13826 skanuj0122 (13)

252

luiedzialności, jesteś jak dziecko! Jakby tego było mało: para, której przyszło grać zakochanych, płonących do siebie pożądaniem - wciąż nie pała do siebie zbytnim entuzjazmem. W istocie, są oni trochę jak dzieci, nie bardzo mające ochotę bawić się w jednej piaskownicy. Ten film to dla nich prawdziwa droga przez mękę. A ambitna Jeanne wielokrotnie przerywa realizowane ujęcie, zanim zaakceptuje to, co dzieje się przed kamerą.

Sex is comedy to w zasadzie opis zjawiska, jakim jest plan filmowy. Brak tu zasadniczej akcji, skupiających uwagę wątków pobocznych, jest za to dość trafna analiza sytuacji, jaka rodzi się podczas realizacji filmu. Małe lub większe kłopoty, sprzeczki, czas oczekiwali wreszcie radość z udanego, trudnego ujęcia. Momenty, kiedy mozolne wysiłki wszystkich członków ekipy - począwszy od rekwizytorów, charakteryzatorów, po dźwiękowca, operatora, i aktorów - wreszcie znajdują zwieńczenie pod postacią naświetlonej taśmy filmowej, zalążka tworzącego się filmu. Są też chwile rozprężenia, beztroskich żartów pomiędzy kolejnymi trudnymi ujęciami - w trakcie jednej z takich przerw, rozluźniony wreszcie aktor biega po całym planie z obnażonym sztucznym penisem, doprowadzając wszystkich do śmiechu. Najmniej zabawna jest kulminacja, opowiadająca o realizacji zbliżenia postaci. Niepohamowany szloch bohaterki, z oczu której poleją się prawdziwe, niekłamane łzy - reakcja na napięcie i trud realizacji - będą świadectwem, że, wbrew tytułowi, przymuszony seks w filmie (nawet jeśli jest tylko symulacją) niekoniecznie bywa komedią. Młodziutka odtwórczyni głównej roli płaci dużą cenę emocjonalną za prawdziwość, autentyczność swej pracy. Miała za zadanie zagrać dziewicze zbliżenie z mężczyzną, wnosząc w scenę całe napięcie i silę emocji związanych z takimi okolicznościami. By wzbudzić w aktorce odpowiednie wzburzenie, temperaturę zachowań, Jeanne weźmie ją w ramiona i każe jej krzyczeć na cały głos - tak długo, aż dziewczyna straci siły i naprawdę zacznie płakać. Wówczas, w obliczu tak silnych emocji, rozpocznie realizację ujęcia. Breillat pokazuje nam, że tego rodzaju proces twórczy spoczywa na barkach wszystkich członków ekipy, choć - jak powie Jeanne - to aktorzy są materią filmu.

Jest to więc bardzo osobisty utwór. W oświadczeniu, opublikowanym na oficjalnej stronie internetowej filmu¹, reżyserka powiedziała:

Przede wszystkim chciałam zrobić film o kinie i o tym co ludzie

(mylnie) nazywają reżyserowaniem filmu lub aktorów. Tematem filmu (oprócz problemu związanego z tandemem reżyser-aktor) są

związki międzyludzkie, relacja pomiędzy kobietą a mężczyzną, subtelna granica pomiędzy tym, kto jest posłuszny a tym, kto rządzi.

O tym, czym jest siła słabości. Zawsze, kiedy właśnie niszczysz aktorów, oni przynoszą coś naprawdę niesamowitego. Jako reżyser jesteś drapieżnikiem, żerujesz na innych.

Breillat podkreśla istnienie pewnego rodzaju przemocy w relacji ak-tor-reżyser, nierówności w tym partnerstwie. Ale - jak podkreśla - to reżyser jest odpowiedzialny za ostateczny rezultat, jakim jest gotowy film, nie można więc pozwolić sobie na zbyt daleko idące kompromisy. W pewnym momencie filmu Jeanne mówi: Zawsze dlatego wybierasz aktorów, bo ich kochasz... Właściwie mówię, że ich nienawidzę, ale w głębi duszy ich kocham...

Kamera: stop!, czyli co zostaje po planie zdjęciowym

Autotematyczny charakter Sex is comedy ukazuje, że film jest filmem a rzeczywistość nie zawsze podąża według zaplanowanych scenariuszy. Breillat mówiła w związku z Romansem:

Aby móc sięgnąć do najwyższej czystości, niewinności, musisz cierpieć nędzę i poniżenie. Tak więc było to bardzo bolesne i ekscytujące, ale w tych poszukiwaniach musieliśmy znaleźć drogę pomiędzy realizmem i pornografią. To nie mogła być pornografia. Akt seksualny musi prowadzić do czegoś więcej. Kiedy mieszają się uczucia i seks - to nie jest pornografia².

W innym miejscu stwierdza ona:

Myślę, że seks jest czymś metafizycznym. Miłość to nie przyjemność. Miłość to transcendentne uczucie, to poszukiwanie, a seks jest nadzieją, jest inicjacją, sposobem, za pomocą którego miłość może wyjść poza siebie samą. Więc seks nie jest tylko gimnastyką, seks jest drogą, za pomocą której można spełnić te odwieczne poszukiwania³.

1

http://www.sexiscomedv.com/.

2

   Rhiannon Brown, Radiem National - Arts today, http://www.abc.net.au/rn/art/atodav/.

3

   Tamże.