17915 IMGE61

W jaki sposób kształtowały się relacje między jednostką a lokalnym systemem społecznym? Sfera pry watoości życia jednostkowego i rodzinnego była bardzo wąska. Ludzi „luźnych” było niewielu i nie oni stanowili czynnik więziotwórczy. Jawność życia codziennego rodzin polegała na ich „otwartości” na własny system społeczny (rodzina miejska przeciwnie - izoluje się). Wynikało to nie tylko z niewielkiej liczby rodzin we wsi, lecz także ze specyfiki pracy i bytowania, obserwowalnej dla otoczenia. Cykliczność prac stawiała sztywne wymogi, którym musiała sprostać

Duszpasterstwa Rolników.

JÓZEF STYK

Wartości środowiskowe¹

Rzeczywistość społeczna wsi tradycyjnej miała strukturę rodzinno-sąsiedzk¹ Wymka a ona z endogamn (małżeństwa zawierane we własnym środowiskunS stanowiła pewną liczbę rozproszonych i spokrewnionych ze sobą rodzin Wobec niewielkich rozmarów grupy lokalnej każda jednostka była przypisywana do określonej rodziny i gospodarstwa, z którymi ją utożsamiano. Wszyscy mieszkańcy wsi wzajemnie się znali i mogli ze sobą wchodzić w styczności bezpośrednie i nieano-każda gospodarująca rodzina. Wszelkie zaniedbania i odstępstwa od normy środowiskowej były natychmiast widoczne i oceniane. W zabudowie zwartej ta jawność życia była większa niż na koloniach. Warunki pracy i życia były zbliżone mimo nieraz znacznych różnic majątkowych. Każdy z mieszkańców wsi wiedział,^ co ma kiedy robić, a tym samym wiedział, co ma robić inny. To stwarzało obiektywne ramy dla silnego systemu kontroli społecznej.

Wprawdzie chłop polski nie uznawał wspólnej istniały pastwiska gromadzkie, dopóki ich nie P° . _mj_eszj_caii_ców wsi Inną, i¹.). Leż „ stwaralo P^ewne '■»»>    Ul

równie łatwą, płaszczyzną obserwacji było pe    sąsiednich miasiecz-

nie powtarzalnych. Mniej regularnie odbywały się spotkana, w sąsieomcn

1

J. Styk, Chłopski $j$M wartotoi. Studium socjologiane. WyJMuM^ Włocławek 1993, s.61-63.