17

14

14

wiony jest między innemi „herb” Turskich (fig. 20); albo wśród wianuszków z kwiatków owoców i jarzyn, jak wyobrażony został „herb” Bełty (fig. 21).

Temu lokowaniu godeł w wiankach zawdzięczać jednak należy z drugiej strony zmniejszenie liczby herbów o motywie tarczy na tarczy; Cezary więcej bowiem godeł z „Herbów Rycer-ztwa” przespekulował do „Orbisu” i tylko umieszczeniem tych godeł w wianuszkach a nie na tarczach ujął dziwolągów jednych, drugie natomiast tworząc. Trudno osądzić które lepsze.

Jak tarcz i godeł z „Herbów Rycerztwa” taksamo bezceremonialnie użyto pewnej części cymerów z „Herbów” do „Orbis Polonus”, z tern jednak osobliwem ulepszeniem, że gdy w „Herbach Rycerztwa” znać jeszcze naogół pewną dbałość, pewne staranie o to, aby z koronami heł-mowemi jaknajbliżej stykały się cymery,—czego dopiąć usiłowano wypełniając korony (między liśćmi) kreskami, które udają dolną część cymerów,—to w „Orbisie” staranie to zanika. Cymery kładzione są dalej od koron jak np. w herbach Kita, Kotficz, Gryf i Jelita (fig. 16, 17, 18 i 19), ale raz więcej na prawo (fig. 17), to znów więcej na lewo od nich (fig. 16). Zasada stawiania cymerów profilem na hełmach de front jest tu oczywiście równie troskliwie przestrzegana jak w „Herbach Rycerztwa Polskiego”. Wszystkich tych dziwolągów w „Orbisie" wymienić nie sposób; z wyjątkiem nielicznych prawidłowo ustawionych cymerów (jak w Drużynie, Sre-niawie, Nałęczu, Świnkach, Waxmanie, Nieczui i kilku innych), prawie wszystkie cymery stanowiące przystrój hełmowy inny jak pióra, rogi i pawie czuby — ustawione są fałszywie; mnóstwo jest zresztą herbów, wyobrażonych bez cymerów wogóle, głównie w zbrojbach o typie tarczy przedstawionym w fig. 14. Pozazdrościwszy „Gniazdu Cnoty” nadzwyczajnego dziwoląga cymerowego w Korczaku (fig. 13), „Orbis” postarał się o podobnego potworka w „Lewarcie; hełm (bardzo licho zresztą rysowany) ustawiony tu mniej więcej w ^J/3 w leivo, nosi cymer obrócony profilem w prawo, (fig. 22). W Abdanku zaś, wysoko nad hełmem w ¹h w prawo, buja skuba en face.