151 fetagdatana Ratafczafc
dialogu pomiędzy środowiskami mniejszościowymi a instytucjami publicznymi w obszarze publicznej radiofonii i telewizji. Rada powołana została do wspólnego reprezentowania interesów mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w obszarze mediów elektronicznych i jest płaszczyzną współpracy na rzecz kreowania wizerunku wszystkich wspólnot etnicznych w Polsce w mediach elektronicznych, Członkowie tego gremium przyjęli kilka najważniejszych celów:
1. zapewnienie wszystkim mniejszościom dostępu do mediów publicznych,
2. podjęcie wysiłków na rzecz ustalenia organizacyjnych i finansowych zasad funkcjonowania audycji mniejszościowych,
3. popieranie starań poszczególnych środowisk na rzecz tworzenia własnych rozgłośni radiowych,
4. podnoszenie jakości warsztatowej i merytorycznej audycji mniejszościowych,
5. budowanie międzynarodowego lobby na rzecz wprowadzenia w Polsce europejskich standardów obecności mniejszości narodowych i etnicznych w mediach elektronicznych.
Rada zainicjowała spotkania dyskusyjne, konferencje, szkolenia i warsztaty dia dziennikarzy ze środowisk mniejszościowych. Przygotowała także kilka stanowisk, między innymi w sprawie realizacji Konwencji Ramowej Rady Europy w Polsce. Uznała w nim, że Konwencja Ramowa Rady Europy jest naruszana w Polsce w obszarze mediów elektronicznych w kilku punktach. Organizacje i stowarzyszenia reprezentujące społeczności etniczne zwracają uwagę na to, że nadal w Polsce w wielu regionach zamieszkanych przez mniejszości nie ma programów adresowanych do tych środowisk. Ta dostępność do mediów publicznych jest więc zdecydowane utrudniona. Rada domagała się wielokrotnie ustalona stałych godzin i czasu emisji tych programów. Zwracała także uwagę na to, że audycje mniejszości realizowane są niekiedy na gorszych zasadach finansowych, co wiąże się z niższą jakością przekazu. Zdaniem Rady, część dziennikarzy nadal funkcjonuje „na obrzeżach” mediów publicznych, bez dostępu do profesjonalnych szkoleń, możliwości podnoszenia własnych kwalifikacji oraz merytorycznej i technicznej jakości audycji Członkowie Rady podkreślili, że dialog międzykulturowy nie jest w pełni realizowany, skoro przedstawicieli mniejszości postrzega się często nie jako partnerów, ale „statystów”. Przykładem tego jest realizacja audycji o mniejszościach bez współpracy ze środowiskiem danej społeczności etnicznej. Członkowie Rady przyznają jednocześnie, że widzą także pozytywne zjawiska współpracy, jak choćby inicjatywy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która we współpracy z Telewizją Regionalną zaczęła już organizować szkolenia dziennikarzy ze środowisk mniejszościowych, co jest przykładem realnego wsparcia tych grup29.
w Na podstawie Stanowiska Rady Mediów Elektronicznych w sprawie realizacji Konwencji Ramowej Rady Europy w Polsce.
Obecnie w Europie żyje ponad 250 społeczności etnicznych. Około 1/.) mieszkańców naszego kontynentu posługuje »tę na co dzień językiem amym M język urzędowy kraju, w którym żyje. Emisja programów dla tych społeczności to istotny czynnik w kształtowaniu swobodnej opinii jednostek, co stanowi nieodłączny atrybut demokratycznego państwa. Na tym właśnie polega integrujący wpływ emisji programów regionalnych i etnicznych. Sprzyjają demokracji choćby przez to, że większość może lepiej zrozumieć mniejszość t odwrotnie Według Mirko Bogataja, obowiązkiem nadawców publicznych jest to, żeby programy te docierały do całej populacji, a nie tylko do małych grup etnicznych. Wielu uważa bowiem, że „programy mniejszościowe” interesują wyłącznic tamą mniejszość. Jednakże kultura to coś więcej niż tylko program. Kultura to postawa, którą prezentuje się publicznie. Bogataj określa „partnerstwem narodowym” w mediach publicznych współdziałanie nadawcy ze społecznościami es-mężnymi, które muszą się stać partnerem w tym procesie. Trudno bowiem wyobrazić sobie lepszy środek zapewniający przetrwanie grup etnicznych i potna-gający pielęgnować porozumienie pomiędzy ludźmi mówiącymi różnymi językami niż właśnie media elektroniczne, które ze swej natury są ponad gramcz-
Tabela 1. Mniejszości narodowe oraz etniczne i językowe zamieszkujące Polskę
Mniejszość |
Szacunkowa liczba [w tys.J/ liczba według spisu z 2002 r. |
Największe skupiska |
Białorusini (m. narodowa; |
200-300/47640 |
woj. podlaskie |
Czesi (m. narodowa) |
3/ 386 osób |
| woj.: dolnośląskie, lubelskie, łódzkie |
Karaimi fm. etniczna) |
0i2/ 43 osoby |
I w rozproszeniu |
Litwini (m. narodowa) |
20-25/ 5639 |
1 woj. podlaskie |
Łemkowie (m. etniczna) |
60-70/ 5850 |
1 woj.: małopolskie, podkarpackie, dolnośłą-j skie, lubuskie, warmińsko-mazurskie |
Niemcy (m. narodowa) |
300-500/ 14-7094 |
woj.: dolnośląskie, opolskie, śląskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie |
Ormianie (m. narodowa) |
5-8/ ZSZ osoby |
woj,: dolnośląskie, małopolskie |
Romowie (m. etniczna) |
20-30/ 12 m |
większość w rozproszeniu oraz' woj. małopolskie |
Rosjanie (m. narodowa) j |
10*-15/ 3244 |
woj.: podlaskie, warmińsko-mazurskie |
Kaszubi (m. językowa) |
350-500/52 490 |
woj. kujawsko-pomorskie |
Słowacy (m. narodowa) | |
10-20/ 1710 |
woj. małopolskie |
Tatarzy (m. etniczna) |
5/ 447 osób |
woj: podlaskie |
Ukraińcy (m. narodowa) I ______L |
200-300/ 27177 |
woj.: lubelskie, dolnośląskie, lubuskie, podkarpackie. małopolskie, zachodniopomorskie, warmińsko-mazurskie |
Żydzi (m. narodowa) |
8-10 |
w rozproszeniu |