trzynasty co do wielkości w USA holding bankowy, właśnie zrestrukturyzował działalność, likwidując 9 tysięcy etatów, czyli ponad 25% całego personelu. W Columbus, w stanie Indiana, firma Arvin Industrie* usprawniła fabrykę części samochodowych i dała wymówienia prawie 10% swoich pracowników. W Danbury, w stanie Connecticut, firma Union Carbide zreorganizowała swoje systemy produkcji, administracji i dystrybucji w celu pozbycia się „nadwagi" i zaoszczędziła 575 milionów dolarów. Polegało to na zwolnieniu prawie 14 tysięcy pracowników, czyli około 22% całej załogi. Oczekuje się, że firma zwolni w ciągu następnych 2 lat dalsze 25% personelu, zanim „odnajdzie się" na nowo2.
Setki innych spółek również zapowiedziały redukcje zatrudnienia. GTE właśnie zwolniła 17 tysięcy osób. Korporacja NYNEX ogłosiła, że zwalnia 16 800 pracowników. Pacific Telesis wyrzuciła z pracy ponad 10 tysięcy osób. Gazeta „Wall Street Journal" donosi, że większość zwolnień spowodowana jest zastosowaniem nowego oprogramowania, lepszych sieci komputerowych oraz wydajniejszych komputerów, dzięki czemu firmy mogą wykonać więcej pracy zatrudniając mniej personelu3.
Wprawdzie w gospodarce Stanów Zjednoczonych pojawiają się nowe miejsca pracy, jednak jest to na ogół zatrudnienie tymczasowe i nisko płatne. W kwietniu 1994 dwie trzecie nowo utworzonych miejsc pracy sytuowało się na samym dole piramidy płac. W tym samym czasie firma Challenger, Gray & Christmas, zajmująca się wyszukiwaniem nowego zatrudnienia dla zbędnego personelu administracyjnego, ogłosiła, że w pierwszym kwartale 1994 liczba zwolnień w dużych korporacjach była większa o 13% w porównaniu z rokiem poprzednim, zaś analitycy przewidywali jeszcze większy wzrost w następnych miesiącach i latach4.
Spadek liczby dobrze płatnych miejsc pracy nie jest typowy wyłącznie dla gospodarki amerykańskiej. Firma Siemens, gigant elektroniki i przemysłu maszynowego w Niemczech, spłaszczyła swoją strukturę zarządzania, obniżyła koszty o 20-30% w ciągu 1 2
Kotutc pracy zaledwie 3 lal 1 zwolniła ponad 16 tysięcy pracowników na całym kwiecie. W Szwecji spółdzielnia spożywców ICA z siedziba w Sztokholmie i obrotach równych 7,9 miliardów dolarów, dokonała gruntownej reorganizacji działalności instalując najnowocześniejszy system informatyczny gospodarki zapasami. Nowa technologia i oszczędność pracy pozwoliły firmie na zamknięcie jednej trzeciej swoich maga zynów i ośrodków dystrybucji oraz obniżenie kosztów ogólnych o połowę. W rezultacie ICA zwolniła w ciągu 3 lat ponad 3 tysiące osób, czyli 30% personelu zatrudnionego przy sprzedaży hurtowej, gdy w tym samym czasie dochody wzrosły o 15%. W japonii spółka telekomunikacyjna NTT ogłosiła plany zwolnienia z pracv 10 tysięcy osób w roku 1993 oraz zapowiedziała program restrukturyzacji, co spowoduje ostatecznie zredukowanie personelu o 30 tysięcy osób - 15% ogółu3.
Codziennie w Ameryce Północnej, Europie i Japonii rosną szeregi bezrobotnych i zatrudnionych z konieczności w niepełnym wymiarze. Nawet kraje rozwijające się muszą się zmagać ze wzrostem bezrobocia technologicznego, gdyż ponadnarodowe spółki budują na całym świecie najnowocześniejsze zakłady produkcyjne pozbawiając zatrudnienia miliony robotników, którzy nie są w stanie konkurować z niskim kosztem, wysoką jakością i szybkością dostaw, jakie charakteryzują produkcję zautomatyzowaną. Wszędzie mówi się o „odchudzonej" produkcji, reorganizacji, restrukturyzacji, zarządzaniu jakością, postfordyzmie, optymalizacji - tzn. redukcji zatrudnienia. Na całym świecie ludzie martwią się o swoją przyszłość. Młodzi zaczynają dawać upust frustracji i złości w aspołecznym zachowaniu. Starsi, którzy mają za sobą pomyślną przeszłość, a przed sobą ponurą przyszłość, czują się zrezygnowani i bezradni wobec sił, nad którymi nie są w stanie panować. Wszędzie można odczuć zachodzące doniosłe zmiany, których skala jest tak ogromna, że nie możemy zrozumieć ich ostatecznego znaczenia. Życie, które znamy, zmienia się w sposób zasadniczy.
i Tumie s. 54-56.
Retooling Litw: Tcchnological Gains Are Cutting Cosłs, and Jobs in Sernices, „Wall Street Journal" 24.02.1994 s. Al.
Strong Employmcnt Gains Spur lnflatitm Worries, „Washington Post" 7.05.1994 s. Al, A9.
| Siemens Plans Neto Job Cuts as Part of Cost Reductions, „New York Times"
6.07.1993 s. D4; On the Continent, a Neiu Era Is Also Dawning, „Business Week"
14.06.1993 s. 41; NTT's Cut of 10,000 ]obs Could Pave Wayfor Others, „Financial Times"
1.09.1993 s. 5.