21257 str62

E. Bnjkicwlci-Cnilwttiłia.Z. Mikulski H\<ir,4oi;ki Wukzowu 2005 ISBN 83-OI-M5T9 X. O by WN PWN 21)05

Rys. 58. Parametry przekroju poprzecznego koryta cieku; F - powierzchnia przekroju poprzecznego, B - szerokość zwierciadła wody, P - obwód zwilżony, h_ms„ - maksymalna głębokość koryta

&

Cl

C

C

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader

lotatnik ” to C:\Document.r" # 102S. O.S.T.7T^,H0 *TsWm " f Itelix iLibraryTT^’ Ę Hydrologia og...

Przekrój poprzeczny koryta cieku można opisać podając następujące parametry:

1)    szerokość zwierciadła wody (B),

2)    powierzchnię przekroju poprzecznego (F),

3)    głębokość maksymalną koryta (h_makJ przy danym napełnieniu, tj. przy szerokości B,

4)    obwód zwilżony (P), czyli długość obwodu przekroju poprzecznego, na której woda styka się z podłożem (rys. 58).

Uwzględniając kształt biegu koryt wyróżnia się odcinki rzek:

-    o biegu prostym, z reguły poprowadzone sztucznie, rzadko wymuszone strukturą podłoża;

-    o biegu krętym (zakolowym) (rys. 59a), mające jedno małe kręte koryto, w którym bystrza i plosa występują na przemian w mniej lub bardziej regularnych odstępach;

-    meandrujące (rys. 59e), bardzo kręte, składające się z wiciu meandrów i brodów; zakola przesuwają się stopniowo i tylko od czasu do czasu zostają odcięte, tworząc starorzecza;

-    roztokowe (warkoczowe) (rys. 59b), w obrębie łożyska rzeka płynie kilkoma płytkimi korytami na przemian łączącymi się i rozdzielającymi, między którymi występują liczne mielizny i wyspy, określane łącznie jako łachy środkowe; szerokość i głębokość koryt ulega ciągłym zmianom, a wody wezbraniowe często zmieniają układ tych koryt;

-    anastomozujące (rys. 59d), mają kilka nieregularnie wijących się, głębokich koryt, rozdzielonych stałymi i z reguły porośniętymi wyspami.

Profil podłużny i spadek rzeki

Jedną z ważniejszych cech morfometrycznych cieku jest stopień nachylenia rzeki w kierunku jej biegu, czyli spadek podłużny (./). Jest to stosunek różnicy wysokości między dwoma rozpatrywanymi punktami wzdłuż biegu rzeki (Ah) do odległości między tymi punktami (/). czyli

' = T

62

CO

co

co

o

©

©

&

(J