Lab 2 asia-1, Wydział Metali Nieżelaznych 7 XI 2005


Wydział Metali Nieżelaznych 7 XI 2005

Metalurgia

Rok II

ZESPÓŁ 5

Ćwiczenie nr. 2

Napięcie powierzchniowe w układzie

faza ciekła ­ - faza gazowa

Owcarz Joanna

Wstęp:

Cząstka cieczy, znajdująca się na powierzchni fazowej ciecz-gaz, jest poddana oddziaływaniu sił między powierzchniowe obydwu ośrodków. Siła wypadkowa, skierowana prostopadle do powierzchni fazowej, dąży, do wciągnięcia cząstki w głąb cieczy. Objawia się to dążnością układu do zmniejszenia powierzchni fazowej. Zjawisko to nazywa się napięciem powierzchniowymi Miarą napięcia powierzchniowemu jest siła działająca na jednostkę długości na powierzchni fazowej ( siła styczna do tej powierzchni, dążąca do jej Zmniejszenia) lub praca potrzebna do zwiększenia powierzchni fazowej o jednostkę. Równoważnymi wymiarami napięcia powierzchniowemu są więc 0x01 graphic
oraz 0x01 graphic
.

Najmniejszą wartość stosunku wielkości powierzchni do objętością wykazuje kula. W wyniku działania napięcia powierzchniowemu dążącego do zmniejszenia powierzchni fazowej, ciecze zawieszone w fazie gazowej przyjmują kształt kulistych kropel itp. krople mgły. Zjawisko to staje się bardziej złożone w przypadku zetknięcia się trzech faz, itp. dwie fazy ciekłe i faza gazowa lub fazy ciekła, stała i gazowa itp. Na cząsteczkę cieczy znajdującą się na granicy zetknięcia się trzech faz oddziaływają siły międzycząsteczkowe trzech, ośrodków. W zależności od tego czy napięcia powierzchniowego na granicy faz ciekła-gazowa jest mniejsze czy większe niż na granicy faz ciekła-stała brak zwilżalności lub zwilżanie. . W obydwu przypadkach (powierzchni lub brak zwilżalności) zwiększa się ta powierzchnia, której rozbudowa jest związana z mniejszym nakładem energii.

Tematem ćwiczenia jest napięcie powierzchniowe na granicy faz ciekłej i gazowej. Napięcie powierzchniowe właściwe wyznacza się w układzie nie zawierającym obcych gazów (ciecz-para). powierzc obcych gazów, gdy nie reagują one z badaną cieczą, wpływa w powierzchniow małym stopniu na mierzoną wielkość.

Zależność napięcia powierzchniowemu cieczy od temperatury opisuje wyprowadzone przez Etövösa równanie (1):

0x01 graphic
(1)

gdzie: M oznacza ciężar cząsteczkowy, d - ciężar właściwy (stąd 0x01 graphic
jest objętością jednego mola), TK - temperatura krytyczna, K jest wartością stałą (w przypadku cieczy organicznych wynosi ona 2,12.).

Zależność napięcia powierzchniowemu od stężenia substancji rozpuszczonych posiada charakter złożony, zależny od rodzaju układu. Dla wodnych powierzch kwasów powierzchnio zależność tę ujmuje wyprowadzone przez Szyszkowskiego równanie (2):

0x01 graphic
(2)

gdzie: 0x01 graphic
oznacza napięcie powierzchniowe czystego rozpuszczalnika, 0x01 graphic
- roztworu, a oraz b są stałymi, c - stężeniem. Zależność napięcia powierzchniowemu od stężenia wiąże się w tym przypadku ze powierzchn adsorpcji substancji rozpuszczonej na granicy fazowej. Gdy mówimy o stopach metali brak jest ogólnego równania powierzchn zależność napięcia powierzchniowemu od stężenia, a dodatkowym czynnikiem komplikującym sytuację w tych układach jest powierzch powstawania różnych związków.

Z definicji napięcia powierzchniowego wiemy że, zmiana wielkości powierzchni fazowej wiąże się z efektami energetycznymi. Zmiana energii swobodnej związana ze wzrostem powierzchni o 1 cm2 jest równa potrzebnej do tego pracy, stąd możemy wnioskować, że energia swobodna 1 cm2 powierzchni fazowej jest równa napięciu powierzchniowemu:

0x01 graphic
(3)

Gdy uwzględnimy znane zależności :

0x01 graphic
i 0x01 graphic

możemy przedstawić U, czyli całkowita energię 1 cm2 powierzchni fazowej w postaci:

0x01 graphic
(4)

II Metody pomiarowe.

