10227 IMG14 (7)

326

uwagi na skłonność gąsienic do zachorowań na krys/talicę. Żery. nawet zupełne, niemili buczyn groźne (w sośninach szkodnik ten był zwalczany). gdyż przypadaj* na miesiące In nie i jesienne. Powodu j* jednak straty przyrostu, a gdy gradacja trw a kilka lal, prowadzą,! wydzielania się posuszu.

Kontrola zagrożenia drzewostanów bukowych i dębowych przez szczotecznicę pule:, na poszukiwaniu poczwarek na powierzchniach podokapowych drzew kontrolnych. Pr« prowadza się ją w listopadzie, wówczas gdy na drzew ach stwierdzono ubytek ponad ulistnicnia.

Skoczonos bukowiec - fdnnchaenus fagi L. Chrząszcze zimują w ściółce a pojawiają się na wiosnę na liściach, w który ch wygryzają małe otworki. Jaja składane tą w nacięcia nerwu głównego. Larwy minują liście, które w 1/3 części wierzchołkowej usychają. Przepoczwarzenie w oprzędzie zrobionym w minie następuje po 3 tygodniach teru Po 10 dniach pojawia się postać dorosła. Generacja jest jednoroczna.

Skoczonos bukowiec jest bardzo pospolitym owadem, szczególnie w pasie nadmorskim. Krainie Bałtyckiej, gdzie atakuje buczyny w różnym wieku. Żer powoduje brunatnie-nie liści dobrze widoczne w- lipcu. Zw alczanie nie jest prowadzone.

Opiętck zielony- Agrilus viridis L. Rójka trwa od końca maja do sierpnia. Jaja składane są kupkami, psi 9-11 szt.. na gładkiej korze pnia i gałęzi, od strony nasłonecznionej. Samica przykleja jaja do kory i pokrywa białawą wydzieliną, co czyni złoże (nawet po wylęgnięciu larw) dość dobrze widoczne. Larwy żerują w miazdze, wygryzając długie 50-60 cm. splątane, tasiemkowate chodniki (rys. 8.266). Niekiedy, głównie na drzewach zdrowych, chodniki zagłębiają się w korze i przebiegają w jej przekroju lub mieszczą się wyłącznic w strefie łyka i bielu (na drzewach osłabionych). Chodniki larwalne wypełnione są ciemnobrunatną mączką. Na jesieni, zwykle w drugim roku żerowania, larwa wygryza w drewnie łukowatą kolebkę poczwar-kową. w której zimuje. Przepoczwarczcnie następuje od kwietnia do czerwca. Młode chrząszcze pojawiają się po 3-4 tygodniach. Generacja jest więc w zasadzie 2-lctnia. choć może też być jednoroczna lub dłuższa (Brauns. 1975).

Znanych jest 9 gatunków pasożytów opiętka zielonego, szczególnie z rodziny męczclkowatych (rodzaje Spailiius. Doryctes, Atanycolus i jeden gatunek z rodziny kruszynkowalych pasożytujący w jajach.

Opiętck zielony zasiedla różne drzewa liściaste, a obok buka szczególnie topolę, olchę. dęby. wierzby i brzozę. Opiętck zielony może być dokuczliwym szkodnikiem w młodych drzewostanach bukowych gwałtownie odsłoniętych i poddanych działaniu słońca lub mrozu. Atakuje też drzewostany, gdzie zabiegi pielęgnacyjne - czyszczenia i trzebieże są przeprowadzane za pomocą środków chemicznych, oraz drzewa o korze uszkodzonej w czasie prac leśnych. Zaatakowane drzewa charakteryzują się zahamowanym wzrostem, późnym rozwojem

Rysunek 8.266

Optąlek zielony Agnlus wrtd/sL.. żer larw widoczny na powierzchni drewna (wgNunberg*. 1964)

pędów, więdnięciem liści, pękaniem kory i jej plalowatym odsuwaniem. Czasem zamierają cale miodniki bukowe.

