Bronk Socjologia religii 1

Rozdział XV

SOCJOLOGIA RELIGII

1. Definicja

Socjologia religii zasługuje na szczególną uwagę m.in. dlatego, że jej wyniki w postaci przemawiających do ludzkiej wyobraźni danych (wykresów) statystycznych wywierają wpływ na widzenie religii, wybiegający daleko poza kręgi zawodowych socjologów, burząc lub utrwalając określone stereotypy, np. zjawisk sekularyzacyjnych lub nowych ruchów religijnych. Usprawiedliwieniem istnienia socjologii religii jest z jednej strony religijny wymiar społeczeństwa, z drugiej - społeczne funkcje i instytucjonalny charakter religii (stąd wielorakie relacje między religią i społeczeństwem). Praktyczne, czy wręcz ideologiczne zainteresowanie socjologią religii wykazują rządy, prowadzące określoną politykę religijną, oraz Kościoły i różne wspólnoty religijne, szukające wyjaśnienia społecznych procesów religijnych zachodzących w świecie oraz wiarygodnych prognoz dla swej działalności pastoralnej i społecznej¹.

Podanie definicji socjologii religii² utrudnia, wręcz uniemożliwia istnienie wielu jej koncepcji i typów. Według J. Miltona Yingera [1969 s. 135] socjologia religii jest nie wartościującą, obiektywną dziedziną badań naukowych, usiłującą dojść do generalizacji na temat związków zachowań religijnych z innymi sposobami zachowania społecznego. Podobnego zdania jest Władysław Piwowarski [1986 s. 58]: socjologia religii. jako nauka empiryczna i „pozytywna", ani nie wartościuje „zjawisk życia religijnego”, ani nie wypowiada się na temat „prawdziwej czy fałszywej pobożności", chociaż poddaje je analizie

warski^S[l997J.^y ‘ ^P “ ateistycznego i toSciołu karolickiego opisuje Władysław ^pi"o