Rys. 2. Relacje w układzie człowiek-obiekt techniczny
Na rysunku 2 przedstawiono w sposób schematyczny relacje zachodzące między człowiekiem a obiektem technicznym w czasie pracy układu. Informacje o wykonywanych przez obiekt techniczny czynnościach są odbierane przez zmysły operatora. Informacje mogą charakteryzować się różnym stopniem złożoności, różnorodności, pojemności i wiarygodności. W zależności od możliwości percepcyjnych pewna ich część zostaje przez człowieka zrozumiana i wykorzystana do podjęcia decyzji o dalszym jego postępowaniu. Efektem tego może być podjęcie optymalnych działań ingerujących w funkcjonowanie obiektu technicznego lub ich zaniechanie.
Model cybernetyczny układu człowiek-praca przedstawiono na rysunku 3. Układ ten ilustruje system powiązań pracującego człowieka ze światem rzeczy, a więc: narzędziami, maszynami, urządzeniami, stanowiskiem roboczym, a także warunkami środowiska pracy (mikroklimatem, oświetleniem, hałasem, drganiami i innymi).
Materialne środowisko pracy
Warunki pracy na stanowisku roboczym
Rys. 3. Cybernetyczny układ człowiek-praca
W obrębie układu człowiek-praca można wyodrębnić następujące podukłady (Recknagel i in. 1994):
• człowiek-maszyna,
• człowi ek-m ateri al ne środowi sko pracy,
• człowiek-stanowisko robocze.
Analiza ergonomiczna wszystkich trzech podukładów ma na celu optymalizację parametrów procesu pracy. W efekcie mają być zrealizowane cele jakie stawia sobie ergonomia, tj. w dużym uproszczeniu - zapewnienie zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka, przy zachowaniu wysokiej wydajności pracy.