13861 lastscan19

Położenie polityczno - prawne obszrow morskich, zasady ich delimitacji oraz sposoby korzystania z nich sa określone przez prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne. Pierwsza kodyfikacje podziału mórz podjęła w 1949r. Komisja Prawa Międzynarodowego. W pierwszej konferencji prawa morza ONZ uczestniczyło 86 państw. Przyjęto na niej 4 konwencje:

■    w sprawie morza terytorialnego i strefy przyległej * w sprawie morza otwartego

■    w sprawie rybołówstwa i konserwacji zasobow żywych morza otwartego

■    szelfu kontynentalnego

Nie udało się jednak wyraźnie określić szerokości morza terytorialnego. Na 11 konferencji prawa morza w Genewie również nie osiągnięto porozumienia w tej kwestii. W 1967r. do porządku Obrad Zgromadzenia Ogólnego ONZ wpisano punkt dotyczący pokojowego wykorzystania dna morza poza granicami-jurysdykcji państwowej. Prace 111 konferencji prawa morza ONZ trwała 10 lat, ale uzyskane wyniki uznano za jeden z najważniejszych osiągnięć w historii stosunków międzynarodowych. Na XI sesji, 30 kwietnia 1983r. przyjęto konwencje o prawie morza bedaca swego rodzaju konstytucja mórz,i oceanow, która reguluje sposoby użytkowania, badania i ochrony mórz. Obszary morskie wchodzące w skład terytorium państwowego dzielimy na:

A.    Morskie wody wewnętrzne - obejmują wody znajdujące się miedzy ładem a wewnętrzna granica morza terytorialnego. Zalicza się do nich zatoki, których brzegi naleza do jednego państwa, a ich rozwarcie u ujścia nie przekracza 24 mil morskich, a także wody tzw. zatok historycznych, choc ich szerokość rozwarcia jest większa niż 24 mile morskie.

Dekret z 23 marca 1956r. o ochronie granic państwowych do morskich wod wewnętrznych Polski zalicza:

■    czesc Zatoki Nowowarpieńskiej Zalewu Szczecińskiego

■    czesc zatoki Gdańskiej

■    czesc Zalewu Wiślanego

■    wody portow i red, czyli miejsc gdzie statki zawijaja w celu załadowania lub wyładowania pasażerów i towarow.

Wody wewnętrzne podlegają całkowitej i wyłącznej władzy państwa nadbrzeżnego, obejmującej również przestrzeń powietrzna nad morzem i dno morskie. Problem wod historycznych (w tym i zatok) nie jest uregulowany w prawie międzynarodowym. Za zatoki historyczne sa uznawane mdn. zatoka Laholm w Szwecji, zatoka Hudson w Kanadzie, Morze Białe w Rosji.

Konwencja o parwie morza z 1982r, wprowadziła nowa kategorie wod wewnętrznych, tzw. wody archipelagowi, na których obowiązuje prawo nieszkodliwego przepływu. Przez przepływ nieszkodliwy w mysi art. 14 konwencji genewskiej rozumie się przepływ, który nie zagraza pokojowi lub bezpieczeństwu państwa nadbrzeżnego. W czasie pokoju z prawa nieszkodliwego przepływu mogą korzystać także okręty wojenne, a lodzie podwodne tylko wynurzone.

B.    Morze terytorialne - pas wod morskich położony miedzy wybrzeżem albo wodami wewnętrznymi a morzem otwartym jest nazywany morzem terytorialnym i wchodzi w skład terytorium państwa. Obszary morskie podlegają ograniczonej jurysdykcji lub suwerenności państwa nadbrzeżnego obejmują morski pas przyległy oraz szelf kontynentalny. Morski pas przyległy oznacza obszar morza otwartego o określonej szerokości, przylegający do

19