Akcja- papier własnościowy, stanowiący o własności.

Akumulacja /skala mikro/-to środki na powiększenie kapitału. VI

Akumulacja- to kategoria ekonomiczna związana z odważaniem procesu wytwarzania. II

Akumulacja w skali makro- część dochodu narodowego przeznaczona na przyrost majątku narodowego. IV

Akumulacja- to środki na powiększenie kapitału.

Analiza kosztów ekonomicznych w przeds. za okres krótki uważamy- okres, w którym przynajmniej jeden z czynników wytwórczych nie ulegnie zmianie (zużyciu).

Bank centralny- ważny element systemu bankowego państwa pełniący funkcję m.in. nadzoru bankowego. X

Bank- to instytucja centralizująca popyt i podaż na pieniądz. I, IX

Budżet to- podstawowy plan finansowy sfery produkcji materialnej. VIII

Całkowite koszty stałe firmy to- koszty, które nie ulegają zmianie wraz ze wzrostem produkcji.

Całkowite koszty zmienne- zmieniają się z powodu zmian cen czynników wytwórczych.

Cena równowagi rynkowej- co do tendencji- rezultat działania mechanizmu rynkowego. VII

Centralizacja kapitału- wynik tworzenia się spółek.

Cykl gospodarczy obejmuje 4 fazy występujące w określonej sekwencji- kryzys, depresja, ożywienie rozkwit. VIII

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych- wskazuje minimum przeciętnych kosztów całkowitych dla każdej skali produkcji przy danej technologii i niezmienności zasobów.

Do najczęściej wymienianych przyczyn wystąpienia niekorzyści skali działania przeds. zalicza się- trudności w zarządzaniu.

Do podstawowych przyczyn korzyści skali działania przeds. zaliczamy- specjalizację pracowników i maszyn.

Do wad metodologii SNA należy- nie uwzględnianie produkcji nierynkowej.
Nie uwzględnia się: szarej strefy; wartości czasu wolnego; produkcji antydóbr- odpadów; transakcji towarami wytworzonymi w latach wcześniejszych (sprzedaż z drugiej ręki). VI

Dobra substytucyjne A i B to- gdy cena A rośnie, to popyt na B rośnie. IV

Dobra wolne to- dobra występujące w przyrodzie nie wymagające pracy ludzi. VII

Dobro A i B są względem siebie komplementarne bo- cena A maleje, to popyt na B rośnie. VII

Dochód narodowy brutto /MPS/- wskaźnik makroekonomiczny uwzględniający wartość przeniesioną i nowo wytworzoną. VII

Dochód narodowy netto- wartość nowo wytworzona w skali makro-. IV

Dylematem ostatecznego podziału dochodu narodowego jest m.in.- I

Dywidenda to- udział w zyskach spółki w związku z posiadaniem akcji.

Efekt substytucyjny zmiany ceny dobra X polega na tym, że- przy obniżce jego ceny /ceteris paribus/staje się ono względnie tańsze i konsumenci mogą zastąpić nim inne dobra.VI

Ekonomia normatywna- formułuje sądy wartościujące, np. jaka powinna być wielkość produkcji. VIII

Ekonomia pozytywna to przede wszystkim- opisywanie zjawisk gospodarczych bez wyrażania sądów wartościujących. III

Ekonomiczne zagadnienie można zdefiniować następująco- rozdział ograniczonych środków między współzawodniczące cele. VII, IX, X

Elastyczność popytu- popyt proporcjonalny- procentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. III

Ewolucja pieniądza polega m.in. na- jego dematerializacji. VI

Gospodarka naturalna- to wytwarzanie dla zaspokojenia potrzeb wytwórcy.

Gospodarka rynkowa to- produkcja regulowana mechanizmem popytu i podaży. VIII, IX

Inflacja przejawia się głównie- długotrwałym wzrostem ogólnego poziomu cen przy uwzględnieniu zmian jakości. I, IX

Inflacja przejawia się przede wszystkim- wzrostem ogólnego poziomu cen. VI

Istotą spółek kapitałowych jest- ograniczenie odpowiedzialności ich właścicieli do wysokości ich pierwotnego nakładu kapitałowego.