Pierwszą metodą jest metoda stalagmometryczna, polegająca na pomiarze ilości kropel powstających podczas wypływu określonej objętości cieczy z rurki kapilarnej. Krople odrywają się od rurki w momencie gdy ich ciężar przewyższy działającą na obwodzie przewężenia kropli, siłę napięcia powierzchniowego równą 0x01 graphic
. Tak więc powstające krople są tym większe (tym mniej ich powstaje z określonej objętości), im większe jest napięcie powierzchniowe. Stosunek napięć powierzchniowych dwóch cieczy można wyliczyć ze wzoru:

0x01 graphic

gdzie: d i n - odpowiednio ciężary właściwe i liczby kropel badanych cieczy.

Drugą metodą jest metoda pęcherzykowa, polegająca na pomiarze ciśnienia, potrzebnego do wypchnięcia pęcherzyka gazu, poprzez rurkę kapilarną do badanej cieczy. Ciśnienie to mierzy się zazwyczaj układem manometrycznym w postaci ururki, z której odczytuje się różnicę poziomów cieczy manometrycznej w momencie wypchnięcia pęcherzyka gazu. Stosunek napięć powierzchniowych dwóch cieczy można wyliczyć ze wzoru:

0x01 graphic

gdzie: h' - różnica poziomów cieczy manometrycznej, h - głębokość zanurzenia kapilary, dc - ciężar właściwy cieczy manometrycznej, d1 i d2 - ciężary właściwe badanych cieczy

Cel ćwiczenia:

  1. Pomiar napięcia powierzchniowego alkoholu oraz roztworu mydła metodami stalagnometryczną i pęcherzykową. Wyznaczenie błędów względnych i ocena dokładności metod.

  2. Pomiar napięcia powierzchniowego (metodą stalagmometryczną lub pęcherzykową) roztworów alkoholu o różnych stężeniach. Ustalenie w oparciu o uzyskane wyniki zakresu stosowalności równania Szyszkowskiego oraz ewentualne wyznaczenie współczynników tego równania.

  3. Wykreślenie na podstawie danych tabelarycznych zależności napięcia powierzchniowego wody, glinu, cynku, cyny, ołowiu i miedzi od temperatury. W oparciu o ten wykres należy wyznaczyć wartości 0x01 graphic
    . Należy również wyznaczyć całkowitą energię powierzchniową tych substancji (równie (4)).

Wyniki pomiarów

1.

Metoda stalagmometryczna

Metoda pęcherzykowa

Substancja

Ilość kropel w kolejnych pomiarach n

Ciężar właściwy d

0x01 graphic

0x01 graphic

Manometryczna różnica poziomów

h'

Głębokość zanurzenia kapilary

h

0x01 graphic

0x01 graphic

-

0x01 graphic

-

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

-

0x01 graphic

H2O

48

1.00

1.00

72.583

31

21

1.00

72.583

49

28

47

28

48

29

alkohol 100%

143

0.807

0,266

19,307

18

21

0,298

21,630

150

20

144

20

145,67

19,33

0.1% roztwór mydła

76

1.00

0,634

46,017

27

21

0,834

60,534

75

28

76

28

75,67

27,67

1.Obliczenia dla metody stalagmometrycznej

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

2.Obliczenia dla metody pęcherzykowej:

dm=1

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

3.Obliczanie błędu względnego dla metody stalagmometrycznej:

Rzeczywisty ciężar właściwy wody: 0,9982[g/cm3]

Przyjęty w obliczeniach ciężar właściwy wody: 1[g/cm3]

0x01 graphic
=1- 0x01 graphic
=1- 0,9982=0,0018[g/cm3]≈ 0,002[g/cm3]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

i pęcherzykową:

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

4. Wyniki pomiarów napięcia powierzchniowego roztworów wodnych alkoholu o różnych stężeniach.

Metoda stalagmometryczna:

Sporządzanie roztworów

Stę-

żenie

[%]

Ciężar

właściwy

dX

[g/cm3]

Ilość kropel nX [mm]

Napęcie powie-rzchniowe

σ

[dyn/cm]

Błąd wzgl.

