Przemkowski Park Krajobrazowy został utworzony 7 czerwca 1997 roku Rozporządzeniem Wojewody Legnickiego i zajmuje powierzchnię 22 338 ha, z otuliną 37 804 ha.

Park położony jest w obrębie czterech mezoregionów geograficznych. Północna część Parku obejmuje fragment Równiny Szprotawskiej - szerokiego obniżenia (graniczącego od północy ze Wzgórzami Dalkowskimi), przez które przepływa rzeka Szprotawa, prawostronny dopływ Bobru. Tutaj znajduje się drugi pod względem wielkości w Polsce kompleks stawów rybackich. Centrum Parku leży w zachodniej części Wysoczyzny Lubińskiej zwanej Wzgórzami Chocianowskimi. Jest to zalesiony garb morenowy, z kulminacją 191 m n.p.m., zajęty głównie przez bory sosnowe rosnące na wydmach. Południowo - zachodnia część Parku leży na obszarze mezoregionu Borów Dolnośląskich, w ich wschodniej części zwanej Równiną Nadbobrzańską. Obejmuje ona płaskie stożki napływowe rzeki Bóbr, częściowo zwydmione, porośnięte borami sosnowymi. Na obszarze granicznym Wzgórz Chocianowskich i Równiny Nadbobrzańskiej znajdują się rozległe wrzosowiska. Południowo - wschodnią część Parku stanowi fragment Równiny Legnickiej, a dokładnie jej zachodnia część zwana Doliną Czarnej Wody. Jest to płaskodenna dolina rzeczna zajęta przez łąki, pastwiska oraz bagienne bory sosnowe i lasy brzozowe, pośród których występują torfowiska.

Obszar Przemkowskiego Parku Krajobrazowego obejmuje kompleksy przyrodniczo - krajobrazowe charakterystyczne dla Kotliny Śląskiej okręgu Borów Dolnośląskich. Największe powierzchnie zajmuje ubogi florystycznie suboceaniczny bór świeży. Drzewostan tworzy tu sosna (Pinus sylvestris) z niewielkim udziałem brzozy brodawkowatej (Betula pendula) i dębu szypułkowego (Quercus robur). Słabo wykształconą warstwę krzewów tworzy kruszyna (Frangula alnus) i podrosty drzew. W runie dominują borówka czarna (Vaccinum vulgaris), borówka brusznica (Vaccinium vitis-idea), śmiałek pogięty (Deschampsia flexuosa), wrzos (Calluna vulgaris), pszeniec (Melampyrum pratense) i orlica pospolita (Pteridum agulinum). W obniżeniach terenu występują płaty śródlądowego boru wilgotnego (Molinio - Pinetum) wyróżniającego się domieszką brzozy omszonej (Betula pubescens) w drzewostanie, masowym udziałem trzęślicy modrej (Molinia coerula) w runie oraz obecnością mchu płonnika (Politrychum commune).

Przemkowskie lasy to część ogromnych Borów Dolnośląskich, jednego z największych kompleksów w Polsce. Tutejsze lasy to prawdziwe królestwo sosny, i to sosny rosnącej często w krajobrazie śródlądowych wydm osiągających wysokość ponad dwudziestu metrów. Pofałdowany teren, nagrzany skwarem słonecznym piasek i pachnące żywicą bory wprost zachęcają do pieszej wędrówki. Na wydmach nie zalesionych (a takie zachowały się jeszcze w Parku) możemy znaleźć jedną z przyrodniczych osobliwości - płożące się krzaczaste choinki przebarwionym na żółto igliwiem - "głodowe" formy sosny. Na szczytach zalesionych wydm, w miejscach najsuchszych, spotykamy bór chrobotkowy. Pod ażurowymi koronami niskich sosen rosną tu liczne porosty - chrobotki i płucnica islandzka - tworząc dywany o charakterystycznej siwozielonej barwie. Podczas letniej spiekoty prosty chrzęszczą pod stopami, za to w czasie jesiennej słoty są miękkie jak gąbka.

