i użyć jako żwir. Do przygotowania zapraw murarskich, tynkarskich i izolacyjnych powinien być użyty piasek drobniejszy,
0 średnicy ziarn do 1,5 mm. Piaski pochodzące z wód stojących, bagien i rzek zanieczyszczonych przez zakłady przemysłowe nie nadają się do tworzyw cementowo-glinianych.
Żwir
Żwir rzeczny lub kopalniany w tworzywach cementowo-glinianych ma zastosowanie jako kruszywo mineralne przy przygotowaniu żwirobetonu do fundamentów mdholitycznych lub do produkcji bloków wielocegłowych i pustaków fundamentowych. Żwir, podobnie jak piasek, powinien być możliwie czysty bez szkodliwych zanieczyszczeń organicznych i mineralnych, wpływających na obniżenie wartości żwirobetonu. Pożądane jest użycie żwiru o różnej wielkości ziarn od 2 mm do 20 mm. Żwiry rzeczne są lepsze od żwirów kopalnianych ze względu na znacznie mniejszą zawartość szkodliwych domieszek. Ponadto żwiry kopalniane najczęściej spotykane są w postaci pospółki zawierającej mieszaninę ziarn grubszych i drobniejszych do pyłów włącznie. Spotykane pospółki wymagają przesiania przez sita w celu oddzielenia piasku od ziarn żwiru.
Zarówno piasek, jak i żwir kopalniany mogą być pozbawione nadmiaru szkodliwych zanieczyszczeń przez ułożenie w pryzmach na jesień i pozostawienie przez zimę na działanie mrozów
1 opadów atmosferycznych. Na wiosnę taki piasek lub żwir może być użyty do produkcji elementów z tworzyw cementowo-glinianych.
Tłuczeń ceglany
Tłuczeń ceglany stosuje się jako kruszywo do wyrobu cegły, pustaków kominowych i betonów gruzowych z tworzyw cementowo-glinianych.
Tłuczeń ceglany powinien pochodzić z gruzu ceglanego wolnego od szkodliwych zanieczyszczeń, z cegły zdrowej, nie zwietrzałej, nie zbutwiałej lub zarażonej grzybem; użyty do pro-
dukcji elementów budowlanych nie powinien zawierać zbyt dużo pyłów i piasku ceglanego, ponieważ nadmierna ich zawartość obniża znacznie wytrzymałość wyprodukowanych elementów. Pożądane jest tłuczeń ceglany przesiać, a otrzymany piasek ceglany użyć zamiast piasku normalnego. Średnice poszczególnych ziarn tłucznia ceglanego użytego do wyrobu cegły, bloków, pustaków ściennych i kominowych powinny wynosić od 2 do 15 nam.
Przesiewanie tłucznia ceglanego powinno odbywać się w stanie suchym, natomiast przed użyciem go jako kruszywa do formowania elementów należy tłuczeń obficie zwilżyć wodą w celu zapobieżenia odbieraniu wody z tworzywa cementowo-glinia-nego.
Tłuczeń kamienny
Tłuczeń kamienny jako kruszywo używany jest do betonów cementowo-glinianych zamiast żwiru lub w postaci grysu kamiennego do podłóg z tworzyw cementowo-glinianych jako warstwa ścierna podłogi.
Tłuczeń i grys kamienny powinien pochodzić ze skał twardych niezwietrzałych i nie powinien zawierać nadmiaru pyłów i innych zanieczyszczeń. Ziarna tłucznia kamiennego powinny mieć wymiary od 2 do 40 mm, a grysu kamiennego do wyrobu elementów i podłóg od 2 do 8 mm. Tłuczeń i grys kamienny najlepiej stosować wtedy, gdy jest materiałem odpadowym i znajduje się w niedalekiej odległości od miejsca budowy lub wytwórni elementów budowlanych.
Żużel
Jako wypełniacz ocieplający przy produkcji elementów budowlanych z tworzyw cementowo-glinianych może być użyty żużel wielkopiecowy lub paleniskowy. Żużel powinien być lekki, wytrzymały i nie zawierać nadmiaru szkodliwych zanieczyszczeń. Żużle wielkopiecowe granulowane są bardzo lekkie, lecz użyte jako kruszywo dają wyroby o zbyt małej wytrzymałości i nie należy ich stosować bez dodania piasku. Żużel paleniskowy
17
Budynki z Tworzyw 2