[%]

0x01 graphic

0x01 graphic

Roztwór wodny alkoholu metylowego

100

0,807

143

150

144

śr.:145,67

19,307

3,97

-0,193

-5,18

20ml roztw.100% + 5ml H2O

80

0,859

144

144

142

śr.: 143,33

20,904

3,98

-0,261

-3,83

25ml roztw.80% + 8,3ml H2O

60

0,909

142

140

141

śr.:141

22,501

3,99

-0,375

-2,67

33,3ml roztw.60% + 16,7ml H2O

40

0,948

136

136

136

śr.:136

24,315

4,02

-0,608

-1,65

20ml roztw.40% + 20ml H2O

20

0,974

102

103

102

śr.:102,33

33,170

4,26

-1,659

-0,60

20ml roztw.20% + 20ml H2O

10

0,985

80

74

79

śr.:77,67

44,203

4,57

-4,420

-0,23

20ml roztw.10% + 20ml H2O

5

0,991

64

64

64

śr.:64

53,947

4,85

-10,789

-0,09

10ml roztw.5% + 40ml H2O

1

0,997

54

58

60

śr.:57,33

60,607

5,03

-60,607

-0,02

Metoda pęcherzykowa:

Sporządzanie roztworów

Stę-

żenie

[%]

Ciężar

właściwy

dX

[g/cm3]

Ciśnienie mano-metryczne h'X [mm]

Głębokośc zanurzenia kapilary hX

[mm]

Napęcie powie-rzchniowe

σ

[dyn/cm]

Błąd wzgl.

[%]

0x01 graphic

0x01 graphic

Roztwór wodny alkoholu metylowego

100

0,807

18

20

20

śr.:19,33

21

21,630

54,52

-0,216

-4,62

20ml roztw.100% + 5ml H2O

80

0,859

15

20

20

śr.:18,33

21

2,64

356,50

-0,033

-30,30

25ml roztw.80% + 8,3ml H2O

60

0,909

20

20

20

śr.:20

21

8,265

122,39

-0,138

-7,26

33,3ml roztw.60% + 16,7ml H2O

40

0,948

22

22

22

śr.:22

21

18,980

60,36

-0,475

-2,11

20ml roztw.40% + 20ml H2O

20

0,974

23

33

21

śr.:25,67

21

47,324

31,70

-2,366

-0,42

20ml roztw.20% + 20ml H2O

10

0,985

27

23

27

śr.:25,67

21

45,228

32,59

-4,523

-0,22

20ml roztw.10% + 20ml H2O

5

0,991

27

25

25

śr.:25,67

21

44,085

33,11

-8,817

-0,11

10ml roztw.5% + 40ml H2O

1

0,997

26

25

25

śr.:25,67

21

42,942

33,66

-42,942

-0,02


5. Zależność napięcia powierzchniowego szeregu metali od temperatury.

H2O

Al

Cu

Zn

Sn

Pb

t

σ

Ui

t

σ

Ui

t

σ

Ui

t

σ

Ui

t

σ

Ui

t

σ

Ui

[oC]

0x01 graphic

0x01 graphic

[oC]

0x01 graphic

0x01 graphic
]

[oC]

0x01 graphic

0x01 graphic

[oC]

0x01 graphic
]

0x01 graphic

[oC]

0x01 graphic

0x01 graphic

[oC]