Na szlaku, najczęściej przechodzi się przez obszary boru, w którego runie dominuje czarna jagoda. To właśnie w takie bory ciągniemy wczesnym latem na jagody, a później na grzyby. Warto wiedzieć, że przebywanie w takim lesie ma na nasz organizm działanie terapeutyczne (uspokaja i obniża ciśnienie krwi). Bór ten stanowić może dobry poligon doświadczalny dla początkującego ornitologa, ponieważ ptaki dostrzec jest łatwiej, niż w gęstych lasach liściastych. Nietrudno spotkać tu mieszana stada mysikrólików , sikor, kowalików, pełzaczy i dzięciołków, wolno przemieszczające się z jednej sosny na drugą. Bory Przemkowskiego Parku Krajobrazowego kryją wielką osobliwość herpetologiczną. Na suchych polanach i skrajach leśnych dróg, w rozgrzanym piasku mamy okazję spotkać się oko w oko z gniewoszem - wężem odżywiającym się między innymi jaszczurkami. Dla człowieka jego ukąszenia są nieszkodliwe.

W miejscach zabagnionych natrafiamy na bór bagienny. Tu sosna skarłowaciała, a w mszystym, torfowcowym runie spotyka się krzewinki bagna zwyczajnego. Wczesnym latem, w okresie kwitnienia, roslina ta wydziela uspokajającą słodko-cierpka woń, która może dać nam przedsmak rozległych borów bagiennych na kresach dawnej Rzeczypospolitej - mateczników głuszców, łosi i wilków. Największe obszary boru bagiennego znajdują się w rezerwacie przyrody "Torfowisko Borówki". W wilgotnych fragmentach przemkowskich borów zdarzają się całe ostępy świerkowe, zwłaszcza na granicy borów sosnowych i olsów. Tworzą one smugi ciągnące się wzdłuż zabagnionych dolinek poroslych olszynami. Są to miejsca, gdzie wiosną wieczorami i świcie, zobaczyć możemy prawdziwe misterium dzikiej przyrody- loty tokowe słonek. W świerkach ptasi świat jest nader osobliwy, gdyż można tu spotkać mysikrólika, zniczka, gila, czyżyka i wielki
ornitologiczny rarytas: najmniejszą polską sowę- sóweczkę.

Lasy liściaste mają swoje dominium w Parku Przemkowskim- tak określa się zwyczajowo około stupiędziesięciohektarowy obszar lasu, przylegający do zachodniej cześci Przemkowa. Nazwa nawiązuje do istniejącego tu dawniej parku romantycznego z książęcą rezydencją. Już obecnie jest to obiekt o wyjątkowej wartości przyrodniczej na Dolnym Śląsku, który można przyrównać do bezcennego rezerwatu przyrody Zimna Woda. Tutejsze ostępy grząskiego terenu, będące mozaiką grądów, łęgów i olsów poprzecinanego siecią meandrujących strug wypływających z miejscowych źródlisk, z brzegami porośniętymi zielonymi dywanami wątrobowca porostnicy wielokształtnej, z przestojami wiekowych dębów i buków, z wykrotami i dziuplastymi w zamierających pniach, z wielogatunkowym i wielowarstwowym drzewostanem, z eksplodującą barwnym runem i ptasimi chórami wiosną z jesienią tworzącą tu symfonię kolorowych liści, z florystycznymi (wawrzynek wilczełyko, wiciokrzew pomorski) i faunistycznymi (trzmielojad, dzięcioł średni) rzadkościami... przypominają matecznik Puszczy Białowieskiej. W Przemkowskim Parku Krajobrazowych jest jeszcze jeden typ lasu, o dostojeństwie świątyni. To buczyna, którą warto odwiedzić w kwietniu i maju, wtedy można podziwiać kolorowe runo leśne- kwitnie tu przylaszczka, fiołek leśny, groszek wiosenny, żywiec dziewięciolistny cebulkowy, a zielenią się liście paproci zachyłki trójkątnej. Buczyna zwłaszcza o poranku aż huczy nawoływaniami gołębia siniaków. Największą osobliwością teriologiczną lasu bukowego, jak i całego Parku jest mały ssak z rodziny plichowatych - popielica. To aktywne nocą zwierzątko, odżywiające się głównie pączkami i nasionami drzew, zapada w sen zimowy trwający od października do kwietnia.

