23913 img408 (6)

Najważniejszym obiektem, który został datowany bardzo precyzyjnie, jest trumna św. Cuthberta wykonana przez mnichów z Lindisfarne w roku 698, obecnie znajdująca się w Durham. Jej wieko i boczne ścianki pokrywają wyryte postacie Chrystusa i Marii, apostołów, archaniołów i ewangelistów. Wydaje się, że wszystkie postacie mają swe imiona wycięte, choć niewyraźnie, ostrzem noża, w celu ułatwienia identyfikacji. Są obecnie trudne do odczytania i prawdopodobnie nigdy nie były bardzo wyraźne. Większość imion była zapisana alfabetem łacińskim, ale symbol Chrystusa jest runiczny - „i h s x p s”, tak samo imiona ewangelistów - Mateusza, Marka i Jana, a znowu imię Łukasz napisane jest łaciną.

Oczywiście wiele późniejszych napisów wskazuje, że runy nie były jedynymi literami jakie znał rzeźbiarz (czy projektant). Okazjonalne używanie łaciny w inskrypcjach daje obraz wykształconego społeczeństwa, w którym język łaciński był powszechnie używany. Niektóre obiekty zawierają alfabet łaciński i runy użyte do rozmaitych celów. Na przykład, krzyż z Ruthwell znany ze swoich staroangielskich tekstów runicznych, zawiera także tłumaczenia napisów wykonanych pismem łacińskim. Istnieją przypadki jednego tekstu mieszającego litery runiczne i łacińskie. Kamień pomnikowy w Chester-le-Street ma wycięte w dwóch wierszach imię Ead-mund\ tylko „m” i „n” są runami, reszta jest łacińska. Na pierścieniu znalezionym w Llysfaen, w Clwyd, znajduje się imię właściciela (?) +ALHSTAn, z tylko ostatnią literą runiczną. Ten rodzaj mieszaniny występuje powszechnie na późniejszych monetach. Złoty pierścień z IX wieku z Lancashire, prawdopodobnie z Manchester, zwiera mieszaną legendę: +*DRED MEC AH EAnRED MEC agROf, „ŹEdred jest moim właścicielem, Eanred mnie wyrzeźbił”.

Zapewne w okresie anglosaskim późnym istniała pewnego rodzaju rywalizacja pomiędzy pismami. Nie była to, jak sugerowano, rywalizacja lub konflikt religijny, zaś przypuszczenie, że Kościół nie pochwalał pogańskiego pisma - runów, nie ma w ogóle sensu. Było całkiem odwrotnie, gdyż chrześcijanie użyli runów na trumnie wielkiego świętego i na swoich kamieniach nagrobnych, a niewątpliwie chrześcijańskie rzeźby z Ruthwell zostały poszerzone o chrześcijański poemat napisany runami. Jednak stare pismo prowadziło nieuchronnie przegraną bitwę przeciw bardziej prestiżowemu łacińskiemu i ostatecznie nie mogło przetrwać tej rywalizacji. Ostatnie zabytki, jakie opisałem tutaj, pochodzą głównie z VII, VIII i IX wieku. Trudno jest znaleźć anglosaskie runy z późniejszych czasów i jest nieprawdopodobnym, by pismo to mogło przetrwać podbój normański.