10223 medsadowa4

nnu Ninrijo w płaszczyZnio wchodu. Kąt spojenia łonowego u kobiety prosty lub rozwarty, u mężczyzn ostry. Dymorfizm płciowy w obrębie pozostałych kości można przede wszystkim odnieść do dwóch cech: rozmiaru i wagi poszczególnych kości oraz stopnia wykształcenia miejsc przyczepów mięśniowych (guzowatości, grzebieni itp.). JednoTdragrejest większe, wyraźniej zaznaczone u mężczyzn. Przekładem.może-być -bardzo .wydatna guzowatość potyliczna, a także wyrostek sutkowaty czaszki męskiej. Mostek u mężczyzn jest dłuższy, głównie-na skutek róźffiiaraTfzonu, który jest prawie dwa razy dłuższy od rękojeści mostka, u kobiety rękojeść stanowi połowę całego mostka.

Dla ustalenia cech osobniczych znaczenie mają przede wszystkim wszelkie chorobowe i pourazowe zmiany w obrębie układu kostnego, jak również wszelkie odchylenia w zakresie uzębienia. Prócz tego stosuje się metody identyfikacyjne czaszki, opierające się na doświadczeniach antropologicznych. Żadna z nich nie może rozstrzygać o konkretnej przynależności badanej czaszki, co najwyżej może wykluczyć jej pochodzenie od określonej osoby. Do_n§jszerzej stosowanych należy,metoda superprojekcji, w której warunkiem niezbędnym jest posiadanie zdjęcia fotograficznego poszukiwanejosoby, wykonanego za życia, i to możliwie w kiStkim czasie przed śmiercią. Badanie polega na fotomontażu. Sporządza się negatyw ze zdjęcia dowodowego oraz negatyw fotograficzny czaszki w identycznym ustawieniu jak głowa na zdjęciu dowodowym. Negatywy muszą być wykonane w jednakowej skali. W końcu nakłada się je na siebie i wykonuje pozytyw.

3.9. Stwierdzenie przyczyny śmierci

Jednym z celów oględzin zwłok dokonywanych przez lekarza obok stwierdzenia zgonu jest ustalenie przypuszczalnej przyczyny śmierci.

Pomijając przypadki wyjątkowe, w których przyczynę zgonu w sposób niewątpliwy można ustalić na podstawie rozpoznania lekarskiego, ustalonego w wyniku badań i obserwacji poczynionych za życia chorego, we wszystkich innych przypadkacł^slwiferdzenie przyczyny śmierci na podstawie wy-łącznie o g 1 ę dz i n zew nętiijpaycn j es t n i e z wyk; 1 ri n eT Podkreślić należy, że nawet w przypadkach, w ktSryćhTfózpoznanie przyczyny śmierci na podstawie oględzin zewmętrznych wydawałoby się niewątpliwe (np. śmierć nagła z powodu choroby obserwowanej za życia, oddzielenie głowy wskutek przejechania przez pociąg), nie udaje się zazwyczaj wykluczyć innych przyczyn śmierci, czasem współistniejących (np. otrucie, krwotok wewnętrzny, ostra choroba zakaźna itp.). Tylko otwarcie zwłok (sekcja zwłok) może w tych przypadkach przyczynić się do właściwego ustalenia przyczyny zgonu i do rozstrzygnięcia, czy śmierć była naturalna, czy gwałtowna.

Ustalenie przyczyny zgonu należy również dó obowiązku lekarza wypisującego kartę zgonu. Jeżeli nie jest on w stanie tej przyczyny określić, może wpisać w odpowiednim miejscu podpisanej przez siebie karty: „przyczyna śmierci--nie ustalona". Możliwość taką przewiduje bowiem „Instrukcja Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej" z 1962 r. Jeżeli w tych przypadkach nie zachodzi oczywiste podejrzenie, że śmierć jest wynikiem przestępstwa, a zgon nastąpił poza szpitalem, nie ma w Polsce (jak to jest w wielu innych krajach) podstaw prawnych do przeprowadzenia tzw. administracyjnych lub sanitarnych sekcji zwłok, które pozwoliłyby na ostateczne wyjaśnienie wątpliwości lekarza wypisującego kurtę zgonu.

