17 (76)

3'4

Rys. 5.10. Mocowanie przedmiotów toczonych: a) w uchwycie tokarskim, b) w uchwycie z podparciem kłem tokarskim, c) w kłach tokarskich (1 - uchwyt tokarski, 2 - materiał obrabiany, 3 - nóż tokarski, 4 - imak nożowy, 5 i 10 - kły, 6 - konik, 7 - tarcza zabie-rako wa, 8 - palec zabieraka, 9 - zabierak)

‘Ł ¹ • ,

I

Przy toczeniu przedmiotów •! długich do podparcia przedmiotu i, używamy podtrzymek (uniwer- .| salnych - stałych i ruchomych - \ przesuwających się wraz z nożem i tokarskim). (    |

6. WIERCENIE 6.1. Kinematyka wiercenia

Wiercenie jest sposobem skrawania, w czasie którego wykonujemy otwór

0    przekroju kołowym za pomocą narzędzia jedno- lub wieloostrzowego zwanego wiertłem.

Wiercenie może odbywać się przy:

Rys. 6.1. Kinematyka wiercenia

-    obracającym się wiertle i nieruchomym przedmiocie obrabianym (rys. 6.1),

-    obracającym się przedmiocie obrabianym i nieruchomym wiertle,

-    obracającym się wiertle i przedmiocie obrabianym.

Posuw (w kierunku równoległym do osi wiertła) może wykonywać:

-    wiertło (obracające się lub nieobracające się),

-    przedmiot obrabiany.

Powiększanie średnicy już istniejącego otworu za pomocą wiertła nazywamy

wierceniem wtórnym (powiercaniem).

Wiercenie i wiercenie wtórne (powiercanie) jest obróbką, w czasie której otrzymujemy otwory o dużej chropowatości obrobionej powierzchni i niewielkiej dokładności wymiarowo-kształtowej.

Obróbkami o takiej samej kinematyce jak wiercenie są: pogłębianie

1    rozwiercanie otworów.

Pogłębianie ma na celu zmianę wymiarów i kształtu części istniejącego otworu lub jego powierzchni czołowej. Wyróżnia się pogłębianie:

-    walcowe (rys. 6.2d),

-    stożkowe,

-    kształtowe,

-    czołowe.

Rozwiercanie jest to skrawanie niewielkich naddatków materiału z istniejącego otworu narzędziem wieloostrzowym nazywanym rozwiertakiem w celu uzyskania otworu o niewielkiej chropowatości i dużej dokładności wymiarowo-kształtowej. Liczba użytych rozwiertaków, np. dwa (wstępny i wykańczający) lub jeden (tylko wykańczający), zależy od wymaganej dokładności otworu i jego średnicy.

W czasie prac wiertarskich można również gwintować otwory gwintownikami maszynowymi.