0000064

Zapalenie n. wzrokowego wywołane jest najczęściej przez czynniki zakaźne ogólne, jak np. kiła, gościec, gruźlica, lub miejscowe, jak np. ogniskowe zapalenie zębowe (ziarniniaki), zapalenie jam obocznych nosa itd. To samo dotyczy pozagałkowego zapalenia n. wzrokowego, które jest dość znamienne dla stwardnienia rozsianego oraz zapalenia pajęczy-nówki w obrębie skrzyżowania nn. wzrokowych arachnitis optochias-matica). W zatruciu alkoholem metylowym zapalenie nn. wzrokowych pozagalkowc w ciągu kilkunastu godzin doprowadza do całkowitej ślepoty, która w miarę szybko zastosowanego leczenia albo ustępuje po kilku tygodniach, albo też pozostaje trwała. Tarcza n. wzrokowego po-cząstkowo nie wykazuje zmian, w dalszym przebiegu przybiera cechy tarczy zanikow^rej.

Również przewlekle zatrucie alkoholem etylowym lub nikotyną bywa nieraz przyczyną pozagałkowego zapalenia nn. wzrokowych.

Zapalenie obu nn. wzrokowych lub jednego nerwu wzrokowego wraz z poprzecznym zapaleniem rdzenia stanowi zespół chorobowy, zwany chorobą Dcvica (neuromyelitis optica), o przebiegu na ogól ciężkim i o etiologii dotychczas nie znanej, najprawdopodobniej różnej (stwardnienie rozsiane, zakażenie wirusowe itd.).

Zejściem zapalenia n. wzrokowego bywa najczęściej bardziej lub słabiej zaznaczony zanik pozapalny n. wzrokowego jedno- lub obustronny (atropina n. optici post neuritidem). Dotyczy on przede wszystkim odcinka skroniowego tarczy, która jest bladą o granicach nieostrych.

Zanik p i e r w o t n y 1 u b p r o s t y n. wzrokowego (atrophia pnmaria seu simplex n. optici). W zaniku pierwotnym n. wzrokowego tarcza jest krcdowobiala, niebieskobiala lub szarobiała, o granicach ostrych, zagłębieniu fizjologicznym pogłębionym, blaszce sitowej dobrze widocznej, naczyniach tętniczych i żylnych wąskich. Zanik pierwotny n. wzrokowego przebiega zazwyczaj z dużym osłabieniem wzroku oraz z upośledzeniem widzenia barw, zwłaszcza barwy czerwonej i zielonej. Ponieważ najdłużej utrzymują się włókna dochodzące do plamki żółtej, dlatego pole widzenia jest współśrodkowo zwężone; w innych przypadkach w zależności od miejsca ucisku nerwu pole widzenia wykazuje ubytki różnego rodzaju, o rzym mowa jest poniżej przv opisie badania pola widzenia.

Następujące sprawy chorobowe, powodować mogą pierwotny zanik nn. wzrokowych: 1) guz\ przysadki, ponadsiodclkowe oraz wychodzące z kości klinowej, oponiaki rynienki węchowej, tętniaki; 2) sprawy zapalne miejscowo ograniczone, jak zapalenie pajęczynówki zlepne w okolicy skrzyżowania nn. wzrokowych i arachnitis optochiasmdlica). oraz sprawy ogólne układu nerwowego pochodzenia kiłowego, jak kila mózgu, wiąd rdzenia, paraliż, postępujący; 3 stwardnienie rozsiane oraz sprawy zwy-lodnieniowe, jak choroba Tay-Sachsa, zanik nn. wzrokowych rodzinny dziedziczne, czvli choroba l.ebera, bezład dziedziczne rdzeniowy - Frie-

\ euromyelitis

optica

Zanik rt.

wzrokowego

pozapalny

Zanik

pierwotny n. •wzrokowego