11414 skanuj0025 (177)

Dążąc do dokładniejszego ustalenia naprężeń dopuszczalnych przy obciążeniach zmiennych, zapoznaliśmy się z ustalaniem wytrzymałości zmęczeniowej na podstawie wykresów Wóhlera oraz Smitha lub Haigha. W celu uwzględnienia innych czynników, mających wpływ na zmęczenie materiału, należy również dokładniej obliczyć wartość całkowitego współczynnika bezpieczeństwa x_z wg zależności

= (1.8)

w której:

fi — współczynnik spiętrzenia naprężeń, uwzględniający łącznie wpływ karbu i stanu powierzchni na wytrzymałość zmęczeniową, s — współczynnik wielkości przedmiotu,

ó — współczynnik pewności, nazywany również rzeczywistym współczynnikiem bezpieczeństwa.

Spiętrzeniem lub koncentracją naprężeń nazywa się lokalne zwiększenie wartości naprężeń spowodowane przez nagłe zmiany przekroju części (np. odsądzenia, podtoczenia, nawiercenia) oraz rysy powierzchniowe, nacięcia korozję itd. Miejsca te nazywa się ogólnie karbami (rys. 1.7). Rozkład naprężeń

Rys. 1.7. Rodzaje karbów

I    -i- 5 — ostry, 6 -i- 8 — zaokrąglony, 9 — zaokrąglony głęboki, 10 — wewnętrzny,

II    — wielokrotny

w obszarze karbu zależy wyłącznie od kształtu i wymiarów karbu, wielkości odsądzenia itp. Największe naprężenia występują przy dnie karbu (rys. 1.8). Wpływ kształtu karbu uwzględnia się, wprowadzając współczynnik kształtu <x_k.

(1.9)

Rys. 1.8. Rozkład naprężeń w przekroju osłabionym karbem

— naprężenia dla pwJfjpjp MpMMĘft ^amax — naprężenia maksymalne [wg 3]

26