Widok setek hektarów wrzosowisk może zachwycić każdego odwiedzającego Przemkowski Park Krajobrazowy. Jest tylko kilka tak dużych wrzosowisk w Polsce. Bezsprzecznym ptasim symbolem przemkowskich wrzosowisk w okresie wiosny jest cietrzew, a latem lelek kozodój - potwierdzając swoją obecność monotonnym terkotem. Zaaferowane tokami ptaki można wówczas obserwować z najbliższej odległości na tle zorzy. Pełnię przyrodniczego majestatu osiągają wrzosowiska z końcem lata, kiedy przyjmują barwę od purpury przez róż, aż do bieli. Wydzielające nektar kwiaty wrzosu przyciągają trzmiele oraz pszczelarzy. W setkach stawianych tu pni powstaje aromatyczny miód wrzosowy, poszukiwany przez koneserów.

Jesienią życie na polach i łąkach Przemkowskiego Parku Krajobrazowego jest bardzo gwarne. Na zebranych łanach kukurydzy lądują stada gęsi zbożowych i białoczelnych, a na oziminie żerują gawrony, kawki i sarny. Wiosną wilgotne łąki pokryte są żółto kwitnącymi kaczeńcami i jaskrami. Pośród rozlewisk kwili ptactwo siewkowate: czajki, brodźce krwawodziobe, rycyki i najrzadsze z nich -kuliki wielkie. Często pojawia się tu stado batalionów, które toczą widowiskowe potyczki, by niespodziewanie odlecieć na północ, do swych miejsc lęgowych. Niektóre fragmenty przemkowskich łąk kryją jeszcze wiele florystycznych piękności. W maju pośród kwitnącego łanu rdestu wężownika znajdziemy małe purpurowo kwitnące rośliny - to ostoje storczyka szerokolistnego, najliczniejszej tutejszej orchidei. W lipcu i sierpniu kwitnie subtelny goździk pyszny. Nawet na łące przy ruinach przemkowskiego zamku znajdziemy oryginalną roślinę - kwitnącego na czarnofioletowo bodziszka żałobnego.

W Przemkowskim Parku Krajobrazowym największym mokradłem jest objęte ochroną jako użytek ekologiczny "Przemkowskie Bagno"- rozciągająca się na przestrzeni blisko 1700 ha kraina turzyc, trzcin i wierzb. Różne istnieją określenia na obszar, który tak zdefiniował Samuel Bogumił Linde w roku 1854: "zlew wody stojącej na gruncie przepadzistym, gąszcz z wody i ziemi".
Mówimy o nim bachorze, bagnisko, bajoro, barzelisko, błoto, czachary, grzęzawy, krekot, ligawica, młaka, moczar, mokradło, mszar, rojst, sapy, topielisko, torfowisko, trzęsawisko...
Najgwarniej jest tu w kwietniu, kiedy nad bagnem odbywają loty tokowe bekasy krzyki - wydające - za pomocą twardych sterówek wibrujących w powietrzu - niesamowite warczące dźwięki, z głębi trzcinowo-wierzbowych ostępów dolatują żurawie klangory, a na oczkach wodnych - żaby moczarowe. U progu lata kiedy bagno się zazieleni usłyszeć można pieśń kolorowej dziwonii oraz derkacza i wypatrzeć dzierzbę gęsiorka.Gwarancją udanego pobytu będzie fakt, że właśnie na "Przemkowskim Bagnie" wspomniane ptaki mają jedne z najliczniejszych swych społeczności na Dolnym Śląsku. Natomiast jesienią- teren bagien staje się areną -rykowiskiem jeleni.

