16512 skanuj0023(5)

dokładnie odwzorowane przez zjawiska zachodzące w schemacie zastępczym, więc omawiany wykres fazorowy nazywa się wykresem fazorowym transformatora. Dane jest napięcie wtórne U₂ i prąd wtórny I'₂ o charakterze indukcyjnym, czyli opóźniony o kąt cp₂, który przy danej mocy P oddawanej przez transformator może być wyznaczony z zależności

P

cos cp₂ —

3Uj~₂

Z pomiarów w stanie jałowym wyznacza się P_Q, I₀, U₁, skąd

cos <p₀

P Fe

Wtedy można także wyznaczyć

-fow f COS (p_o /_f = I₀ sin (p₀

Mając dane R₂ i X_g2, oblicza się spadki napięć odniesione do obwodu pierwotnego:

—    na rezystancji obwodu wtórnego Ur 2 = nR₂I₂

—    na reaktancji rozproszenia obwodu wtórnego U'x 2 ⁼ tlX_g212

Napięcie Ur₂ odkłada się od końca fazora U₂ zgodnie z kierunkiem prądu /2, napięcie U'_x2 odkłada się w kierunku prostopadłym do kierunku prądu I₂. W ten sposób otrzymuje się fazor napięcia indukowanego l/j. Pod kątem ę_Q od napięcia U₂ odkłada się prąd I_Q, który można rozłożyć na prąd magnesujący /_f prostopadły do kierunku U_i i na prąd /_ow o kierunku zgodnym z kierunkiem U_v Przez dodanie prądu I₀ do prądu I₂ otrzymuje się prąd pierwotny I_x. Do napięcia dodaje się napięcie na rezystancji pierwotnej

Ur^R.I,

w kierunku zgodnym z kierunkiem prądu f oraz napięcie na reaktancji rozproszenia pierwotnej

U_Xi =X_clI₂

w kierunku prostopadłym do kierunku prądu I_v W ten sposób otrzymuje się napięcie pierwotne U_i oraz kąt fazowy cp_x.

Na rysunku 2.30 pokazano także spadki napięć na impe-dancjach: wtórnej, odniesionej do obwodu pierwotnego

U'z2 = J(R'2)² + (X'„₂)²I'₂ = Z'₂I’₂ = ycu^ + dJ^)²    (2.28)

oraz pierwotnej

Uzi = jRi + Xh 1, = ZJ_t = JUh + Uj, i    (2.29)

W celu zwiększenia przejrzystości rysunku fazory napięć U'_R2, U'x2., f/_K1 i U_X1 narysowano przesadnie duże w stosunku do fazorów napięć U2, l/_i5 U_lt a fazory prądów 7₀, 7_0W, 7_f — przesadnie duże w stosunku do fazorów prądów I₂, 7_X.

Na rysunku 2.31 podano wykres fazorowy transformatora przy obciążeniu o charakterze pojemnościowym.

• 2.31 •

Wykres fazorowy transformatora przy obciążeniu o charakterze pojemnościowym

Z porównania wykresów fazorowych widoczny jest spadek przy obciążeniu indukcyjnym oraz wzrost przy obciążeniu pojemnościowym napięcia indukowanego i napięcia wtórnego odniesionego do obwodu pierwotnego.

2.5. ZWARCIE USTALONE TRANSFORMATORA • 2.39 • Co to jest stan zwarcia ustalonego transformatora?

Stan zwarcia ustalonego transformatora jest to taki stan ustalony, w którym przy zwartych zaciskach wtórnych do zacisków pierwotnych jest doprowadzone napięcie. Taki stan można uzyskać np. przy powolnym zmniejszaniu impedancji odbiornika zasilanego z transformatora, do którego zacisków pierwotnych jest doprowadzone napięcie. Można uważać, że wtedy zjawisko ma przebieg ustalony. Można ten stan uzyskać także w ten sposób, że w transformatorze z dołączonym

49

<\ Maszyny elektryczne w pytaniach