0000020(1)

Badanie n. XII

Porażenie

n.XII

Porażenie n. XII obwodowe

Porażenie n. XII ośrodkowe

remu unieść bark wbrew oporowi, dotykając przy tym tę część mięśnia. W razie porażenia tego mięśnia chory nie może należycie unieść barku, łopatka przy tym nieco odstaje, jest obniżona i oddalona od linii środkowej, mięsień nie napina się należycie. Nerw XI bywa często porażony wraz z nerwami IX, X i XII.

Nerw XII — podjęzykowy

fN. kypoglossus)

Nerw podjęzykowy jest nerwem ruchowym, którcao jądro leży tuż pod dnem komory czwartej, koło linii środkowej. Z jądra tego na podobieństwo korzonków przednich rdzenia odchodzą korzonki nerwów ruchowych języka. Ośrodek korowy nerwu podjęzykowego leży w przednim i tylnym zakręcie środkowym w jego dolnym odcinku oraz w szczelinie Sylwiusza w ośrodku dla mchów zespołowych potykanie). Włókna piramidowe nerwu XII przebiegają w tylnym ramieniu torebki wewnętrznej tuż przy kolanku.

Badanie nerwu pod językowego ogranicza się do badania języka. Oglądamy jego ułożenie i stan w spokoju w jamie ustnej. Patrzymy, czy nie wykazuje on zaniku, czy nic ma drżeń. Z kolei polecamy choremu wysunąć język i stwierdzamy, czy język nic zbacza, czy nie drży lub czy nie ma drżeń mięśniowych, lub kurczów. Wreszcie badamy ruchy języka wc wszystkich kierunkach. W warunkach prawidłowych język wysuwamy prosto oraz możemy poruszać nim do góry, dołu i boków.

Porażenie lub niedowład języka może być pochodzenia obwodowego na skutek uszkodzenia bądź to jądra nerwu XII w rdzeniu przedłużonym, bądź też korzonka tego nerwu lub pnia; może też być pochodzenia ośrodkowego w wyniku uszkodzenia drogi korowo-opuszkowej.

W jednostronnym porażeniu (hemiglossoplegia) obwodowym (ryc. 5(>) język zbacza w stronę porażoną, bowiem mięsień bródkowo-językowy (m. genioglossus) strony zdrowej przesuwa język w stronę porażoną; porażona połowa języka jest cieńsza, pomarszczona, z wrębami, w mięśniach tej połowy widoczne są drżenia. W porażeniu obustronnym nerwu XII-zachodzi całkowity bezwład języka (glossoplegia): język pozostaje nieruchomy na dnie jamy ustnej, mowa jest niezrozumiała, jedzenie utrudnione.

W porażeniu ośrodkowym, a więc nad jądrowym, język zbacza również w stronę porażoną, przeciwną zaś względem ogniska w mózgu. Toteż w niedowładach lub bezwładach połowiczych powstałych na skutek uszkodzenia drogi korowo-rdzeniowej obok drogi korowo-opuszkowej jęz\k zbacza często w stronę porażonych kończyn, przy czym nie stw ierdza się w nim zaniku, ani też drżeń; mowa zarazem nie jest zbytnio utrudniona, o ile nie zachodzą zaburzenia afatycz.nc. W porażeniu rzckp-muopuszkowym /mralysh /jseudohulbariw na skutek uszkodzenia obustronnego szlaków korowo-opuszkowych zachodzi całkowite porażenie

120