Koncentracja kapitału, to skutek- akumulacji zysku przeds.

Koncentracja kapitału to- rezultat akumulacji zysków.

Konsumpcja indywidualna to- zaspokajanie indywidualnych potrzeb z własnych dochodów. IX

Koszt krańcowy to- przyrost kosztów przeds. wywołany zwiększeniem produkcji o jednostkę.

Koszty jawne przeds. to- wydatki rejestrowane przez system księgowy.

Koszty ukryte to- np. procent, jaki zyskałby właściciel kapitału o lokaty bankowej.

Kooperacja złożona- wytwarzanie z zastosowaniem podziału pracy.

Krzywa popytu- pokazuje odwrotną relację między ceną dobra, a ich ilością, którą konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć /ceteris paribus/. IX

Krzywa popytu przedstawia- zależność popytu względem ceny. VIII

Krzywa transformacji ilustruje- kombinacje dóbr, które mogą być wykorzystane, gdy zasoby są w pełni wykorzystane. III

Metodologia obliczania dochodu narodowego SNA opiera się- o kryterium pracy przynoszącej dochód. II

Nadprodukcja względna to- przewyżka podaży nad popytem przy istniejących cenach i dochodach. VIII

Najczęściej stosowaną miarą inflacji jest-indeks cen konsumpcyjnych. III, VII

Obliczanie produktu globalnego metodą zakładową pozwala na- analizę wzajemnych powiązań występujących pomiędzy gałęziami i działami gospodarki narodowej. II

Obligacje to- papiery wartościowe potwierdzające powstanie długu.

Ogólna równowaga rynkowa- oznacza tym samym występowanie równowag cząstkowych. I

Ogólna równowaga rynkowa-równowaga popytu i podaży w ujęciu ex ante. VI

Pewność posiadania kontrolnego pakietu akcji to- 50% + 1 akcja.

Pieniądz w gospodarce naturalnej- jest zbędny.

Pierwotny podział dochodu narodowego dokonuje się- w sferze zatrudnienia produkcyjnego. II

PNB to strumień produktu, strumień dochodu, pieniężny odpowiednik strumienia dóbr finalnych i usług wytworzonych w ciągu roku., VIII

PNB to- suma wszystkich płatności za wykorzystanie zasobów, X

PNB/GNP/ to- wartość rynkowa wszystkich dóbr i usług finansowych wytworzonych w gospodarce w danym okresie. III

PNN to-wartość pieniężna produktów finalnych pomniejszona o restytucję.IX

Podstawową wadą metodologii MPS jest- nieuwzględnianie sfery usług niematerialnych. VII, X.

Podwójne opodatkowanie zysku to wada- spółki akcyjnej.

Podział pracy to- proces polegający na tym, że poszczególne jednostki specjalizują się w pewnych rodzajach pracy. V

Popyt elastyczny- to względna zmiana popytu jest większa od względnej zmiany ceny. II, IV

Prakseologiczna zasada największego efektu / wydajności/ to- działanie takie, aby przy danym nakładzie środków otrzymać maksymalny stopień realizacji celu. III

Prakseologiczna zasada oszczędności środków- to działanie takie, aby przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków. I, II

Produkt czysty /wartość dodatnia/- różnica wartości wytworzonej i przeniesionej. III

Produkt globalny to- strumień (struktura) produktów finalnych wytworzonych w skali makro (całej gospodarki). IV

Proliferacja produktów to- wielka liczba odmian tego samego produktu. IV

Prawo malejących przychodów krańcowych mówi, że- zwiększenie czynników zmiennych przy niezmiennej ilości czynników stałych wywołuje coraz mniejszy wzrost produkcji.

Produkt krańcowy- dodatkowa produkcja otrzymana z kolejnej jednostki zasobu zmiennego.

Przeciętny koszt całkowity- suma przeciętnych kosztów stałych i przeciętnych kosztów zmiennych lub iloraz kosztów całkowitych i wielkości produkcji.