in sytuacja w sposób iK/ególny zobowiązuje lekarzy: 1) do zachownnt« > / inożonej ostrożności przy wpisywaniu do kart zgonu przyczyny śmierci rozpoznawanej wyłącznie na podstawie oględzin zewnętrznych; w zasadzie może to n> /ynić jedynie lekarz, który obserwował chorego za życia i śledził przebieg Im 'roby; 2) do niezwłocznego zawiadomienia prokuratora lub najbliższej jednostki policji w przypadku, gdy oględziny zwłok nasuwają podejrzenie, że może istnieć lązek między śmiercią a działaniem przestępczym (do działania takiego zalicza si« r< >wnież spowodowanie wypadku drogowego lub wypadku przy pracy). W tym tnlnim przypadku na pochowanie zwłok oprócz karty zgonu wymagane jest wolenie prokuratora, który jednocześnie podejmuje decyzję o potrzebie prze-i>M»wadzenia sądowo-lekarskiej sekcji zwłok lub ojej zaniechaniu. Przewieziecie w Ink dó zakładu medycyny sądowej lub kostnicy najbliższego szpitala następuje wniosek prokuratora lub policji.

110. Sekcja zwłok 3 10.1. Podstawy prawne

■ keja zwłok (sectio cadaveris) w istocie polega na otwarciu odpowiednimi lądami co najmniej trzech głównych jam ciała i zbadaniu zawartych w nich " n /.ądów w celu ustalenia przyczyny śmierci i okoliczności jej towarzyszących.

W szerszym ujęciu sekcja zwłok oznacza badanie pośmiertne zwłok, obejmujące s.tiówno oględziny zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Użycie w Kodeksie karnym "M/.wy ..(wlędziny zgwnętrzne i otwarcie zwłok" należy uważać za podkreślenie

i    Miitecznosł^dkonania w każdym przypadku obu czynności, tj. oględzin zewnę-

ii    nych i wewnętrznych. W zależności od tego, jakie dodatkowe okoliczności, poza "sinieniem przyczyny zgonu; ma wyjaśnić sekcja, rozróżniamy jej dwa rodzaje:

l) sekcja anatomopatologiczna, wykonywana przez anatomopatologów na zwło-li osób zmarłych w szpitalach w celu poznania morfologicznego tła choroby i jago konfrontacji z rozpoznaniem klinicznym, a takżnszkolenia lekarzy.

d sekcje sądowo-lekarskie, wykonywane na.zlecenie pfokPrarttnyyrzez lekarzy i "wołanych do pełnienia czynności biegłych, na zwłokach osób zmarłych w okoli-

■    /uościach budzących „podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci", w celu *t wierdzeriia nie tylko przyczyny śmierci, czasu jej wystąpienia, tożsamości zwłok,

ale również danych, które mbgą pozwolić na ustalenie związku przyczynowego x pomiędzy śmiercią danej osoby a karygodnym działaniem lub zaniechaniem >1/lulania ze strony osób drugich.    : Z&f

Właściwą podstawę prawną sądowo-lekarskiej sekcji zwłok stanowi art. 198 SM* y w § 1 przewiduje, że „jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, należy zawsze zarządzić oględziny zwłok i ich otwarcie". Kolejne pningrafy tegoż artykułu wskazują, iż (otwarcia zwłok należy dokonać z udziałem itłknrza, w miarę możliwości biegłego sądowego; do ohecności przy oględzinach i "iwarciu zwłok można w razie potrzeby oprócz biegłego wezwać lekarza, który ■tintnio udzielił pomocy zmarłemu" (§ 2). Przewiduje się też możliwość zarządzenia - z 40

■    i 'luimacji, czyli wyjęciŁzyyłok z grobu w celu dokonania ich oględzin (§ 3).

Przepisy zawarte w arftcłłfrk.p.k., wymieniając na pierwszym miejscu konieczność zasięgania opinii zakładu naukowego lub zespołu biegłych, wpłynęły na praktykę sądową w zakresie ekspertyzy lekarskiej. Opinia sądowo-medyczna w przypadku sekcji zwłok, jeśli ma być nowoczesna i w pełni wyczerpująca, powinna być dzieleni zespołu ludzi, uzupełniona badaniami pomocniczymi wyko-