Rylcl pospolity - Hylecoetus dermestouits L. Roi się od końca kwietnia do początku czerwca (por. Entomologia leśna T1. rys. 8.72-74). Samica składa jaja. wciskając je pokladelkictn w szczeliny kory powalonych drzew, złomów, pniaków, szczap i innych świeżych materiałów drzewnych nickorowanych. W jednym złożu znajduje się od kilku do 30 jaj. a ogółem samica w ciągu 2-4 dni składa ich ponad 100, Wylęgłe po 2 tygodniach larwy albo wgryzają się natychmiast okrągłym, małym otworkiem, albo żerują na powierzchni drewna, wygryzając długie, wąskie chodniki widoczne także na wewnętrznej stronic kory. Chodniki zarówno na powierzchni, jak i w głębi drewna przebiegają z reguły poprzecznie do włókien. Chodniki nic mają rozgałęzień i w środku są pusie. gdyż drobną, hiałą mączkę larwy usuwają na zewnątrz drewna, wypychając ją nogami i wyrostkiem ostatniego segmentu odwłoka. W momencie składania jaj samica wyposaża ich powierzchnię w zarodniki grzyba Endomyces hylecorli Negcr. które przenosi ze starych macierzystych żerowisk do nowych, w kicszcniowatych zagłębieniach umieszczonych w pokładclku przy ujściu jajowodu. Zarodniki wprowadzane przez larwę do drew na rozwijają się na ściankach chodników w grzybnię, która stanowi rzeczywisty pokarm larw rytla. a pod wpływem której ścianki chodników przybierają ciemną barwę. Warunkiem rozwoju grzybni jest jednak dostateczna wilgotność' drewna. Stąd rytcl zasiedla tylko materiał wilgotny, znajdujący się w miejscach ocienionych. Larwy rytla zimują w żerowisku (czasem dwukrotnie I i przepoczwarzają w kwietniu. Przed przepoczwarzeniem larwa poszerza dochodzącą do powierzchni drewna część chodnika, odwraca się głową w kierunku powierzchni drewna a następnie przepoczwarza. Młode chrząszcze pojawiają się po około 10 dniach, wygryzając się okrągłym otworem. Generacja jest więc zasadniczo jednoroczna, choć może hy c Jwu-luh trzyletnia.

Do naturalnych wrogów rytla pospolitego należą drapieżne chrząszcżc z rodziny ohu-mierkowalych i ogniczkowatych. a także wydhiżaki z rodziny kusakowatych. Rytel pospolity jest typowym polifagicm i zasiedla wszystkie gatunki krajowych drzew / wyjątkiem cisa. W lesie i na składnicach jest bardzo groźnym szkodnikiem technicznym drewna okrągłego. Może doprowadzić do deprecjacji najlepsze i najdroższe sortymenty dębowe i bukowe, a także drewno innych gatunków, szczególnie jodły, nie usunięte / ląsu przed rójką lub nie zabezpieczone chemicznie.

8.13.3. Profilaktyka i zwalczanie szkodników buka

Zabiegi profilaktyczne w drzewostanach hukowych dotyczą przede wszystkim 'cik: nego z wymaganiami ekologicznymi huka postępowania pielęgnacyjnego i odnowieniowego, które muszą chronić ściany i wnętrze lasu przed skrajnymi amplitudami nasłonecznienia i temperatury. Śwież.e. okrągłe materiały drzewne znajdujące się w lesie muszą bu m wiezione przed rójką szkodników wtórnych, a zwłaszcza przed rójką rytl-i pospolitego, lub zabezpieczone w tym czasie pr/cz opryskanie emulsją insektycydów to.sforoorgąnic.mu lub z grupy pyretroidów.

Zwalczanie szkodników liści w drzewostanach bukowych w zasadzie me tost stosową nc. Zwalczanie szkodników wtórnych, szczególnie opiętka zielonego, polega na wycin.un drzew opanowanych i ich wysuszeniu na miejscu lub wywożenie daleko i<d lasu : pr/c. n.i czcnicm na opał.