Przedmiotem badań ekonomii jest m.in.- alokacja zasobów. II

Przedmiotem badań ekonomii- jest proces gospodarowania. I

Przy popycie doskonale sztywnym- popyt nie reaguje na zmianę ceny. I,VII

Reprodukcja prosta to- zapewniona ciągłość procesu produkcji przy niezmieniających jej rozmiarach. VIII

Reprodukcja rozszerzona to- sytuacja, w której akumulacja jest większa od konsumpcji. IX

Reprodukcja rozszerzona-w skali mikro-nie cały zysk jest konsumowany. V

Reprodukcja zawężona- jest równoznaczna z tzw. przejadaniem majątku.

Równowaga konsumenta to- względna stabilność zwyczajów nabywczych, przy których konsument maksymalizuje swą satysfakcję.

Siły wytwórcze to- sposoby i środki oddziaływania człowieka na przyrodę. IV, VI

Społeczny produkt globalny /MPS/ to- strumień dóbr materialnych wytworzonych w gospodarce. V, VI

Spółka osobowa to- porozumienie wspólników, którzy dzielą zyski proporcjonalnie do udziałów.

Stopa amortyzacji to- odwrotność czasu życia środka pracy. (wyraża się w %) III

Stopa amortyzacji powinna uwzględniać- zużycie fizyczne i moralne środki pracy.

Stopa wzrostu, np. dochodu narodowego to- iloraz różnicy dochodu w roku badanym i w roku podstawowym do dochodu w roku podstawowych.

Stopa zysku to- stosunek zysku do włożonego kapitału. VI, X

Stopa zysku- w warunkach konkurencji występuje tendencja do kształtowania się jej przeciętnego poziomu. IV

Stopa zysku- to relacja zysku do całego włożonego kapitału. V

Suma wartości nowo wytworzonej w skali całej gospodarki w ciągu roku to- dochód narodowy netto. I, V

Swobodny dopływ kapitału i siły roboczej do każdej dziedziny gospodarki /w warunkach wolnej konkurencji/ prowadzi do- kształtowania się przeciętnej stopy zysku. V

Środki produkcji to- środki pracy i przedmioty pracy. VIII

Towar to- produkt przeznaczony na wymianę. IV

Towar to- kategoria ekonomiczna występująca w gospodarce rynkowej. V, X

Towar- każdy produkt o wartości użytkowej.

Twórcą teoretycznych podstaw interwencji państwa w gospodarce jest- J.M. Keynes. III

Tzw. automatycznym stabilizatorem koniunktury gospodarczej nazywamy- progresję podatkową. VII, X

Tzw. ekonomia normatywna- formułuje sądy wartościujące, np. jaki powinien być poziom dochodów. V

Tzw. formalne przyczyny kryzysów z funkcji pieniądza jako- środka cyrkulacji i środka płatniczego. II

Użyteczność pieniądza ujawnia się- w momencie jego wydatkowania. III

W gospodarce naturalnej pieniądz- jest zbędny. II, IV, X

W modelu konkurencji doskonałej- przedsiębiorca musi przyjąć cenę, która ustali się na rynku. X

W warunkach konkurencji doskonałej- decyzje ekonomiczne podejmują poszczególne podmioty we własnym interesie, ograniczone jedynie siłami podaży i popytu. VII

W warunkach modelu konkurencji doskonałej- decyzje ekonomiczne podejmują poszczególne podmioty we własnym zakresie ograniczone jedynie siłami popytu i podaży. I

W warunkach reprodukcji prostej występuje- odtwarzanie (funkcjonującego) kapitału.I,VI

Własność w sensie ekonomicznym, to- raczej zbiór stosunków między ludźmi, powstających w związku z korzystaniem przez nich z rezultatów działalności gospodarczej. II

Wskaźnik elastyczności popytu ED>1, to popyt jest- elastyczny. V

Wtórny podział dochodu narodowego-dokonuje się m.in. poprzez budżet. 9

Z dobrami komplementarnymi mamy do czynienia, gdy- reakcje popytu i ceny mają charakter przeciwny. VIII, X

Zgodnie z tzw. prawem rynków Saya- wzrost produkcji automatycznie wywołuje proporcjonalny wzrost produktu. V

Zjawisko niepodzielności środków pracy powoduje m.in.- wzrost wielkości obiektów produkcyjnych i zmniejszenie się ich ilości.

