10182 skanowanie0026 (14)

W zależności od powstawania w roślinie alkaloidy dzieli się na alkaloidy właściwe

i protoalknloidy, powstające z aminokwasów i amin biogennych, kwasu nikotynowego i antranilowcgo oraz nseudoalkaloidy, powstające w odrębnych procesach biosyntezy, bez udziału aminokwasów.

Kksfi‘Hkcj;i alkaloidów może być prowadzona dwoma metodami:

• I.    ze środowisko alkalicznego rozpuszczalnikami organicznymi

nicpolnrnyiui: cliłoreformcm, benzenem, dichloroetanem;

•2.    alkoholem zakwaszonym np. kwasem winowym. Oczyszczanie

wyciągu alkaloidowcgo odbywa się przez kilkakrotną alkalizację i zakwaszanie oraz rozdział między dwie fazy nie mieszających się rozpuszczalnikowi woda i chloroform lub benzen i woda). Kompleksy alkaloidowi¹ rozdzielane są zazwyczaj c li rom a (ogra ficzn i c.

7,wiązki alkaloidowc występują w całym święcie roślin.

•Stosunkowo rzadkie są w roślinach niższych.

•Występują w niektórych grzybach. W przetrwał niknęli Chivicepspurpurat (sporysz) występują alkaloidy indolowc pochodne kwasu lizergowego. W gr/.ybacb występują też związki o charakterze aminowym jak muskarytin, imiskarydyna (Am ani la, i nocy be).

•Alkaloidy rzadko występują u paprotników. Tym nie mniej w rodzaju Lycopodium (Widłak sp.) wykryto około 60 tych związków.

•Wśród roślin nngoznlążkowych alkaloidy występuję głównie w rodzaju Taxi« i Ephedrn (prz/ęit).

• Wśród jcdnoliścicnnych alkaloidy występują wśród roślin z rodziny Amaryihhiceue (około 150 związków) i w kilku rodzajach Mliceue m. in. Colchiciim, Gtoriosa, Veratnmi.

•Różnego typu alkaloidy występują w trawach w rodzajach Lolinm, Hordenm, Phnlnris, Festucu i in.

•Wśród roślin dwuliściennych alkaloidy są bardzo rozpowszechnione. Najliczniej występują w roślinach z rodziny Apocynaeeae (ponad 400), Papa\>eracene (około 100) oraz

Fabaceae i Ranunciilaceoe M ag no liaceae,    Buxaceae_t

Berberidaceae, Rnbiacene, Canipanulaceae, Astemceue. alkaloidów mają zarówno

a także w Chenopodiaceae, Euphorb iaceae,    Lauraceae,

Boniginaceae,    Sołanaceae,

Zdolność do wytwarzania tkanki części podziemnych (alkaloidy tropaiiowe) jak i nadziemnych (alkaloidy łubinowe, efedryna, oraz w soku mlecznym (Pupaver somniferum). Biosynteza alkaloidów może następować zarówno w siewkach wyrosłych z nasion pozbawionych alkaloidów (Nicotiana tabacum, . Papaver somniferum, Caf/wrantfms roseus) jak również u tych, których nasiona zawierają alkaloidy (np. lubili).

Alkaloidy są wytwarzane zarówno w podziemnych częściach jak i w pędach nadziemnych i w soku mlecznym roślin, leli biosynteza następuje w młodych siewkach, które rozwinęły się z nasion pozbawionych alkaloidów {Nicotiana luba cum, Papuver somnijmim, Cuthurunthus roseus).

Rośliny wyrosłe z nasion zawierających alkaloidy łubin, zwykle w dalszym ciągu wytwarzają alkaloidy, ale jednocześnie następuje zmniejszenie ich zawartości. Najczęściej alkaloidy umiejscowione są w tkance cpidcrmalnej i miękiszowej położonej bezpośrednio pod nią, w pobliżu elementów przewodzących. Czasem spotyka się je w cudokarpic i korze [Conimn).

Znane jest występowanie związków alkaloidowycli u zwierząt (salamandryna u Salamandra mnculosn).

Zc względu na strukturę chemiczną stanowiącą podstawę budowy szkieletu danego związku przebadane dotychczas alkaloidy można podzielić między innymi na pochodne :

•    Tropami (atropina, hioscyjamina, skopolamina, kokaina)

’ !•    Pirydyny (nikotyna,)

•    Piperydyny (Koniina, Lobelina, Knicyna)

¹ !•    Chinoliny (chinina, chinidyna)

'•    izochinoliny (papaweryna, morfina, kuraryna,

chelitlonina )

•    Indolu (strychnina, rezerpina, ergotamina, johimbina, winkamtua, ibogaina, winblastyna, win k rys ty na)

•    Puryny (kofeina, teobromina, teofilina, pilokarpina)

•Alkaloidy zawierające azot poza układem cyklicznym: kolchicymi, efedryna; kapsaicyna, kąty na, ta Iwo I