„Liryki lozańskie”
Od 1839r. Mickiewicz przebywał w Lozannie. Powstał wówczas szereg drobnych wierszy, odzwierciedlających uczucia i emocje poety. Na smutek, nostalgię, przygnębienie wpływają:
To wszystko wpływało na atmosferę panującą w utworach. Są to utwory, w których myśli przedstawiane są prostymi słowami. Rozrachunek Mickiewicza z samym sobą, bilans dokonań artystycznych, literackich i politycznych.
„Gdy tu mój trup”
„Żal rozrzutnika”
„Snuć miłość”
„Polały się łzy”
„Do Matki Polki”
Tematyka patriotyczna, utwór jeden z najbardziej charakterystycznych o tej tematyce. Zaczyna się apostrofą do Matki Polki. Podmiot liryczny zwraca się do matek z goryczą, cierpieniem, mówi jak wychować Polaka. Ostrzega, e geniusz dziecka, duma, wynikające z historii, przeszłości narodu powodują u niego śmierć i klęskę w przyszłości. Polak zapatrzony w przeszłość przeżywać będzie tragedię i sprawi matce cierpienie. Poeta przewiduje przyszłość. Synowie Matki Polki będą walczyć bez chwały, podstępem. Będzie to walka męczeńska ale bez nadziei powstania pośmiertnego. Przewiduje męczeństwo narodu w przyszłości - szubienica, uwięzienie, zesłanie. Wychowanie matki musi przyzwyczajać do takich przyszłych losów jej syna, do cierpień, wyrzeczeń, śmierci. Społeczeństwo jest cały czas trapione niewolą, ale nie poddaje się. To co najistotniejsze to powracanie tego wiersza w trudnych chwilach narodu. Pojawia się formuła patriotyzmu człowieka, polegająca na uporczywym, męczeńskim działaniu przeciwko wrogu. Oprócz tej formuły jest też obraz człowieka czasu niewoli, zniewolonego, straceńca, który od dziecka przyzwyczaja się do przyszłego poświęcenia w imię wyższego celu. Wie, że tak właśnie będzie. Utwór potęguje ideę walenrodyzmu. Tu mit ten to postawa całego zniewolonego narodu, społeczeństwa. Wiersz ten to pomnik tym, którzy się poświęcili, męczennikom. Jest hołdem Matce Polce, która przygotowała syna do męczeństwa, do bohaterstwa bez chwały, tak aby byli godni miana wojowników o wolność i niepodległość.