21172 Image12 (14)

Projekty AVT

Projekty AVT

Nie wolno zbytnio zbliżać się do urządzenia podczas pracy, nic wspominając o dotykaniu, tuk elektryczny wytwarzany na elektrodach bez problemu może stopić cienki drut miedziany, więc aż strach pomyśleć, co się stanie, jak niech cący przeskoczy na rękę ()eśli w ogóle prąd od razu nie spowoduje zgonu!).

„wycieczka po okolicznych śmietnikach” w poszukiwaniu porzuconego odbiornika lub wizyta w najbliższym serwisie RTV. Właściciel serwisu na pewno ma dużo różnych transformatorów tego typu i może nawet odstąpi jakiś stary niepotrzebny za grosze lub nawet „za friko”.

Uzwojenie pierwotne najlepiej nawinąć na oryginalnym karkasie od transformatora. Najpierw należy nawinąć 10 zwojów uzwojenia pierwotnego, a następnie na nim 4 zwoje uzwojenia wzbudzenia. W obu uzwojeniach trzeba zrobić wyprowadzenia z odpowiednio piątego i drugiego zwoju. Drut powinien być izolowany i o odpowiednio dużym przekroju. Ja użyłem drutu miedzianego l,5rnm⁷ w giu-bej izolacji z tworzywa.

W moim urządzeniu użyłem tranzystorów KD503 tylko dlatego, że mam ich dużo. Równie dobrze można użyć innych tranzystorów NPN mocy. np 2N3055 albo innych, nowocześniejszych tranzystorów dużej mocy. Wartości elementów i liczba zwojów uzwojeń nie są krytyczne, można je zmieniać w sporym zakresie. Do tranzystorów musi być przymo

cowany naprawdę duży radiator. Grzeją się one bardzo szybko, więc ryzykowne jest uruchamianie przetwornicy bez radiatora. Należy również pamiętać o odizolowaniu elektrycznym tranzystorów od radiatora. Napięcie zasilania przetwornicy można zmieniać w zakresie 12-30Y. Ja jako zasilacza używam transformatora sieciowego 24V/120VA i mostka prostowniczego. Po wyprostowaniu uzyskiwane napięcie wynosi około 30V, a natężenie prądu pobieranego przez przetwornicę przy tym napięciu wynosi 3-5A w trybie 1 i około 10A w trybie 2. Na schemacie w punktach P3 i P4 podłączony jest przykładowy zasilacz.

Układ nie wymaga płytki drukowanej. l powodzeniem można połączyć tę garstkę elementów w ..pająku”. Ja użyłem dużego radiatora, spełniającego jednocześnie rolę podstawy i obudowy (patrz fotografia tytułowa artykułu). Przymocowałem do niego tranzystory i mostek prostowniczy, a reszta elementów dobrze się trzyma tylko przylutowana do nich. Transformatorek HV umieściłem na kawałku płyty laminowanej i także przykręciłem do radiatora. Koniecznie trzeba połączyć ze sobą masę układu, radiator, rdzeń i jedną z końcówek uzwojenia wtórnego. W przeciwnym wypadku może nastąpić (i naj-pra wdopodobn i cj

szybko nastąpi) przebicie z uzwojenia wtórnego np. do rdzenia i przepalić karkas lub izolację przewodu.

Elektrody można wykonać

z dowolnego nieizolowanego twardego drutu o wystarczającej grubości (tukiej, żeby nie uległy stopieniu). Z moich doświadczeń wynika, żc z tym urządzeniem najlepiej współpracują elektrody o długości zawartej w przedziale 30-40cm. W najniższym punkcie odległość pomiędzy elektrodami powinna wynosić około Icm Kąt zawarty między nimi należy dobrać doświadczalnie. Jeśli będzie za mały, to luk po dotarciu na szczyt nie przerwie się i „utknie” tam. Jeśli zaś kąt będzie zbyt duży, luk nic będzie przesuwał się do góry. Druty muszą być jak najprostsze, me może być żadnych ostrych zagięć.

Drabina Jacoba raczej nie jest przystosowana do ciągłej procy. Należy bacznie obserwować, czy nic się nic przegrzewa i po najwyżej kilku minutach pokazu dać odpocząć naszej zabawce.

Karol Łuszcz

c4rU<&> skrzynka, org

Od Redakcji. Opisywane urządzenie jest bardzo interesujące, jednak jego wykorzystywanie wiąże się z poważnym ryzykiem dla życia i zdrowia. W żadnym wypadku urządzenie takie nie może być wykorzystywane przez, osoby niepełnoletnie i niedoświadczone bez odpowiedniej opieki wykwalifikowanych opiekunów. Może to natomiast być dobry, atrakcyjny temat pracy dyplomowej, wykonywanej pod czujna opieką doświadczonego nauczyciela.

Wykaz elementów
R1....................	................... 220O/2W
R2....................	....................27O/10W
C1.....................	..................47Q0|j.F/40V
T1.T2...................	............KD503 lub podoony
IR1 ....................	..........TSl 00/24 (patrz te<st)
TR2......................	.. Transformator HV z TV (patrz te<$t)
M1.....................	. Dowolny mostek prostowniczy 10A
	L r> M r*

WYKRYWACZE METALI

CS200 700 zl

CS150 390 zł

tel/22/5689950 www.sklep.avt.com. pl

Elektronika dla Wszystkich Lipiec2005 17