I. Podstawowe wiadomości teoretyczne

Hartowanie obróbka cieplna metali (gł. stali) polegająca na nagrzewaniu materiału do temperatury, w której zachodzą przemiany fazowe, wygrzaniu w tej temperaturze i następnie odpowiednio szybkim chłodzeniu. Poprzez hartowanie uzyskujemy twardszy materiał. Hartowanie może obejmować całą objętość przedmiotu lub tylko warstwy powierzchniowe.

Hartowność zdolność metalu (lub stopu) do utwardzania się podczas hartowania.

Wyróżniamy typy hartowania:

• Zwykłe

• Stopniowe

• Z przemianą izotermiczną

• Powierzchniowe

__Płomieniowe

__Indukcyjne

__Kąpielowe

Urządzenia do hartowania:

Piece:

• Gazowe

• Elektryczne

• Kąpieliwe

Do chłodzenia używa się wanien hartowniczych

Ciecze chłodzące to :

• Woda

• Olej

Odpuszczanie, stosujemy wtedy gdy zahartowany materiał jest zbyt twardy. Odpuszczanie jest procesem obróbki cieplnej polegającym na nagrzaniu zahartowanej uprzednio stali, wygrzaniu jej i powolnym schłodzeniu. Przez odpuszczanie zmniejsza się twardość, a zwiększa plastyczność i kowalność stali.

Twardość jest to odporność materiału na odkształcenia trwałe pod wpływem sił skupionych, działających na małą powierzchnię tego materiału. W celu ustalenia twardości danego materiału używamy urządzeń do pomiaru twardości.

Metody pomiaru twardości: Brinella (w jednostach HB), Rockwella (HRC, HRB), Vickersa (HV); do oceny twardości minerałów stosuje się skalę Mohsa.

II. Cel ćwiczenia.

• Zapoznanie z techniką i metodami hartowania, odpuszczania pomiaru twardości.

• Zapoznanie z piecami elektrycznymi z ich obsługą oraz z urządzeniami i sprzętem do hartowania i pomiaru twardości.

III. Opis wykonywanych czynności

Hartowanie:

1. Wyciągnięcie nagrzanego elementu z pieca

2. Bardzo szybkie zanurzenie go w wannie hartowniczej wykonywanie

3. Wykonywanie ruchów elementu po wannie.

Odpuszczanie:

1. Wyciągniecie nagrzanego elementu z pieca i pozostawienie go na powietrzu.

Pomiar twardości:

1. Ułożenie badanego materiału na stole urządzenia do mierzenia twardości

2. Wyzerowanie skali

3. Zwolnienie wgłębnika

4. Naciągnięcie sprężyny

5. Wykonanie odczytu.

IV. Wnioski

Zendra- powstaje z odpadów zalegających w piecach, jest bardzo niekorzystna.

Hartowanie jest niezmiernie ważne, gdyż metale i stopy po procesie hartowania są znacznie wytrzymalsze i mogą być wykorzystywane w wielu dziedzinach budownictwa i techniki użytkowej, dzięki temu procesowi uzyskujemy materiał o polepszonych właściwościach fizycznych ( twardość, odporność na ścieranie )

---