Zysk to- przychód pomniejszony o koszty całkowite. IX

Zysk ekonomiczny = 0, to- realizuje zysk tzw. normalny.

Zysk ekonomiczny firmy- zysk księgowy pomniejszony o koszty ukryte.

Zysk księgowy to- różnica między utargiem i całkowitymi kosztami jawnymi.

Akumulacja w skali mikro- i makro- /pojęcie, przeznaczenie/.

AKUMULACJA

PRAWO POSTĘPUJĄCEJ AKUMULACJI

Akumulacja- powoduje w danym okresie zwiększenie wolumenu funkcjonującego kapitału, powodujące możliwość zwiększania akumulacji w przyszłym okresie.

Akumulacja-kategoria ekon. związana z odważaniem procesu wytwarzania.

Akumulacja (w skali mikro)- to środki na powiększenie kapitału.

Akumulacja (w skali makro)- część dochodu narodowego przeznaczonego na przyrost majątku narodowego.

Cel działalności gospodarczej domu- optymalizacje życia. ???

Co to jest rynek?

RYNEK- jest miejscem, zorganizowanym zazwyczaj w sensie instytucjonalnym, gdzie dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają.

Możemy ten całokształt transakcji klasyfikować wg różnych kryteriów podziału:

• wg przedmiotu obrotu - rynek dóbr i usług konsumpcyjnych oraz rynek czyn. produkcji;

• wg zasięgu geograficznego- rynek lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy, światowy;

• w zależności od sytuacji rynkowej- rynek sprzedawcy i rynek nabywcy;

• możemy wyróżnić rynek homogeniczny (jednorodny), np. rynek ropy, pszenicy i rynek heterogeniczny np. rynek pracy

• r zależności od stopnia wyrównania się ceny- rynek doskonały i niedoskonały

Rynek pełni funkcję regulatora procesów gospodarczych. Poprzez grę popytu i podaży dokonuje obiektywnej wyceny poszczególnych towarów, czyli ustala ich ceny.

Krzywa transformacji. (krzywa możliwości produkcyjnych)

Granica możliwości produkcyjnych- wskazuje na alternatywne kombinacje 2 grup produktów, które społeczeństwo jest zdolne wytworzyć w ciągu danego okresu czasu wykorzystując do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane zasoby oraz technologie produkcji.

dobro A Krzywa transformacji

dobro B

Krzywa transformacji ilustruje-kombinacje dóbr, które mogą być wykorzystane, gdy zasoby są w pełni wykorzystane.

Koszt alternatywny- jest to koszt utraconych korzyści.

Każdej korzyści (zyskowi) z podjętej decyzji gospodarczej towarzyszy koszt

alternatywny (koszt utraconych korzyści).

Przy danych zasobach i technologii zwiększenie produkcji jednego rodzaju dóbr oznacza częściową rezygnację z produkcji drugiego rodzaju dóbr. Decyzja o przeznaczeniu większych zasobów na produkcję dóbr wojsk. oznacza mniejszą ilość zasobów na dobra cywil. i w efekcie mniejszą ilość wytworzonych dóbr cywil.

Zwiększając produkcję dóbr wojsk. o jedn. odnosimy określone korzyści (np. bezpieczeństwo granic). Osiągnięcie tych korzyści związane jest jednak z koniecznością poniesienia kosztu alternatywnego. Kosztem tym jest rezygnacja z produkcji dóbr cywil.- rezygnacja z korzyści jakie mogliśmy osiągnąć przeznaczając zasoby na wytworzenie większej ilości dóbr cywil., a nie wojsk.

Podstawowe funkcje cen.

