22007 skanuj0143 (8)

DEZYNFEKCJA - są to zabiegi fizyczne i chemiczne polegające na niszczeniu, tj. obniżeniu liczby drobnoustrojów chorobotwórczych znajdujących się na powierzchni przedmiotów lub w ich wnętrzu w takim stopniu, że nie stworzą niebezpieczeństwa zakażenia. Odkażenie uzyskuje się przez zabicie drobnoustrojów i przetrwalników, zahamowanie ich rozwoju, osłabienie zjadliwości za pomocą środków chemicznych. W wyniku dezynfekcji zniszczeniu ulegają zatem najbardziej wrażliwe wegetatywne formy bakterii, grzyby chorobotwórcze, prątki gruźlicy, wirusy bezotoczkowe i niektóre przetrwalniki.

ANTYSEPTYKA - stosowanie środków bakteriobójczych w miejscu wysiewu drobnoustrojów, we wrotach możliwego wtargnięcia zakażenia (skóra, błony śluzowe, zranienia, pola chirurgiczne). Twórcą antyseptyki był Lister, który zastosował karbol do mycia narzędzi i ran. Celem antyseptyki jest zniszczenie drobnoustrojów na skórze, rękach, narzędziach, w pomieszczeniach w wyniku stosowania preparatów bakteriobójczych (in. środków dezynfekcyjnych, antyseptyków).

Dostępne środki dezynfekujące (przykłady)

Sterisol (skażony etanol); 70° etanol - działa silnie bakteriostatycznie, denaturuje białka bakteryjne; jest to uwarunkowane obecnością wody, dlatego etanol absolutny jest mniej aktywny niż rozcieńczony wodą. W celu zwiększenia siły działania stosuje się etanol z dodatkiem jodu, chloru - tzw. jodyny, chloraminy. Ze względu na resorpcję jodu przez skórę i związany z tym wpływ na czynność gruczołu tarczowego nie należy stosować związków jodopochodnych w okresie ciąży, laktacji czy u noworodków.

Głównym obszarem zastosowania alkoholi jest antyseptyka skóry i dezynfekcja rąk. Ważną ich zaletą jest krótki czas niszczenia drobnoustrojów oraz dobra penetracja przez skórę. Alkohole stosowane są także do dezynfekcji małych powierzchni i przedmiotów, zwłaszcza gdy wymagany jest krótki czas działania (5-15 min.).

Medisan 2000 - preparat dezynfekcyjno-myjący na bazie aldehydów; wykazuje szerokie spektrum i silne właściwości biobójcze; stosowany do mycia i dezynfekcji narzędzi chirurgicznych, sprzętu medycznego i laboratoryjnego.

Sekusept cleaner i Sekusept forte - preparaty aldehydowe do dezynfekcji narzędzi ze szkła, metalu, plastiku, itp.; szczególnie przydatne do dezynfekcji narzędzi z tworzyw wrażliwych na temperaturę, które nie mogą być sterylizowane termicznie.

Viroksan - preparat dezynfekujący na bazie aktywnego tlenu do dezynfekcji narzędzi i powierzchni; idealny zwłaszcza do dezynfekcji sprzętów wykonanych z gumy i tworzyw sztucznych.

Aldesan E, Aldewir - środki do dezynfekcji i sterylizacji chemicznej na bazie aldehydu glutarowego; stosowane do dezynfekcji narzędzi z tworzyw sztucznych i gumy.

Chlorizol- preparat do dezynfekcji na bazie aktywnego chloru, w postaci tabletek; Lysoformin 3000 - preparat aldehydowy do dezynfekcji i mycia; działa na drobnoustroje i wirusy.

Septo 2000)- płyn dezynfekujący na bazie aldehydu glutarowego (aldehyd glutarowy, glioksal, środki powierzchniowo czynne); wykazuje działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze (w tym wobec HIV) i prątkobójcze (na prątki gruźlicy). Dezynfekcja zachodzi przez zanurzenie sprzętu w roztworze 20g/l na lh (działanie bakteriobójcze), w roztworze 40g/l na 2,5h lub 60g/l l,5h (działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze, prątkobójcze).

Neoform plus - płyn myjąco-dezynfekujący na bazie czwartorzędowych związków f* amoniowych (środki powierzchniowo czynne, aldehyd glutarowy, chlorek didecylodimetyloamoniowy, etanol); do stosowania przez zanurzenie, spryskiwanie czy przecieranie przedmiotów i powierzchni; wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze; Manusan - alkoholowy roztwór diglukonianu chlorheksydyny (związek powierzchniowo czynny) - do dezynfekcji skóry rąk.

KONTROLA SKUTECZNOŚCI PROCESÓW WYJAŁAWIANIA

Skuteczność procesów wyjaławiania powinna być kontrolowana przy użyciu wskaźników fizycznych, chemicznych i biologicznych.

1.    Wskaźniki fizyczne - są to termometry, manometry, różnorodne systemy elektroniczne informujące o właściwym lub wadliwym funkcjonowaniu sterylizatora. Określają one warunki panujące w komorze wyjaławiającej, nie informują natomiast o warunkach wewnątrz materiałów poddawanych procesowi wyjaławiania.

2.    Wskaźniki chemiczne - są to substancje chemiczne zawarte w różnego rodzaju paskach, fiolkach, taśmach samoprzylepnych, które zmieniają barwę lub topią się, jeśli zostały osiągnięte właściwe parametry wyjaławiania. Większość wskaźników chemicznych reaguje zmianą barwy jednocześnie zarówno na temperaturę, jak i na odpowiedni czas jej trwania (w suszarkach wykorzystywany jest m.in. kwas salicylowy - temp. topnienia 160° C, w autoklawach - kwas benzoesowy - temp. topnienia 123 °C). Stosuje się także roztwory

14