11644 r21

Jak postępować w sytuacjach stresujących 47

fi" i „wyjałowionymi”¹. Wiedeńscy nauczyciele wymienili w ankie-Taaępujące objawy stresu: uczucie wyczerpania (65 procent), uczucie ia (61 procent), pocenie się (49 procent), dolegliwości żołądkowe procent)².

szkolny u nauczycieli

r/czyny problemów są różnorodne. Częste i intensywne kontakty ludźmi, nie zawsze przebiegające bez tarć. Uczniowie przeszka-prowadzeniu zajęć, rodzice skarżą się z powodu ocen, koledzy wykazują minimalną chęć współpracy, przełożeni wytykają nie-ięcia. Sami zainteresowani mogliby uzupełnić tę listę stresujących szkolnych o wiele pozycji. Mimo to nauczyciele między sobą, np. nauczycielskim, nie rozmawiają otwarcie o swoich problemach :iach. Jest tak, jakby obowiązywała niepisana zasada: dobry na-. nie ma prawa mieć problemów. Ale kiedy rozmawiam z nauczy-w atmosferze pełnego zaufania, np. w grupie terapeutycznej, zwierzają się ze swoich problemów, mówią, co im przeszkadza, :ch. a także cieszy (gdyż nawet zadowolenia z pracy „nie powinno” 'znie wyrażać). Jeden opowiada, że za każdym razem, gdy wcho-rewnej klasy, towarzyszy mu strach, ponieważ obawia się zlekce-przez uczniów. Inny mówi, że czuje się ciągle wykorzystywany r- :erzchników i chciałby nauczyć się choć raz powiedzieć „nie”, me jest zadowolony ze swojego zachowania w klasie, ponieważ na-zaczyna podnosić głos, chociaż naprawdę wołałby nawiązać kontakt z uczniami.

ywanie stereotypów w działaniu

> wprawdzie w większości przypadków, jak chcielibyśmy zacho-'.ę w kontaktach z innymi ludźmi, ale kiedy pojawia się konflikt, imy odpowiednio zareagować. W stresie zostaje zablokowane nie potrafimy znaleźć właściwych rozwiązań. Zwykle postępu-iereotypowo, powielając znany wzorzec. Daje to nam na krótko po-rewności: krzyczymy, aby uczniowie się uspokoili, mówimy „tak”, rozgniewać przełożonych; lepiej wytrzymać strach przed klasą, średnio zacząć rozmowę o istocie konfliktu. Na dłuższą metę jed-dzialanie przynosi negatywne skutki. Strach przed klasą powo->rada nasza samoocena; przełożeni będą nas wykorzystywać jesz-~j; krzyk tylko pogorszy nasze stosunki z klasą.

1

in., 1983.

2

ticoela. 1983.