24622 strona$ (11)

Akwarium morskie i jego oprzyrządowanie

Spadek natężenia światła wraz ze zwiększającą się głębokością wody w akwarium (wartości orientacyjne)

mkniętym w wodoodpornej obudowie. Urządzenie kładziemy na dnie akwarium. Uzyskane wyniki są znacznie dokładniejsze od pomiarów wykonanych światłomierzem fotograficznym czy wartości natężenia światła oszacowanych w przybliżeniu.

W przypadku klimatu tropikalnego możemy zakładać, że przez cały rok, z wyjątkiem krótkiego okresu odpowiadającego porze deszczowej, natężenie światła odpowiada temu, które panuje u nas na przełomie czerwca i lipca. Ale tak naprawdę możemy się liczyć z jeszcze większą intensywnością nasłonecznienia, ponieważ w pobliżu równika promienie słoneczne padają na Ziemię niemal pod kątem prostym, a pory dnia o niskim nasłonecznieniu (wschód i zachód Słońca) trwają niezmiernie krótko.

Z drugiej strony, dzień w pobliżu równika przez cały rok trwa około 12 godzin, natomiast w środku lata w centralnej Europie może on liczyć nawet 16 godzin. W przypadku tropików należy więc zakładać, że intensywne nasłonecznienie utrzymuje się przez osiem do dziesięciu godzin dziennie. Mogą go przerywać tylko krótkie okresy złej pogody. Z wyjątkami od tej reguły spotkamy się wyłącznie na obszarach z wyraźnie zaznaczoną porą deszczową - tutaj niekorzystna aura może spowodować dłuższe „okresy zaciemnienia”. W porównaniu z opisanymi powyżej miejscami, słońce nad Morzem Czerwonym świeci niemal bezustannie. Natomiast nad monsunowymi obszarami Afryki i Azji często pojawiają się całodzienne ulewy, a niebo nawet przez chwilę nie uwalnia się od ciężkich chmur. Istnieją więc bardzo wyraźne różnice w nasłonecznieniu różnych miejsc na kuli ziemskiej, jednak ich uwzględnienie w planowanym oświetleniu akwarium będzie niezwykle trudne.

Intensywność promieniowania słonecznego ma największe znaczenie dla organizmów żyjących na płyciznach, ponieważ dużą część światła odbija już sama powierzchnia wody (ilość odbitego światła zależy od kąta padania promieni świetlnych). Dalsza jego część zanika podczas przechodzenia światła przez wodę. Im mętniejsza woda, tym szybciej w głębinach mórz zapadają zupełne ciemności. W Morzu Północnym na głębokości 10-20 m ilość przenikającego wodę światła jest już prawie nie do zmierzenia, natomiast w wodach tropikalnych jeszcze na głębokości 30-40 metrów można fotografować bez lampy błyskowej. Fakt ten dowodzi, że na tej głębokości jest jeszcze obecna stosunkowo duża ilość światła.

Także i do dna naszego akwarium dotrze jedynie część światła, którym dysponowaliśmy przy samej powierzchni wody. Jeśli dobrze przyjrzymy się rysunkowi obok, to zobaczymy, że straty powstające podczas przechodzenia światła przez kolejne warstwy wody są dość znaczne. Przyjmuje się orientacyjnie, że na każde 10 cm głębokości absorpcji ulega około 50 % promieniowania. Formułując tę regułę, założono, że źródło oświetlenia znajduje się bezpośrednio nad powierzchnią wody. Wiemy jednak, że większość akwarystów wiesza je na wysokości co najmniej 10-50 cm (odległość od lustra wody zależy od typu stosowanej lampy). W ten sposób ochrania się żarówki lamp przed niebezpiecznymi kroplami wody, a oświetlenie zbiornika jest bardziej równomierne. Jednak większa odległość dodatkowo redukuje intensywność oświetlenia.

O rzeczywistym zapotrzebowaniu na światło naszego zbiornika decyduje rodzaj hodowanych w nim organizmów morskich. Ilość dostarczanego światła zależy także od tego, w której ze stref morza żyją nasi podopieczni. Wiele zwierząt osiadłych, jak chociażby przydacznia olbrzymia czy różne gatunki korali madreporowych, potrzebują do życia bardzo dużych ilości światła. Uogólniając, można powiedzieć, że wszystkie zwierzęta posiadające w swoich tkankach symbiotyczne jednokomórkowe glony, tzw. zooksantelle lub zoochlorelle, są stosunkowo światłolubne. Należą do nich między innymi korale madre-porowe oraz żyjące na płyciznach liczne gatunki korali miękkich i korali skórzastych.