16322 SNC03566

Rys. 2.6. Globalny cykl węgla w przyrodzie. Przy głównych zbiornikach podano ich pojemność w Gt węgla, ku. sywą zaznaczono zmiany antropogeniczne. Strzałkami zaznaczono przepływy, wszystkie wartości wyrażone są w Gt C rocznie: 1 - spalanie paliw kopalnych (5,4); 2 - oddychanie fauny i flory lądowej (59,6); 3 - fotosyntez* (60,0); 4 - akumulacja na lądzie (1,9); 5 - zmiany użytkowania ziemi (1,7); 6 - wietrzenie skal (0,2); 7 - spływ rzeczny do oceanu (0,8); 8 - uwalnianie CO2 z ciepłych wód oceanicznych (90,4); 9—pochłanianie przez oceag (91,9); 10 - wulkanizm (0,6); 11 - produkcja pierwotna w oceanie (50); 12 - oddychanie i rozpad materii orp. nicznej (39); 13 - rozkład i osiadanie martwej materii organicznej (11); 14 - upwelling z wód głębokich do powierzchniowych (101,0); 151 opadanie do wód głębokich (91,8); 16 - osiadanie na dnie oceanu (0,2). Danewj

Sarmiento i Grubera (2002)

Rys. 2.7. Organiczny cykl obiegu węgla w przyrodzie

nywana niekiedy < nu grubości okolc ra dwutlenek węg planton stanowi Wszystkie organ nie ok. 3 Gt. Po Podczas tego pr stężenie dwutle wierzchniowej. wód głębinowy składników od: W oceanie niż na lądach, w postaci CO_; dno i zasila po cykl węgla or j

W Oceanie zmienną, z nymi. Wzr; rze0°Cmo mg. Rozpt nad wodą ceaniejes i oceanen COj. Moi prądy m ogrzewaj oddawai tlenek w rocznie, rycznej. z ocean nącej p ważną

Sezonowe wahania zawartości dwutlenku węgla w atmosferze stanowią bezpośrednią reakcję na tę wymianę. Odzwierciedlają przede wszystkim sytuację na półkuli północnej, gdzie powierzchnia lądów jest większa niż na półkuli południowej, a globalna wymiana C0₂ z atmosferą jest uzależniona głównie od przebiegu wegetacji na lądach. Dlatego też, gdy podczas lata na półkuli północnej dominuje akumulacja węgla w materii organicznej, stężenie CO_z w atmosferze maleje. Zimą natomiast przeważają procesy oddychania i zawartość C0₂ podnosi się. Amplituda tych zmian sięga 5 ppm C0₂ (rys. 2.4). Istotnym czynnikiem wymiany węgla jest biosfera oceaniczna, przyrów-