220 SOCJOLOGIA przyrodniczych, jak też traktuje z większą ostrożnością własne wyniki, uchylając się m.in. przed bardziej śmiałymi teoriami religii, tak chętnie i apodyktycznie stawianymi w przeszłości. Od niedawna socjolodzy odkrywają znaczenie wyników nauk religioznawczych dla własnych badań.
6. Pozycja metodologiczna i definicje religii
Socjologia religii dzieli wszystkie metodologiczne problemy innych nauk społecznych18. Przeważa przekonanie, że jest autonomiczną nauką empiryczną. Wielu badaczy [G. Kehrer 1988 s. 61] traktuje ją wprost jako dział socjologii19, a nie religioznawstwa, mimo że tam się ją zwyczajowo często umieszcza, uważając, że między obu dyscyplinami jest niewiele punktów stycznych20. Odcinają ją również od filozofii i teologii, ponieważ nie wypowiada żadnych tez filozoficznych lub religijnych, chociaż może je badać. Socjologia religii jest w tym sensie nauką religiologiczną, że zajmuje się religią, chociaż ze względu na sposób podejścia jest równocześnie nauką społeczną21.
Ogólnie biorąc, ^przedmiotem socjologii religii są wielorakie związki i zależności między religią i spoleczeństwerrr,2. Zmierza do zbudowania ogólnej teorii zachowania religijnego. Dlatego zdaniem wielu socjologia nie bada bezpośrednio religii, lecz religijność, rozumianą jako „podzielany i spełniany przez grupę ludzi zbiór instytucjonalnych wierzeń, wartości i symboli oraz związanych z nimi zachowań, które wynikają z rozróżnienia rzeczywistości empirycznej i pozaempirycznej oraz z przyporządkowania znaczenia spraw rzeczywistości empirycznej sprawom rzeczywistości pozaempirycznej [...] projektowana definicja religijności, mimo że bazuje na religijności indywidual-