14918 preview (362)

KRAJOZNAWSTWO

1. PODSTAWOWE POJĘCIA:

Krajoznawstwo - w Polsce po raz pierwszy pojawiło się w latach 60 XIX wieku, dzięki antoniemu Schneiderowi, doszło do wydania Encyklopedii Krajoznawstwa dla Galicji. Słownikowe pojęcie po raz pierwszy pojawiło się w 1902 roku, słownik warszawski zdefiniował krajoznawstwo jako zbiór wiadomości o danym kraju. Podobnie definiował Wacław Patkowski który stwierdził żę krajoznawstwo cyt „nie jest nauką ani sztuką jest źródłem z którego zarówno geografia jak i inne sztuki czerpać będą do swojej nauki”.

1929r r - Ogólnopolski Kongres Krajoznawczy w Poznaniu, starły się 2 przeciwstawne poglądy:

-Stanisław Pawłowski uważał że kraj jest gałęzią geografii i że można ją zaliczyć do nauki. -Ludomir Sawicki twierdził że krajoznawstwo jest jedynie zbiorem wiadomości o danym obszarze, czerpie info z innych nauk, nie ma własnej teorii, więc nie może być nauką. -Aleksander Patkowski - krajoznawstwo jest jedynie zbiorem wiadomości o obszarze w ujęciu historycznym, ekonomicznym, statystycznym, geograficznym, przyrodniczym, nie ma własnej teorii = nie jest nauką.

Spór wygrał pogląd Patkowskiego i Sawickiego.

Rozwój definicji:

1930 - krajoznawstwo jako zbiór wszelkich informacji o danym regionie nie tworzy osobnej nauki, oznacza działalność praktyczną jak i zbieranie informacji.

1935r — Aleksander Patkowski po raz pierwszy krajoznawstwo nazywa ruchem społecznym zmierzającym do szerzenia znawstwa przyrody i kultury materialnej i duchowej kraju rodzinnego poprzez wszechstronne poznanie środowiska., zachowanie rodzimych odrębności przyrody i kultury kraju, rozwijania, przywiązywania do stron rodzimych, pogłębiania czynnej woli obywatela do pracy w środowisku przede wszystkim w swojej wsi, gminie, powiecie. Definicja ta pokazuje krajoznawstwo jako ruch społeczny a jednocześnie jako ruch regionalny. 1965 r - krajoznawstwo = ruch społeczny dążący do zbierania i popularyzowania wszelkich wiadomości geograficznych, etnicznych itd. o kraju lub regionie, między innymi przez urządzanie wycieczek. Krajoznawstwo zbliża się do turystyki o wybitnie poznawczo dydaktycznym charakterze. Szeroko pojęte krajoznawstwo wykracza jednak poza jej ramy obejmując np. regionalne obserwacje czy badania naukowe. Tu po raz pierwszy pojawia się aspekt „badania naukowe”.

1997 -słownik PWN - krajoznawstwo to całość wiedzy o kraju ojczystym lub regionie, etnicznych, geograficznych, przyrodniczym, historycznym, etnograficznym, obejmuje ruch społeczny dążący przez różne formy turystyczne zwłaszcza wycieczki do poznania kraju ojczystego. Gromadzenia wszelkich o nim wiadomości i popularyzowania ich a jednocześnie działający na rzecz utrwalania i pomnażania zasobów przyrody i kultury, jest treścią programu poznawczo wychowawczego turystyki.

Związek krajoznawstwa z turystyką i rekreacją:

Krajoznawstwo jest pojęciem wielowarstwowym, np. wycieczki szkolne to nie jest czas wolny więc krajoznawstwo może być realizowane w czasie wolnym i nie. Treść pojęcia rekreacji i turystyki jest pojęciem szerszym niż krajoznawstwo. Krajoznawstwo kojarzy się z funkcją poznania i gromadzenia informacji. Krajoznawstwo zarówno łączy się z rekreacją jak i