0x01 graphic

0x01 graphic

0

75,626

75,626

706

494

593,5

1131

1103

416,5

420

773,0

855,9

232

578,8

624,9

327

469,9

524,1

5

74,860

75,695

762,2

489

596,5

1150

1145

447,0

505

762,2

861,8

250

575,8

625,5

370

465,9

527,2

10

74,113

75,783

794

483

595,0

1200

1154

425,6

545

749,5

857,0

300

566,0

625,6

425

447,3

517,8

15

73,350

75,855

816

480

595,1

1215

1166

428,5

616

739,7

861,2

350

556,2

625,8

472

443,4

521,7

20

72,583

75,923

897

469

595,5

635

728,9

854,2

400

545,4

624,9

507

440,5

524,6

25

71,810

75,985

906

466

593,7

450

535,6

625,1

557

430,7

523,1

30

71,035

76,045

935

463

594,8

500

525,8

625,2

610

421,8

522,9

35

70,230

76,075

550

516,0

625,3

657

415,9

524,8

40

69,416

76,096

600

506,2

625,5

45

68,592

76,107

50

67,799

76,149

55

66,894

76,079

60

66,040

76,060

65

65,167

76,022

70

64,274

75,964

75

63,393

75,918

80

62,500

75,860

85

61,587

75,782

90

60,684

75,714

95

59,763

75,628

Wartość średnia U

75,918

594,9

429,4

858,0

75,918

625,3


0x08 graphic
0x01 graphic

0x08 graphic
0x01 graphic

0x08 graphic
0x01 graphic

0x08 graphic
0x01 graphic

0x08 graphic
0x01 graphic

0x08 graphic
0x01 graphic


Wnioski:

Metoda stalagmometryczna jest metodą dokładniejsza od metody pęcherzykowej. Błędy względne metody stalagmometrycznej wyniosły kilka, a metody pęcherzykowej kilkadziesiąt , a nawet kilkaset procent. Tak duży błąd dla metody pęcherzykowej jest wynikiem odczytu różnicy poziomów cieczy manometrycznej z dokładnością do 1mm, a różnica ta wynosiła od kilku do kilkunastu mm, co daje bardzo duży błąd.

Równanie Szyszkowskiego jest spełnione dla obu metod pomiarowych.

Punkty (zależności napięć powierzchniowych metali od temperatury) układają się wzdłuż linii prostych, za wyjątkiem miedzi. Kąty nachylenia tych prostych pozwalają nam na wyliczenie energii 1cm2 powierzchni fazowej metali.

11

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,167⋅x + 75,919

σ = -0,167⋅t + 75,919

0x01 graphic
-0,167

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
75,918 0x01 graphic

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,141⋅x + 594,84

σ = -0,141⋅t + 594,84

0x01 graphic
-0,141

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
594,840x01 graphic

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,6066⋅x + 429,79

σ = -0,6066⋅t + 429,79

0x01 graphic
-0,6066

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
429,790x01 graphic

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,1973⋅x + 858,03

σ = -0,1973⋅t + 858,03

0x01 graphic
-0,1973

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
858,030x01 graphic

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,1988⋅x + 625,33

σ = -0,1988⋅t + 625,33

0x01 graphic
-0,1988

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
625,330x01 graphic

Z wykresu odczytuję równanie prostej:

y = -0,1658⋅x + 523,27

σ = -0,1658⋅t + 523,27

0x01 graphic
-0,1658

Całkowita energia 1cm2 powierzchni fazowej wynosi:

Ui = σ - t⋅0x01 graphic

U = 0x01 graphic
523,270x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wydział Metali Nieżelaznych, Metalurgia, Metalurgia metali ciężkich
Harmonogram zajęć Podstawy Recyklingu Metali Nieżelaznych
hamonogram 3rok st 1st 10 11 letni, Metalurgia i odlewnictwo metali nieżelaznych
11 Stopy metali niezelaznychid Nieznany
Badanie mikroskopowe metali nieżelaznych
ODLEWANIE KOKILOWE STOPÓW METALI NIEŻELAZNYCH
Psychologia rozwoju człowieka, TEMAT 4 - 28.XI.2005, TEMAT 4: Najważniejsze aspekty rozwoju człowiek
Stopy iinych metali nieżelaznych
Konserwacja metali nieżelaznych
25 26 B Stopy metali niezelaznych stopy miedzi NOWE
sprawozdanie z metali-obróbka cieplna stopów metali nieżelaz, Studia, Materiałoznastwo, Metaloznastw
pierwsza strona sprawozdania2, Metalurgia i odlewnictwo metali nieżelaznych
Lab 11 - Oznaczenie modułu jednostronnego ściskania skał, lab 11a, Wydział Górniczy
BHP, lab hł-4, Wydział Górniczy
3 Mikroskopowe?dania stopów metali nieżelaznych sprawozdanie
25 26 A Stopy metali niezelaznych stopy aluminium NOWE
05 - Mikroskopowe badania stopów metali nieżelaznych, AGH, Podstawy Materialoznawstwa
metalurgia metali nieżelaznych2, BHP

więcej podobnych podstron