24950 Image130 (3)

Projekty AVT

Rys. 2

Rys. 3

Rys. 4

Rys. 6

podać. Do prób praktycznych tego projektu wybrałem głośnik W200S produkcji Visaton, który obecnie jest świetną alternatywą dla tonsilowskiego GDN 20/80/2. W oparciu o oba te przetworniki konstruowano z powodzeniem zarówno kolumny głośnikowe, jak i subwoofery. Parametry przetwornika znajdują się na stronie producenta www.visaton.com (warto przełączyć się na język angielski.

chyba że ktoś preferuje niemiecki).

Pierwszym wynikiem symulacji jest okno programu WinISD, dzięki któremu w szybki sposób można się prze konać, czego możemy się spodziewać po przetworniku, jak dobrać strojenie, aby maksymalnie wykorzystać głośnik oraz wprowadzić pewne korekty.

Jak widać na rysunku 2, obudowa ma 35 litrów netto i zestrojona jest na 35 36 Hz. Dużej obudowy, jak na 20cm głośnik, w tym przypadku nie należy się obawiać, gdyż praktycznie osiągane wygaszanie impulsów jest nawet lepsze, niż pokazuje następny zrzut scre-enu (rysunek 3).

Tutaj widać także, jakie parametry ma zastosowany tunel (6,8cm średnicy wewnętrznej oraz długość około 19cm). W granicach błędu obliczeń można zastosować oryginalny tunel jednostronnie profilowany (np. HD-16). Przeważnie strojenie wychodzi nieco inne w' granicach kilku Hz, gdyż nie do końca da się uwzględnić wszystkie „objętości", które należy odjąć przy obliczeniach, oraz programy stosują różne algorytmy, które warto potwierdzić inną metodą (obliczenia ręczne, o których informacje można znaleźć w Internecie, jak i szerzej w opracowaniach papierowych np. „Podręcznik budowy zestawów głośnikowych” Friedemanna i Hausdorta czy „Głośniki i zestawy głośnikowe" Jerzego Krajewskiego).

W przypadku głośników Visatonu mamy do dyspozycji jeszcze jedno darmowe narzędzie, które akceptuje format danych wejściowych tworzony przez producenta, jest to program BoxSim.

Dzięki niemu możemy obejrzeć charakte-

(podobną jak na stronic producenta) z naniesionym przebiegiem po symulacji aplikacji w obudowie, takiej jak przyjęta wcześniej, z filtrem aktywnym dolnoprzepustowym 100Hz (-6dB), i impedancji (rysunek 4).

Dodatkowo można się przyglądnąć charakterystyce wybranego filtru o dobroci Q=0,7 (rysunek 5) i szczegółowej przewidywanej charakterystyce głośnika w zaaplikowanej obudowie (rysunek 6). Niestety program jest tylko w wersji niemieckiej, co nic umniejsza jego walorów.

Napęd subwoofera

Do napędu subwofera aktywnego wymagany jest wzmacniacz ze stosownym filtrem czy układem korekcyjnym. W sieci można znaleźć wiele gotowych modułów (paneli) do subwooferów. jednak trzeba im się bacznie przyglądać ze względu na nierzetelne podawanie parametrów. Samodzielne wykonanie odpowiedniego układu jest niejednokrotnie tańsze i daje możliwości dostosowania go do własnych potrzeb. Producent dobrej jakości modułów o zróżnicowanym składzie (z zasilaczami i układami regulacji, i o mocy do wyboru) lo www.matronix.pl, oferuje sporą rozpiętość układów zależnie od możliwości

14 Lipiec 2006 Elektronika dla Wszystkich