032 (13)

R>s 21 Niewidoczny atrameni: a) piszemy sokiem z cytryny, bj życzenia Wielkanocne na jajku

Ogrzewamy arkusz papieru nad płomieniem świecy, gorącym piecem lub za pomocą żelazka. Stopniowo niewidoczne pismo brązowieje. Oczywiście musimy uważać, by papier nic zapalił się.

Wyjaśnienie: Sok z cytryny zawiera różne substancje organiczne, w skład których wchodzi węgiel. Podczas ogrzewania substancje tc rozkładają się. a wydzielający się węgiel powoduje czamobrązowe zabarwienie papieru. Podobnie dzieje się z kromką chleba zapomnianą w opiekaczu-staje się ona zupełnie czarna, bo pozostał w niej tylko węgiel.

Wykorzystujemy:

sok z cytry ny, obsadkę z czystą stalówką, papier.

49. Przekazujemy tajną informację

Chcesz przekazać przyjacielowi tajną wiadomość, której nic można ujawnić przez zwykłe ogrzanie. Sporządzamy roztwór żelazocyjanku potasowego i piszemy nim na papierze. Przyjaciel sporządza sobie roztwór siarczanu żelazowego, nasyca nim tamponik z waty i lekko zwilża tajny dokument - ukaże się wyraźne, niebieskie pismo.

Wykorzystujemy:

roztwór żelazocyjanku potasowego (szczypta na 5 cm^} wody), roztwór siarczanu żelazowego (szczypta na 5 cm^J wody).

Wyjaśnienie: W reakcji chemicznej pomiędzy obydwiema substancjami powstaje barwnik-błękit pruski.

Inne metody tajnego pisania podano poniżej w tabelce. Substancje wymienione w kolumnie 1 wykorzystuje się w roztworze wodnym jako „atrament’*. W kolumnie 2 podano, jakim sposobem lub za pomocą jakiego roztworu można wywołać zupełnie lub prawie zupełnie niewidoczny tekst. W kolumnie 3 podano barwy pisma.

Popularne atrament}' sympatyczne

Skład atramentu	Wywoływacz	Barwa pojawiającego się pisma
/	2	3
u mleko	i ciepło	brązowa
b azotan potasowy	k ciepło	czarna
c chlorek glinu	/ ciepło	czarna
d chlorek kobaltu	m ciepło	niebieska
c żelazocyjanck	n siarczan zela/owy	niebieska
potasowy f tanina	u siarczan żelazowy	czamonicbicska
g zasady, roztwór sody	p fenoloftaicina	czerwona
h sok z owoców i cebuli	11 promieniowanie nadfiole-	niebieska lub żółta
	towe (IJV)

Roztwory h-g oraz o sporządza się rozpuszczając szczyptę podanej substancji w 5 cm' wody. Roztwór p otrzymuje się dodając do 5 cm’ spirytusu szczyptę fcnoloftaleiny.

Przemiany chemiczne, które tu zachodzą, są złożone. Zaawansowany Czytelnik znajdzie ich opis w książce H. Rómppa i H. Raafa „l dane ekspery menty chemiczne" Franckh’sche Yerlagshandlung. Stuttgart.

50. Sekretne życzenia W iclkanocne

Nasze sekretne życzenia Wielkanocne są ukryte w zwykłym jajku na twardo. Pozostają niewidoczne, dopóki odbiorca nic obierze jajka - wtedy na jajku ujrzy napis „Wesołych Świąt".

63