14543 Zdjęcief0

w obradach Paryskiego Kongresu IZ Międzynarodów ki. Dnia 14 lipca 1889 r. — w setną rocznicę zdobycia Bastylii przez Jud Paryża, Kongres postanowił upamiętnić bohaterski zryw chicagowskiego proletariatu poprzez ustanowienie dnia 1 maja świętem walczącego proletariatu, świętem międzynarodowej solidarności wszystkich ludzi pracy.

Pierwszy obchód majowego święta miał miejsce już w 1890 r. Liczne manifestacje proletariackie odbyły się wówczas w wielkich ośrodkach przemysłowych w Anglii, Austrii, Belgii, Chile, Danii, Francji, Holandii, na Kubie, w Niemczech, Peru, Polsce, Szwajcarii, USA, na Węgrzech i we Włoszech. W Polsce święto to uczcił proletariat Warszawy strajkiem powszechnym zorganizowanym przez II Proletariat i Związek Robotników Polskich. Pierwszomajowe święto już u swojego zarania stało się „...przeglądem siły bojowej europejskiego i amerykańskiego proletariatu — jak pisał Fryderyk Engels w przedmowie do IV niemieckiego wydania Manifestu Komunistycznego — pierwszą mobilizacją jego szeregów pod jednym sztandarem do walki o osiągnięcie wspólnego celu ustanowienia ośmiogodzinnego dnia pracy” *.

Od 1890 r. pierwszomajowe święto zespalało w swej treści międzynarodowe idee walki o wyzwolenie społeczne z ideami walk narodowowyzwoleńczych. Stało się ono symbolem sprawiedliwości społecznej. Z każdym rokiem ulegały rozwojowi i wzbogaceniu tradycje obchodu tego święta. Z roku na rok bogatsze były hasła wysuwane przez zorganizowany ruch komunistyczny — przewodnią siłę walczącego proletariatu. Do haseł zawierających żądania ekonomiczne dołączane były także hasła z żądaniami politycznymi. Było to więc święto proletariatu walczącego z pełną świadomością swojej dziejowej misji.

I W latach 1919—1923 obchody święta pierwszomajo-

,_{v 1918 r}. po raz pierwszy proletariat rosyjski świętował 1 Maja jako klasa zwycięska. Masy pracujące _R°_osji Radzieckiej obchodziły swoje święto pod hasłami komitetu centralnego partii bolszewickiej.

(_ffego odbyły się we wszystkich krajach Europy Zachodniej. W dniu 1 maja 1921 r. miały miejsce w Niemczech olbrzymie demonstracje robotnicze. W 1922 r. doszło do burzliwych demonstracji pierwszomajowych w Bułgarii.

Również w historii walk polskiego proletariatu i pierwszomajowe święto zajęło poczesne miejsce. Bruk ulic miast polskich zraszała niejednokrotnie proleta-j riacka krew przelewana zarówno w latach zaborów, jak też i w okresie II Rzeczypospolitej. Warszawa sta-I la się terenem rewolucyjnych i patriotycznych wystąpień ludu stolicy w 1916 r. i potężnej demonstracji I pierwszomajowej w 1919 r. Opis tej demonstracji przekazał nam S. Minarski: „Przed pomnikiem Kopernika I wykwitły nad głowami wyciągnięte czerwone sztandary. Z ulicy Oboźnej kolumna robotniczej młodzieży | Powiśla. Studenci zeszli na jezdnię i uformował się wspólny pochód. Na brzegach chodników przystają przechodnie. Czerwony z gniewu pan, gestykulujący laską, przepłynął jak na oderwanej krze, na skraju chodnika. Dwie dziewczyny powiewają chusteczkami (...) Czoło pochodu dociera do Królewskiej. Ponad głowami ujrzałem wielki czerwony sztandar ze złotymi literami KPP — to szła nielegalna Komunistyczna Partia Polski... wzdłuż ulicy rozległy się okrzyki: —

Niech żyje jednolity front!”

Lata 1921, 1925—28. Robotnicy polscy płacą wówczas najkrwawszą cenę za świętowanie 1 Maja w wolnym i niepodległym kraju.

I znowu warszawskie Krakowskie Przedmieście. Jest