14412 Scan080220080229 25

TRANSPLANTACJE SZPIKU KOSTNEGO czyli

PRZESZCZEPIANIE MACIERZYSTYCH KOMÓREK HEMATOPOETYCZNYCH Część 2. Poszukiwanie dawców szpiku

Pamiętaj, oddanie szpiku do przeszczepienia ratuje życie beznadziejnie chorym ludziom!

Kto może być dawca szpiku kostnego

Dawcą szpiku może być zdrowa pełnoletnia osoba, która nie przekroczyła 55 roku życia, spokrewniona genetycznie (rodzice, rodzeństwo) lub osoba niespokrewniona z biorcą. W przypadku rodzeństwa nie obowiązuje kryterium pełnoletności, jednakże na zabieg taki zgodę musi wyrazić sąd. W związku z wyjątkowością sytuacji ratowania życia, sądy nie czynią żadnych problemów.

Tylko około V\ chorych ma szanse na otrzymanie szpiku od zgodnego dawcy rodzinnego (wyłącznie brat lub siostra), co wynika z praw dziedziczenia genów. Dla wszystkich pozostałych jedyną szansą jest znalezienie niespokrewnionego dawcy o identycznych antygenach zgodności tkankowej (HLA) w Bankach Dawców Szpiku. Teoretyczne prawdopodobieństwo na znalezienie dawcy identycznego w układzie HLA A, B i DR wynosi około 1:22 milionów. Na szczęście, częstość występowania poszczególnych genów jest różna. Dodatkowo, na znalezienie odpowiedniego dawcy niespokrewnionego wpływa częstość występowania podobnych antygenów HLA w określonej populacji. Dlatego najłatwiej jest znaleźć dawcę w tym samym obszarze etnicznym - dla Polaka w Polsce. Im więcej potencjalnych niespokrewnionych dawców szpiku jest zarejestrowanych w Bankach Dawców, tym większe są szanse znalezienia identycznego dawcy niespokrewnionego.

Co oznacza zgłoszenie chęci bycia dawca szpiku

Deklaracja chęci bycia dawcą szpiku kostnego dla osoby nie mającej innej szansy uratowania życia oznacza zgodę na oddanie 10 ml krwi na badanie antygenów zgodności tkankowej, wpisanie na komputerową listę będącą Rejestrem niespokrewnionych dawców szpiku oraz gotowość oddania szpiku kostnego w przypadku gdy osoba chora, posiadająca identyczne antygeny HLA, będzie potrzebowała naszego szpiku.

Obecnie w świecie chęć bycia dawcą szpiku zadeklarowało prawie 7 milionów osób. Prawdopodobieństwo pobrania szpiku od osoby deklarującej chęć oddania szpiku do przeszczepu wynosi 1:25000. Największy rejestr jest w USA, gromadzący obecnie około 4 milionów dawców, w Niemczech 1,5 miliona dawców, we Włoszech 300 tysięcy, w Czechach 30 tysięcy, natomiast w Polsce 6 tysięcy.

Poszukiwanie niespokrewnionych dawców szpiku dla chorych w Polsce jest koordynowane przez biuro ds. transplantacji „Poltransplant". W listopadzie 2000 roku na zlecenie Ministerstwa Zdrowia przy Poltranspiancie w Warszawie został utworzony Ogólnopolski Centralny Rejestr Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej (OCRDSiKP), w którym może być zarejestrowany każdy potencjalny dawca szpiku mieszkający w Polsce.

Jak zostaje sie dawca

Chęć zostania dawcą szpiku deklaruje się przez wypełnienie i przesłanie pod wskazany adres formularza „Oświadczenia woli o wpisanie do Ogólnopolskiego Centralnego Rejestru Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej", który można znaleźć w internecie (www.poltransolant.org.plj. a także w załączniku „osw_woli.rtf".

Po zarejestrowaniu danych osobowych w Rejestrze potencjalny dawca zostanie skierowany na badanie lekarskie. Po wykluczeniu przeciwwskazań, zostanie pobrana próbka krwi w celu oznaczenia antygenów HLA. Wszystkie wyżej wymienione informacje zostaną przekazane i zarejestrowane, zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych, w