lastscan15

Nauki polityczne XXw. skupiły uwagę m.in. na zagadnienie federalizmu jako formie państwa. Uznano, ze forma federalna państwa może być użyteczna jako:

1.    Organizacja polityczna państwa jednolitego pod względem narodowym, ale złożonego z obszarów o rożnej tradycji i strukturze

2.    Organizacja państwa wielonarodowego, forma organizacji państwa może dac szanse pokojowego współżycia rożnym grupom etnicznym

Jednak aby to osiągnąć należałoby spełnić podstawowy warunek, a mianowicie, granice członków państw federacji powinny odpowiadać obszarowi etniczno - językowemu. TERYTORIUM PAŃSTWA:

Podstawowym warunkiem istnienia państwa jest posiadanie własnego terytorium. Terytorium państwa jest obszarem podległym suwerennej władzy. W skład terytorium państwa wchodzą: lad wraz z wodami śródlądowymi (jeziora, rzaki), morze przybrzeżne (morskie wody wewnetrze i morze terytorialne), przestrzeń powietrzna nad ładem i morzem przybrzeżnym oraz podziemie położone pod nimi. Prawo międzynarodowa, Karta Narodow' Zjednoczonych uznaja zasadę nienaruszalności terytorium państwa i jego integralosci. Zasięg terytorium państwa wyznaczają granice. Z geograficzno - politycznego punktu widzenia zwraca się szczególna uwagę na: wielkość i kształt terytorium państwa. Ważnym problemem jest także rozwoj terytorialny państwa. Z wielkości terytorium państwa mogą wynikać zarówno korzyści, jak i niedobory. Wielki terytorialnie kraj niekoniecznie musi być zasobny w bogactwa stosowne do jego wielkości. Lokalizacja, fizjografia, kształt państwa często podnoszą lub obniżają wartość jego terytorium. Oceniając państwo pod względem jego wielkości terytorialnej należy wziąć pod uwagę efektywność terytorium narodowego. Wielkie państwa sa narażone na niebezpieczeństwo rozpadu. Powierzchnia lądową świata i zasoby podstawowych surowców, od których zalezy rozwoj gospodarczy, sa ograniczone. Państwo, które ma duży obszar, ma wieksze prawdopodobieństwo uzyskania tanich surowców w granicach kraju.

Biorąc pod uwagę wielkość terytorium państwa, świat można podzielić na następujące grupy państw:

-    wielkie o powierzchni powyżej 2,5 min km2, np. Rosja, Kanada

-    duże o powierzchni powyżej 350 tys. km2, np. Francja, Meksyk

-    średnie o powierzchni od 150 tys. Do 350 tys. km2, np. Wielka Brytania, polska

-    małe o powierzchni od 30 tys. Do 150tys. km2, np. Holandia, Liberia

-    bardzo małe o powierzchni poniżej 30 tys. km2, np.Burundi, Monako

Przy tak ogromnej rozpiętości wielkości terytorium państwa wprowadzono pojęcia geopolityczne na określenie kategorii ich wielkości. I tak bardzo małe państwa, takie jak Liechtenstein i Monako, sa nazywane mikropanstwami. Nieco wieksze państwa, takie jak Brunei, Gambia 1 Cypr, sa nazywane minipanstwami.

Istnieją jeszcze dwie jednostki terytorialne: enklawa i eksklawa.

ENKLAWA - jest to terytorium państwa lub czesc, ze wszystkich stron otoczona przez terytorium lądowe innego państwa, np.Watykan i san marino we Włoszech.

EKSKLAWA - to czesc terytorium innego państwa otoczona ze wszystkich stron przez obszar obcego państwa, nie stanowiąca suwerennej jednostki politycznej.

Kształt terytorium państwa. Wielkość terytorialna jest tylko jednym z elementów charakterystyki państwa, który wpływa na jego funkcjonowanie i jego międzynarodowe

15