W losuje uę tylko premię regulaminową (31 badanych firm),
c) Hwujc się tylko premię motywacyjną, według doić jasno sprecyzowany tcriów premiowania (28 badanych firm),
"Salo
pozo
d) stosuje się tylko premię uznaniową, którą się przyznaje na wanmkach nyclt bardzo ogólnie, np. tylko wysokość funduszu premiowego. Podział premii stawia się kierownikom (12 badanych firm),
e) stosuje się równocześnie premię regulaminową i premię uznaniową (9 W
0 stosuje $ię premię motywacyjną i premię regulaminową (3 firmy),
g) stosuje się premię motywacyjną i premię uznaniową (6 firm),
h) stosuje się premię prowizyjną dla grup stanowisk lub komórek, dla których two jest określić parametr ekonomiczny, względem którego będzie relacjonować premia prowizyjna. Dotyczy ona przede wszystkim pracowników handlowych, ją. kctmgu, niektórych kierowników komórek produkcyjnych i służb ekonomiczno, ■finansowych, Określiło je tylko w sposób zalgorytmizowany zaledwie 12 firm, min*, te zapis ojej stosowaniu występował w 71 firmach.
Premia motywacyjna
Spośród wymienionych premii najlepiej spełnia swoje funkcje premia motywacyj. na, zarówno z punktu widzenia firmy, jak i pracownika. Jest ona oparta na jasno sprecyzowanych kryteriach, dla których ustalono wagi i dzięki nim zalgorytmizowano sposób jej ustalania. Zaletą tego systemu premiowania jest to, że kierownik ocenia pracę pracownika przez miesiąc czy kwartał, a dopiero pochodną oceny jest wysokość premii, ustalaniem której nie musi się zajmować on sam. Jednakże tylko 6 firm na 3? stosujących premię motywacyjną wykorzystuje wagi dla kryteriów i nalicza należą pracownikowi premię w sposób zalgorytmizowany.
Premia prowizyjna
Premią o dużej sile motywacyjnej jest premia prowizyjna. Wysoką motywacyjni przypisująjcj pracownicy wówczas, gdy spełnia następujące wymagania:
• jest jasno określony parametr ekonomiczny i jego wysokość, a więc standard możliwy w normalnych warunkach do osiągnięcia przez pracownika,
• ustalony został na miarodajnym poziomie (względem wysiłku i efektów) wskaźnik premii prowizyjnej,
• przyjęte standardy parametrów ekonomicznych obowiązują w dłuższym okresie (np roku) i są podane do wiadomości pracownika.
Takich warunków nie spełnia większość firm (bo 59 na 71 firm) stosujących premie prowizyjne. Wskaźniki premii prowizyjnej stosowane w 12 badanych firmach trudno porównywać, ponieważ zakłady wytwarzają i sprzedają różne produkty, różny jest wkład pracy, wysiłek służb marketingowych, by zrealizować i przekraczać plany sprzedaży. Najczęściej brano pod uwagę następujące parametry: wartość sprzedaży, wartość przerobu, produkcję netto, marże pokrycia, dochód sklepu. Wskaźniki premii
r
• względem wymienionych parametrów kształtowały trę w przedziale «i indywidualną premię prowizyjną przyznawano wtdhig: I^^ującego wskaźnika premii, jeśli na poziom przyjętego penem cfco-
f)i|l miał wpływ pojedynczy pracownik,
BnBBrafilflńHnnaiii
^'udziału pracownika w osiąganiu parametru ekonomicznego, jeśli prom prom-f kicana była dla zespołu lub komórki organizacyjnej. Niektóre famy korzy-tjif^ sformułowanych dla innych grup zawodowych kryteriów oceny (db których tyrano np. premię motywacyjną) lub formułowano specyficzne krylem oceny sl°lidu 'v wyniki parametru ekonomicznego pojedynczego pracownik
/Yf/nin oparta na reduktorach premii
X» forma premii jest nazwana potocznie premią regulaminową i występuje w 4) pach. Zasady stosowania tej premii są proste i na tyle jasno określone, it pracownik i góry w*c> jflki Proceńt premii zostanie mu przyznany, jeśli spełni wymagania dotyczące w ogólności dyscypliny pracy i należytego wykonywania obowiązków mających przełożenie w odpowiedniej ilości, jakości, terminowości wykonywanej pracy ofjz oszczędności nakładów i środków pracy. Są trzy sposoby rozwiązań premii regulaminowej:
a) przyjmuje się reduktory dotyczące tylko dyscypliny pracy,
b) stosuje się reduktory dotyczące tylko efektywności pracy,
c) mieszane, w których nadrzędną rolę mogą mieć reduktory wymienione w punkach alubb.
W badanych firmach definiuje się kryteria różnie, mimo że zdecydowana ich większość dotyczy tych samych kwestii lub aspektów pracy. Na podstawie analizy systemów premiowania w badanych firmach ustalono występowanie następujących kryteriów, które uporządkowano i opracowano dwa katalogi
Katalogi
Kryteria wpływające na wysokość premii, mające związek z naturą pracy
• niewłaściwe wykonywanie zadań,
• niewykonywanie poleceń przełożonych,
• niewykonywanie obowiązków według zakresu czynności,
• niewykonywanie zadań zlecanych przez kierownika (robotnicze),
• nieprzestrzeganie reżimów technologicznych,
• narażenie na szkodę zakładu pracy swoją pracą i zachowaniem,
»nieprzestrzeganie przepisów bhp,
| niewłaściwe wykorzystanie czasu pracy,
• niedostateczna dbałość o urządzenia i maszyny,
• niespełnienie wymagań jakościowych (zbyt dużo braków, reklamacji, napraw gwarancyjnych, niedokładność, brak wymaganej precyzji wykonania),
• nieterminowość wykonywania zadań,