęcona zostanie wyłącznie omówieniu podstaw analizy statystycznej w zakresie niezbędnym do opracowania wyników badań otrzymanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn.

6.2.    Przedstawianie wyników pomiarów

Wyniki pomiarów powinny zostać przedstawione w postaci ułatwiającej wykonanie zarówno analizy statystycznej jak i merytorycznej. W zależności od rodzaju badań używamy do tego:

-    wykresów,

-    opisów w postaci równań matematycznych,

-    zestawień tabelarycznych.

Wykresy prezentują w niezwykle czytelny sposób wyniki badań dotyczące poszukiwanej zależności między dwoma lub większą liczbą zmiennych. Na uwagę zasługuje łatwość ich sporządzenia. Umożliwiają wykonanie bezpośredniej analizy przebiegów funkcji, w tym pochodnych w punkcie, punktów przegięć oraz wartości ekstremalnych.

82