Rozdział 5. Algorytm zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych ALS
:Ql
ASYSTOLIA
Asystolia jest stanem, który może być wywołany i utrwalony przez nadmierną aktywność nerwu błędnego. Stan ten może być odwrócony przez zastosowanie leków wagolitycznych. Dlatego należy podać 3 mg atropiny (dawka wystarczająca do pełnej blokady nerwu błędnego) w przypadku asystolii lub PEA z wolną częstością rytmu serca (< 60/min).
Za każdym razem gdy rozpoznasz asystolię, przeanalizuj zapis rytmu pod kątem obecności załamków P, ponieważ w tym przypadku (zatrzymania pracy komór) stymulacja serca może być skuteczna. Nie ma korzyści ze stosowania stymulacji w prawdziwej asystolii.
Podczas leczenia uporczywego VF/VT czy asysto-lii/PEA szczególnie ważne jest zapewnienie dobrej jakości uciśnięć klatki piersiowej pomiędzy wyładowaniami, identyfikacji i leczenia odwracalnych przyczyn (4H i 4T), drożności dróg oddechowych i uzyskanie dostępu dożylnego.
Jakość uciskania klatki piersiowej oraz wentylacji w znacznym stopniu wpływa na wynik końcowy resuscytacji. Często jeszcze czynności te nie są wykonywane w sposób zadowalający nawet przez osoby z wykształceniem medycznym. Prowadzenie RKO w sekwencji 30 : 2 jest męczące. Jak tylko uda się zabezpieczyć drogi oddechowe należy kontynuować uciśnięcia klatki piersiowej bez przerw na wentylację. Aby ograniczyć zmęczenie osób wykonujących uciskanie klatki piersiowej powinny się one zmieniać co 2 minuty.
DROGI ODDECHOWE I WENTYLACJA
Intubacja tchawicy jest najpewniejszym sposobem udrożnienia dróg oddechowych, ale powinna być wykonana tylko przez personel stosownie przeszkolony i posiadający doświadczenie w tym zakresie. Osoby te powinny próbować wykonywać laryngoskopię bez przerywania uciśnięć klatki piersiowej. Krótka przerwa w uciskaniu klatki piersiowej może być potrzebna na wprowadzenie rurki między więzadła głosowe. Alternatywnie, aby uniknąć przerw w uciśnięciach klatki piersiowej, intubację można odroczyć do czasu powrotu spontanicznego krążenia. Żadna próba intubacji nie powinna trwać dłużej niż 30 sekund — jeżeli nie uda się zaintubować w tym czasie, podejmij wentylację workiem samorozprężalnym z maską twarzową. Po intubacji potwierdź właściwe położenie rurki i umocuj ją. Od momentu intubacji tchawicy prowadź uciskanie klatki piersiowej z częstością
42 ALS 100/min, bez przerw na wentylację. Prowadź wenty lację z częstością 10 oddechów/min, unikaj hiperw tylacji. Przerwy w uciskaniu klatki piersiowej powo ją znaczny spadek ciśnienia perfuzji wieńcowej. Po wznowieniu uciśnięć występuje pewne opóźnienie nim wyjściowe ciśnienie perfuzji wieńcowej zostanie ponownie osiągnięte, dlatego uciśnięcia klatki pierwej prowadzone bez przerw na wentylację skutkują generowaniem znacznie wyższego średniego ciśni nia perfuzji wieńcowej.
Jeśli nie ma osób przeszkolonych w zakresie intub cji, alternatywę stanowią Combitube, maska krtani wa (LMA), maska krtaniowa typu ProSeal (ProSeal LMA) albo rurka krtaniowa (Laryngeal Tubę — LT) (patrz rozdział 6). Od chwili udrożnienia dróg oddechowych jednym z powyższych przyrządów należy podjąć próbę uciskania klatki piersiowej bez przerw na wentylację. Jeśli pojawi się nadmierny przeciek powietrza, upośledzający wentylację, czynności nal ży prowadzić z przerwami na wentylację.
DOSTĘP DOŻYLNY_
Zapewnij dostęp do żyły jeśli dotychczas nie został wykonany. Pomimo, że szczytowe stężenie leków jest wyższe, a czas dotarcia do krążenia centralnego krótszy, gdy leki podaje się do cewnika umieszczonego w żyle centralnej w porównaniu z żyłą obwodową, założenie centralnego dostępu dożylnego wymaga przerwania zabiegów resuscytacyjnych i jest obarczone ryzykiem powikłań. Kaniulacja żyły obwodowej jest szybsza, prostsza do wykonania i bezpieczniejsza. W ślad za lekiem podanym obw dowo należy podać co najmniej 20 ml płynu i unie* kończynę na 10-20 sekund, aby ułatwić przedostanie się leku do krążenia centralnego. Alternatywne drogi podawania leków jak doszpikowa czy dotcha cza zostały omówione w rozdziale 9.
ODWRACALNE PRZYCZYNY_
Podczas każdego zatrzymania krążenia muszą być wzięte pod uwagę potencjalne przyczyny lub stan, w stosunku do których istnieje specyficzne leczenie Aby ułatwić zapamiętanie podzielono je na 2 grupy po cztery, w zależności od litery, na jaką się zaczynają: H lub T. Więcej szczegółów dotyczących wielu z nich znajduje się w rozdziale 13.
• Hipoksja.
• Hipowolemia.
• Hiperkaliemia, hipokaliemia, hipoglikemia, hipok cemia, kwasica i inne zaburzenia metaboliczne.
Polska Rada Resuscytacji