FUNKCJE CEN:

• dochodowa- ceny towarów i usług powinny obejmować odtworzenie wszystkich kosztów i zapewniać nadwyżkę dochodową służącą finansowaniu rozwoju firmy,

• informacyjna- ceny informują producenta o opłacalności działalności wytwórczej, a konsumenta jakie i w jakich ilościach dobra może nabyć (struktura zakupów),

• redystrybucyjna- ceny są narzędziem redystrybucji dochodów,

• rozdzielcza- kiedy popyt równoważy się z podażą. Przy niskich cenach popyt jest nadmierny, przy cenach wysokich podaż będzie przewyższała popyt.

Podstawowe wady metodologii MPS.

• Nieuwzględnienie sfery usług niematerialnych,

• Nie uwzględnia się usług,

• Trudność w praktycznym rozróżnianiu pracowników produkcyjnych.

Podst. warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie.

System kapitalistyczny- gospodarka nie jest jednorodna. System oparty na prywatnej własności i nieskrępowanej przedsiębiorczości. Własność środków produkcji opiera się na prawie do prywatnego posiadania majątku. Kapitalista nie jest dysponentem cudzej siły roboczej, do obsłużenia posiadanych śr. produkcji musi wynająć cudzą siłę roboczą i zapłacić za to wynajęcie tak, aby właściciel cudzej siły roboczej mógł żyć na godnym poziomie za otrzymaną płacę roboczą pozwalającą odtworzyć zdolność do pracy poprzez szeroko rozumianą konsumpcję. Zawartość koszyka dóbr konsumpcyjnych niezbędnego do odtworzenia zdolności do pracy zależy od poziomu życia w danym społeczeństwie i jest miarą rozwoju.

Właściciel siły roboczej może nią dysponować gdy:

• Jest wolny osobiście;

• Jest wolny od posiadania środków produkcji.

Są to 2 warunki istnienia siły roboczej.

Rzemieślnik- posiada śr. produkcji, które może uruchomić swoją siłę roboczą- produkcja prosto towarowa, drobnotowarowa.

Kapitalista- do uruchomienia posiadanych śr. produkcji zmuszony jest do wynajęcia cudzej siły roboczej.

Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej.

KONKURENCJA DOSKONAŁA-

• charakteryzuje się tym, że żaden z kupujących i sprzedających nie ma wpływu na cenę. Cena jest wypadkową oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania odbiorców na dany produkt.

• Producent działający w konkurencji doskonałej dostosowuje wielkość produkcji w taki sposób, aby przy danej cenie rynkowej i danych kosztach produkcji osiągnąć zysk maksymalny.

• Równowaga przeds. związana jest z kształtowaniem się sytuacji gałęzi przemysłu, do której należą wszyscy producenci wytwarzający dany produkt.

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ opiera się na 4 założeniach:

• Założenie jednorodności produktu, (produkty producentów są identyczne);

• Założenie pełnej mobilności czynników produkcji, (nie istnieją żadne przeszkody wchodzenia i wychodzenia przeds. do i z danej gałęzi produkcji);

• Duża liczba sprzedających i kupujących;

• Założenie doskonałej infor o rynku, (przyjmujemy, że sprzedający i kupujący posiadają pełną inf. o produkcie i cenie, w danym momencie jak i w przyszłości).

Przedstaw graf. fazy cyklu gospodarczego (koniunkturalnego).

CYKL KONIUKTURALNY- przejawia się okresowymi i w miarę regularnymi wahaniami produkcji i zatrudnienia czynników wytwórczych.

Cykl gospodarczy wg J.M.Keynes^'a obejmuje 4 fazy:

1. kryzys

2. depresja (PNB nie wzrasta, nie może niżej spaść, bezrobocie, bieda);

3. ożywienie (zatrudniamy ludzi, zwiększamy produkcję);

4. rozkwit (osiągnęliśmy max wskaźniki, których nie można przekroczyć, zyski nie rosną w przeds.)

doch.

narod

I II III IV

czas

W rzeczywistości mamy okresy spowolnionego i przyśpieszonego wzrostu. W krótkim okresie używa się wielu innych wskaźników: stopa %, zmiana ceny itp.

