10 (175)

,Ze względu na:-.wysoką cenę materiałów narzędziowych tylko narzędzia o niewielkich wymiarach lub narzędzia specjalne wykonuje się jako narzędzia jed- ^;; nolite (z.jednego kawałka materiału narzędziowego - najczęściej stali narzędzio- i wej lub węglików spiekanych).

Większość narzędzi skrawających wykonana jest ze stali konstrukcyjnych -i? z częścią roboczą z materiału narzędziowego.    i

Rozróżniamy narzędzia:    »

—    jednolite,    j

—    łączone w sposób trwały (z częścią roboczą ze stali narzędziowej zgrzewaną tarciowe z częścią chwytową, z lutowanymi wkładkami z węglików spiekanych),

—    składane (z elementami mocowanymi mechanicznie).

Rys. 3.2. Płytki wieloostrzowe

Najczęściej spotykanymi elemen- |

tami mocowanymi mechanicznie są :■ płytki wieloostrzowe o bardzo różno- j| rodnych kształtach i wymiarach wy- | konane z węglików spiekanych (po- ,'i; wtekane lub nie powlekane), cerme- | tali, ceramiki narzędziowej, z matę- . riałów supertwardych. Kształt, wy- | miary, oznaczanie i tolerancje płytek , są znormalizowane. Przykładowe ą płytki wieloostrzowe z węglików spiekanych pokazano na rysunku 3.2.

4. PRACE ŚLUSARSKIE

4.1. Podział prac ślusarskich

Do podstawowych prac ślusarskich zaliczamy [15]:

-    trasowanie,

-    prostowanie części płaskich, blach (na płytach, kowadłach, w prasach, w imadłach), prętów (w przyrządach kłowych, prasach ręcznych itp.),

-    gięcie (w imadłach, na giętarkach, w prasach, w przyrządach),

-    ścinanie i wycinanie (zdjęcie zbędnej warstwy materiału za pomocą przecinaka lub wycinaka),

-    odcinanie: przecinakiem, piłką, nożycami (ręcznymi lub dźwigniowymi),

-    wiercenie i wiercenie wtórne (powiercanie - powiększanie za pomocą wiertła średnicy już wykonanego otworu), załamywanie krawędzi,

-    rozwiercanie ręczne (zwiększenie o niewielką wartość średnicy obrabianego otworu narzędziem wieloostrzowym - rozwiertakiem - w celu nadania otworowi dokładnego wymiaru i zmniejszenia chropowatości),

Rys. 4.1, Nitowanie: u) dociskanie blach, b) kształtowanie Iba nitu (1 — dociskacz, 2 - naglówniak, 3 - przypór)

-    gwintowanie otworów (ręczne lub na wiertarkach stołowych z użyciem specjalnych oprawek do gwintowania),

-    wykonywanie gwintów zewnętrznych narzynkami,

-    piłowanie ręczne i mechaniczne,

-    docieranie i polerowanie,

-    nitowanie na zimno (nitami z łbem kulistym (rys. 4.1), soczewkowym, płaskim, baryłkowym, nitami rurkowymi zrywal-nymi) i na gorąco,

-    łączenie połączeniami gwintowymi,

-    mycie, czyszczenie, zabezpieczanie przed korozją, znakowanie, pakowanie.

4.2. Wyposażenie stanowiska ślusarskiego

Do wyposażenia stanowiska ślusarskiego należą środki wyposażenia

indywidualnego i środki wspólne dla kilku stanowisk obróbki ręcznej:

-    stoły ślusarskie wyposażone w jedno, dwa lub więcej imadeł ślusarskich (promieniowych, równoległych, obrotowych) i oświetlenie stanowiskowe,