i
Obsługa
techniczna
Rys. 4.1. Podział obsługi technicznej
Obiekty techniczne przed rozpoczęciem użytkowania powinny być sprawdzone oraz zaopatrzone w materiały eksploatacyjne. Należy więc dokonać tzw. kontroli stanu. Podobne czynności są wykonywane po zakończeniu pracy. Jest to obsługa codzienna.
Wraz z porami roku następuje zmiana warunków eksploatacji maszyn i urządzeń, co powoduje konieczność dostosowania materiałów eksploatacyjnych (np. środków smarnych, czynnika chłodzącego) oraz parametrów pracy zespołów (regulacja) do warunków klimatycznych. Czynności te należą do obsługi sezonowej i dotyczą głównie obiektów pracujących na wolnym powietrzu, np. maszyn i urządzeń rolniczych czy pojazdów mechanicznych.
Ze względu na stan techniczny maszyn i urządzeń rozróżnia się czynności:
• odtwarzające sprawność eksploatacyjną (remont średni, remont kapitalny),
• odtwarzające zdatność (remonty bieżące),
• profilaktyczne, odtwarzające resurs międzyobsługowy (przeglądy techniczne).
• inne czynności (codzienne, gwarancyjne, sezonowe, konserwacyjne).
Obsługa jest niesłusznie utożsamiana z odnową. Odnowa jest celem działania, obsługa zaś sposobem działania. Wyróżniamy:
• odnowę potencjału eksploatacyjnego - w wyniku remontu kapitalnego
(głównego) lub wymiany danego obiektu na nowy,
• odnowę resursu eksploatacyjnego - wskutek odpowiedniej obsługi okresowej.
• odnowę stanu zdatności - w wyniku remontu bieżącego.
Czynności konserwacyjne, wykonywane w miejscu użytkowania urządzenia i maszyny, to smarowanie, utrzymywanie urządzenia w czystości i zabezpieczanie jego powierzchni przed korozją. Czynności te mają zasadniczy wpływ na zużycie oraz trwałość części oraz mechanizmów maszyn i urządzeń. Niekiedy konserwacja obejmuje regulację i ustawienie maszyn i urządzeń (m.in. w przemysłach spożywczym i włókienniczym). W przemyśle maszynowym czynności regulacyjne i ustawienie obrabiarek szczególnie skomplikowanych (automatów, obrabiarek zespołowych itp.) wykonują wysoko kwalifikowani pracownicy - ustawiacze.
Proces zużywania się jest różny, nawet dla tych samych maszyn (urządzeń), gdyż w dużym stopniu zależy on od charakteru i jakości użytkowania oraz zabiegów konserwacyjnych, mających pr/.edc wszystkim przedłużyć trwałość obiektu, a więc i czas jego pracy. Czas pracy zależy od sprawności technicznej maszyny (urządzenia), co wiąże się z remontami, a zatem i z przestojami -przewidywanymi (planowanymi) i nieprzewidywanymi.
Przestoje planowane to świadome przerwanie użytkowania maszyny na podstawdc planu remontów. Są one technicznie i ekonomicznie uzasadnione.
73