Zupełnie odmiennym rodzajem bagien są torfowiska położone pośród przemkowskich borów, z najbardziej znanym, objętym ochroną rezerwatową "Torfowiskiem Borówki". Malownicze "poduchy" mchów torfowców, uginających się niebezpiecznie pod nogami są porośnięte oryginalnymi i związanymi ściśle z tym środowiskiem roślinami. Największe łany tworzy tu niepozorna -przygiełka biała, pośród której łopoczą puszyste owocostany wełnianek. Z bliska dostrzeżemy niewysokie, ale nade osobliwe - rosiczki, które wystawiają swoje liściowe macki zakończone kropelkami kleistej substancji. Zwabione owady siadając na liść rosiczki, przyklejają się , a wtedy roślina uwalnia soki trawienne rozpuszczające ciało owada. Pośród mchów torfowców płożą się drobne pędy żurawiny czerwieniejącej się w okresie jesieni - owocami.

Rajem dla ornitologa są z pewnością "Stawy Przemkowskie" - jeden z najcenniejszych rezerwatów ptasich na Dolnym Śląsku. W skład rezerwatu wchodzi ponad 30 stawów rybnych zasilanych wodą z rzeki Szprotawy, o pow. Około 950 ha oraz 12 fragmentów żyznych lasów liściastych rosnących na 75 ha. Wieloletnie badania ornitologów pozwoliły stwierdzić występowanie ponad stu gatunków samych tylko ptaków wodno-błotnych, w tym około czterdziestu lęgowych. Aby dokładnie poznać ptaki rezerwatu przyrody "Stawy Przemkowskie", trzeba przyjeżdżać tu w różnych porach roku. Wczesna wiosna to gonitwy o rewiry lęgowe wśród łabędzi niemych i gęsi gęgawych. Na taflach wody gromadzą się wtedy duże stada kaczek. Oprócz ośmiu gatunków lęgowych na terenie rezerwatu, w tym największej rzadkości -ginącej podgorzałki - spotyka się tu kilka kaczek przelotnych, jak świstuna czy rożeńca. Na wodzie możemy obserwować tańce perkozów dwuczubych. W suchych szuwarach gnieżdżą się czaple siwe. Jest to lokalny ewenement ornitologiczny, bowiem ptaki te gnieżdżą się przeważnie w konarach drzew. W tym okresie słychać buczenie bąka i dzwonienie wąsatki - rzadkich ptaków trzcinowisk. A na wiotkich gałęziach rosnących na groblach drzew zakładają wiszące gniazda remizy. Późną jesienią warto podpatrzeć duża kolonię mewy śmieszki. Zawsze panuje w niej ożywienie- jedne ptaki wysiadują jaja, podczas gdy inne budują jeszcze gniazda. Gdy kolonię nawiedzi jakiś czworonożny lub skrzydlaty drapieżnik, natychmiast rzuca się na niego chmara białych ptaków i przepędza intruza. Z tej zapobiegliwości mew, korzystają inne ptaki wodne, zakładające swoje gniazda w kolonii: ten zwyczaj upodobały sobie perkozy zauszniki. Lato na stawach to czas macierzyństwa. Wszędzie słychać popiskiwania piskląt. Wodzą swe młode łabędzie, gęsi, kaczki, perkozy i łyski. Drobne ptaki trzcinowisk, w kępach roślinności i na powierzchni wody grupują się w stada kaczek, łysek i kormoranów. Wówczas najłatwiej obserwować łowy dużych drapieżników - bielika i rybołowa. Na spuszczonych stawach można zaobserwować rzadkości ornitologiczne, jak czaple białe i wiele gatunków siewkowców. Na nocleg zlatują w trzcinowiska stada - tysiące szpaków i jaskółek, a na taflach największych stawów lądują gęsi zbożowe i białoczelne. Tutejsze noclegowisko migrujących gęsi należy do największych w regionie. Do najcenniejszych wrażeń jakie możemy przeżyć na terenie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego to obserwacja porannego wylotu chmar gęgających gęsi ze stawów na żerowiska i
ich przylot o zmierzchu na nocleg.

