25130 Zasady Wykładni Prawa L Morawski8

Zasady wykładni prawa *

m w sytuacji, gdy wykładnia językowa prowadzi ad absurdum, m w sytuacji oczywistego błędu legislacyjnego*.

Zilustrujmy wymienione wyżej dyrektywy kilkoma przykładami. W uchwale z 20 czerwca 2000 r. (I KZP 14/00, OSNKW 2000/7-8/59) SN dochodzi do wniosku, że niedopuszczalna jest ściśle literalna interpretacja art. 632 pkt. 1 k.p.k., który stanowił, że w sprawach z oskarżenia prywatnego, w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania, koszty procesu ponosi zawsze oskarżyciel prywatny. Zdaniem sądu trudno jest uznać za zgodną z konstytucyjnym prawem do sprawiedliwego postępowania (art. 45 Konstytucji) taką sytuacje, gdyby kosztami spowodowanymi na przykład niedowładem organizacyjnym instytucji prowadzącej postępowanie został obciążony oskarżyciel prywatny. Z tego też powodu konieczne jest odstąpienie od literalnej wykładni art. 632 i przyjęcie reguły, że koszty ponosi ten, kto je spowodował. Warto zauważyć, że wspomniany przepis został uznany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 maja 2005 r. (Dz.U. 05.96.821) za niezgodny z Konstytucją, a następnie znowelizowany. Mając na uwadze fakt, że nie zawsze możliwe lub celowe jest natychmiastowe uchylenie lub znowelizowanie przepisu, który jest ewidentnie sprzeczny z konstytucją, uzasadnione jest w takich wypadkach zastosowanie reguły odstępstwa od sensu językowego przepisu. Podobnie w uchwale z dnia 17 grudnia 2007 r. (I FPS 5/07, LEK nr 321425). NSA powołuje się na możliwość odstąpienia od sensu literalnego przepisu w wyjątkowych sytuacjach, gdy jest to uzasadnione koniecznością ochrony innych (jak można sądzić ważniejszych - L.M.) wartości konstytucyjnych.

Interesującym przykładem sytuacji, w której sąd powołując się z kolei na ważne racje aksjologiczne odstąpił od znaczenia słownikowego i oparł się na wykładni funkcjonalnej może być wyrok SN z 8 stycznia 1993 r.

^:,:l Por. np. wyrok SN z 8.0S.1998, I CKN 664/97, OSNC 1999/1/7; uchwala SN 7. 11.01.1999, N 1 K7.P 15/98, OSNKW 1999/1-2/1; uchwala SN z 8.02.2000, I KZP 50/99, OSNKW 2000/3^4/24; uchwala SN 27.02.2001, I KZP, 48/00, OSNKW 2001/5-6/42; postanowienie SN z 21.07.2000, WZ 27/00, OSNKW 2000/11-12/102); postanowienie SN z 15.10.2003, III KK 271/02, OSNKW 2003/11-12/102; uchwała SN z 25.04.2003, III CZP 8/03, OSNC 2004/1/1; uchwala SN z dnia 21 września 2005 r., I KZP 29/2005, OSNKW 2005/10/90, Biul. SN 2005/9, Prok. i Pr. 2005/12, M. Prawn. 2006/1, Wokanda 2006/4; wyrok SN z dnia 18 stycznia 2008 r., V CSK 351/07, M. SpóL 2008/3/54, Biui. SN 2008/3; uchwala SN z dnia 26 marca 2009, I KZP 35/08, OSNKW 2009/5/33, Biui SN 2009/3.

mm 88    " ■ *