Faza kryzysu- charakteryzuje się spadkiem poszczególnych wielkości gospodarczych;

Faza depresji- ich względna stabilizacją na obniżonym poziomie;

Faza ożywienia- wzrostem poszczególnych wskaźników aktywności gospodarczej;

Faza rozkwitu- zaczyna się, gdy te wielkości osiągną poziom z poprzedniego górnego p-ktu zwrotnego. Charakteryzuje się dalszym wzrostem poszczególnych wskaźników, ale już w zwolnionym tempie. Górny p-kt zwrotny zapoczątkuje f. kryzysu i nowy cykl.

FAZY CYKLU:

Przesłanki kryzysu narastają już w fazie rozkwitu. Trudności zbytu powodują trudności uzyskania kredytu, przejściowe podniesienie stopy %, powstrzymanie się inwestowania, gwałtowny spadek popytu na śr. produkcji i siłę roboczą. Szanse przetwarzania mają przeds. wytwarzające po niskich kosztach wytwarzania. Kryzys jest czyn. dokonującym selekcji wśród przeds., także ze na rynku zostają najlepsi. Popyt nie schodzi nigdy poniżej pewnego minimum.

Depresja- produkcja utrzymywana jest na niskim poziomie i ustala się pewien stan para równowagi minimalnej. Następuje dążenie do obniżenia kosztów wytwarzania, możliwości zbytu, osiągnięcia stopy zysku.

Pewien minimalny wzrost oznacza wzrost zatrudnienia i strumienia popytu. Depresja przechodzi w stan ożywienia, który trwa tak długo jak przeds. pozytywnie oceniają przyszłość. Ożywienie przechodzi w rozkwit, który niesie ze sobą przesłanki kryzysu.

R-nie ilości pieniądza w obiegu: M x V=P x T- rozszyfruj symbole.

Za ilość pieniądza w obiegu odpowiada Bank Centralny.

Ilość pieniądza potrzebna w obiegu

C - K + Z - B C- suma cen wszystkich towarów i usług trafiających na rynek

M = ----------------- K- kredyty

V Z- zobowiązania społeczne

V- szybkość obiegu pieniądza.

Prawo Fishera- wartość sprzedana równa się wartości nabytej.

M x V = P x T

Gdy rośnie ogólny poziom cen to rośnie popyt na pieniądz co wyrażamy wzorem:

P x T

M = ----------

V

M- ilość pieniądza na rynku,

V- szybkość obiegu pieniądza,

(Im lepsza koniunktura, tym szybkość jest większa i na odwrót)

P- przeciętna wartość transakcji,

T- ilość transakcji kupno- sprzedaż.

Rzeczowy i pieniężny system przepływów w gospodarce rynkowej /krążenie, analiza statyczna/.

Uzasadnij krótko twierdz: konkurencja jest motorem postępu.

Wady metodologii SNA.

• nie uwzględnianie produkcji nierynkowej,

• nie uwzględnia się produkcji nie przeznaczonej na rynek(samo zaopatrzenia)

• nie uwzględnia się szarej strefy;

• nie uwzględnia się wartości czasu wolnego;

• nie uwzględnia się produkcji antydóbr- odpadów;

• nie uwzględnia się transakcji towarami wytworzonymi w latach wcześniejszych (sprzedaż z drugiej ręki).

Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/.

Ekonomiści dokonują rozróżnienia między zasobem i strumieniem.

ZASÓB- to określona liczba produktów, pieniędzy, pracowników itp., w danym momencie czasu. Można mieć zasób oszczędności, telewizorów w magazynie czy też zasób mydła w łazience.

STRUMIEŃ- w ekonomii, a zwłaszcza w mikroekonomii, posługujemy się tym pojęciem strumienia dóbr, pieniędzy, zasobów naturalnych, które prze[pływają między podmiotami gospodarczymi z różną szybkością w określonym czasie.

Posługując się kategorią strumienia związane jest z uwzględnieniem czynnika czasu w analizowaniu zjawisk gospod. Np. inform., że po cenie 5000z/kg konsumenci kupują 100 tyś. ton jabłek - jest inform. Niewiele znaczącą o ile nie określimy jakiego okresu czas to dot.

---