Zimą gdy mróz skuje powierzchnie stawów, można obserwować bajecznie ubarwione zimorodki, czatujące na małe rybki przy nie zamarzniętych oczkach wodnych rzeki Szprotawy i doprowadzalnikach wody do stawów. Na ogromnych przestrzeniach zamarzniętych stawów, możemy spotkać bielika czy kurka.

Najwcześniejsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z obszaru, w rejonie ujścia cieku Szprotawki do rzeki Szprotawy, gdzie odkryto osadnictwo z późnego neolitu (około IV tysiąclecia p.n.e.). Zamieszkiwały tu wtedy rolniczo-pasterskie wspólnoty kultury amfor kulistych oraz prowadzące koczowniczy tryb życia wspólnoty kultury ceramiki sznurowej. Z następnego okresu -epoki brązu- pochodzą stanowiska kultury łużyckiej w Jakubowie Lubińskim, Piotrowicach oraz w Przemkowie. W średniowieczu, jeszcze przed powstaniem państwa Mieszka I, mają swoją genezę tak zwane "Wały Śląskie"- zespół umocnień obronnych ( ciągnących się od Gromadki do Przemkowa i dalej wzdłuż Bobru), których szczątki widoczne są w terenie w postaci wybrzuszeń porosłych obecnie lasem. W drugiej połowie Trzynastego wieku zaszły dwa kluczowe fakty w dziejach ziemi przemkowskiej. Książę żagański Przemko I założył miasto Przemków, a wydarzenie to zbiegło się w czasie z rokiem nadzwyczajnego urodzaju nasion dębu. Jeden ze świadków uczestników tych wydarzeń rośnie do dziś w miejscowości Piotrowice na skraju Przemkowskiego Parku Krajobrazowego. To słynny dąb "Chrobry" - uważany za najstarszy dąb szypułkowy w Polsce. Interesujące i burzliwe były dzieje Przemkowa i okolic. Nie wszystkie etapy historii pozostawiły tutaj swoje trwałe ślady. Nie ma już na przykład pełnej przepychu książęcej rezydencji w Przemkowie. Pozostało za to wiele obiektów sakralnych, z których do bardziej
interesujących należą: Kościół Wniebowzięcia NMP w Przemkowie (XV-XVIII w.), Cerkiew prawosławna św. Michała Archanioła (XVIII-XIX w.), Kościół św. Piotra i Pawła w Sieroszowicach (XVI w.), Kościół św. Jacka w Pogorzeliskach (XVII-XIX w.), Kościół św. Bartłomieja w Buczynie (XVI-XIX w.)

Nie ma takiego drugiego obszaru na Niżu Śląska jak Przemkowski Park Krajobrazowy: obszaru o takiej różnorodności środowisk. Ogromne trzcinowo - wierzbowe bagna rozkrzyczane żurawiami i bekasami. Malownicze stawy rybne z tysiącami ptaków wodnych. Źródliskowe lasy liściaste z kolorowym runem. Bezkresne wrzosowiska z cietrzewiami. Bory bagienne pachnące bagnem zwyczajnym, czyli bahunem. Torfowiska z owadożernymi rosiczkami i niekończące się bory sosnowe na wydmach, które ominęło wszelkie osadnictwo, a które kryją jeszcze wiele tajemnic. Warto tu przyjechać i warto tu powracać. Wiosną, aby słuchać ptasich koncertów i fotografować pierwsze wiosenne kwiaty. Latem, aby wdychać żywiczny aromat sosen. Jesienią, aby napełniać grzybami wiklinowe kosze i słuchać rykowiska jeleni. A zimą, aby tropić historię zwiedzając zabytki i ... wypatrywać następnej wiosny.

Przemkowski Park Krajobrazowy

Szlaki turystyczne i rowerowe

Przemkowskie lasy

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---